Κατάγεται από ιστορική οικογένεια της Μικράς Ασίας και είχε το προνόμιο από πολύ μικρός να μάθει πιάνο και ακορντεόν, παρακινούμενος από τους γονείς του, κυρίως από τον πατέρα του Δημήτριο Χατζηχρήστο, να ασχοληθεί με τη μουσική. Έτσι από τα παιδικά του χρόνια αποκτά τα πρώτα του βιώματα της ραφινάτης μικρασιατικής μουσικής.
Όταν ο ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε στα μικρασιατικά παράλια, ο Αποστόλης με μεγάλο νεανικό ενθουσιασμό και εθνική έπαρση κατετάγη στις τάξεις του εθελοντής, συμμετέχοντας στα ιστορικά γεγονότα της περιόδου 1919 – 1922. Σε κάποια μάχη πιάνεται αιχμάλωτος από τους Τούρκους και ενώ οδηγείται προς εκτέλεση, κατορθώνει άγνωστο πώς να δραπετεύσει και να γλιτώσει τη ζωή του (στοιχεία από τις κατά καιρούς αφηγήσεις των συγγενών του).
Τα ίχνη του χάνονται για τρία χρόνια. Ο ίδιος καταφεύγει στην Ελλάδα και οι δικοί του, μετά την καταστροφή και το κάψιμο της Σμύρνης το 1922 έρχονται κι αυτοί στην Ελλάδα και εγκαθίστανται στη νήσο Τζιά. Ο Απόστολος αναζητώντας την οικογένειά του τη βρίσκει τελικά στο νησί και αποφασίζουν να εγκατασταθούν όλοι μαζί οριστικά στο Τουρκολίμανο.
Από το 1922 και για περισσότερο από μια δεκαετία ασχολείται με τη μουσική τελείως ερασιτεχνικά, εργαζόμενος στα Ελληνικά Σωληνουργεία ως ηλεκτροσυγκολητής. Παράλληλα φροντίζει και μαθαίνει άριστα κιθάρα, μπουζούκι και μπαγλαμά, γενόμενος δεξιοτέχνης οργανοπαίκτης. Μουσικός άριστος.
Η επιτυχία της Τετράδος της Ξακουστής του Πειραιώς το 1933, η γέννηση ουσιαστικά της νέας Πειραιώτικης Σχολής και η εσωτερική του μουσική ανησυχία, τον φέρνουν δειλά στο μουσικό προσκήνιο γύρω στο 1933 – 34, σαν ερασιτέχνη ακόμα. Στην αρχή εμφανίστηκε παίζοντας και τραγουδώντας σε μικρά ταβερνάκια της Δραπετσώνας και του Πειραιά.
Πρωτοεμφανίστηκε εκεί συνεργαζόμενος με λιγότερο –τότε- γνωστά ονόματα, όπως ο Γιώργος Κωνσταντινίδης (κιθαρίστας, γνωστός ως «Μακαρόνας»), ο Ηλίας Ποτοσίδης (μπουζουξής, γνωστός ως «Κάτω βλέπας»), ο αλανιάρης μπουζουξής Μιχάλης Γενίτσαρης, και άλλοι, ενώ αρχίζει να γράφει και τα πρώτα του τραγούδια.
Ουσιαστικά όμως, από τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα, γύρω στα 1935 – 36, γνωρίζει τον Μάρκο Βαμβακάρη και τη ρεμπέτικη παρέα του και συμμετέχει στα καλύτερα ρεμπέτικα συγκροτήματα. Δούλεψε σε όλα σχεδόν τα γνωστά κέντρα διασκέδασης της εποχής εκείνης. Στου Δερέμπεη, στου Πίκινου τη Μπύρα, στου διαβόητου Κατελάνου, στο «Δάσος» του άγριου Βλάχου, στου Μάριου στην οδό Ίωνος (στην Ομόνοια), κι αλλού.
Οι μικρασιατικές του καταβολές και τα προσωπικά του μουσικά βιώματα, η κλασσική του μουσική παιδεία, τα βάσανα του πολέμου και της αιχμαλωσίας, ο πόνος του ξεριζωμού και της αναγκαστικής του προσφυγιάς, και τέλος η βασανισμένη και μαρτυρική του ζωή βαρύνουν καταλυτικά πάνω στο ύφος του. Ο αυτοβιογραφικός του στίχος «Φίλε παραπονιάρη» περικλείει όλη του ζωή!
Ο Απόστολος Χατζηχρήστος, αναμφίβολα, ξεχωρίζει ανάμεσα στους λίγους κορυφαίους λαϊκούς συνθέτες και αναμφισβήτητα του ανήκει μια θέση στην πρώτη γραμμή στο Πάνθεο των δημιουργών και ερμηνευτών του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Η φωνή του δυνατή, μελωδική, τενόρικη, μυθική, σμίγει στο πάλκο και στα αυλάκια των 78άρηδων δίσκων με τη μπάσα γνήσια ρεμπέτικη φωνή του πρωτομάστορα Μάρκου Βαμβακάρη σʼ ένα αξεπέραστο και μοναδικό φωνητικό ρεμπέτικο δίδυμο, που όμοιό του ούτε υπήρξε και ούτε θα ξαναγίνει ποτέ (με εξαίρεση, πιθανώς, και κατά προσωπική εκτίμηση, το ανεπανάληπτο επίσης ανδρικό δίδυμο Στράτου Παγιουμτζή και Στελλάκη Περπινιάδη)! Ήταν το δίδυμο που γεφύρωσε κυριολεκτικά τη γλυκύτητα της Ιωνικής γης του παραπονιάρη Μικρασιάτη Απόστολου, με τη δωρική δυναμικότητα που εξέφραζε ο συριανός ιδρυτής Πατριάρχης της πρώτης ρεμπέτικης κομπανίας των μπουζοκομπαγλαμάδων Μάρκος.
Ο Α.Χ. υπήρξε ο φιλήσυχος και καλοκάγαθος φίλος όλων, που δεν πίκρανε και δεν πείραξε στη ζωή του ποτέ κανέναν. Μάγκας και ντερβίσης με τα όλα του.
Επίσης υπήρξε μεγάλος αγωνιστής, φύλακας, σύντροφος και υπερασπιστής των δικαιωμάτων των συναδέλφων του, σε όλη την καριέρα του, από το 1937 που πρωτοεμφανίστηκε στη δισκογραφία ως συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής με το «ΓΙΑΤΙ ΣΚΛΗΡΗ ΚΑΙ ΑΠΟΝΗ (Η ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΙΣΣΑ)» μέχρι το τέλος της ζωή του.
Μετά από πρόταση του μαέστρου Σπύρου Περιστέρη υπογράφει συμβόλαιο με τον τότε διευθυντή της ODEON και PARLOPHONE Μίνωα Μάτσα. Μέχρι στιγμής, ο Α.Χ. εμφανίζεται σαν συνθέτης στις εταιρείες ODEON, PARLOPHONE και COLUMBIA σε 40, 26 και 4 τραγούδια αντίστοιχα.
Τα τραγούδια που άφησε πίσω του ο Α.Χ. είναι -μέχρι στιγμής- γνωστά 76 εκπληκτικά κομμάτια και είναι σχεδόν όλα μουσικά ρεμπέτικα στολίδια. Με ιδιαίτερη λαϊκή ευαισθησία, σε «πειράζουν» στη ψυχή και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να τραγουδιούνται καθημερινά στα ρεμπέτικα πάλκα! Παράλληλα, ο Α.Χ. συμμετέχοντας σε άλλα 126 περίπου τραγούδια άλλων δημιουργών της Πειραιώτικης Σχολής, έβαλε ανεξίτηλα χαραγμένη στη δισκογραφία των 78 στροφών την προσωπική του καλλιτεχνική σφραγίδα σαν τραγουδιστής και οργανοπαίκτης.
Με το Μάρκο, ως ντουέτο, πέρασαν συνολικά 44 τραγούδια στους δίσκους γραμμοφώνου. 15 απʼ αυτά είναι τραγούδια του Μάρκου, 16 του Σπύρου Περιστέρη, 6 του ίδιου του Α.Χ. και τα υπόλοιπα 7 ανήκουν σε άλλους συνθέτες, όπως στον Β. Τσιτσάνη, στον Κώστα Σκαρβέλη, κ.α.
Ως στιχουργός, έγραψε ο ίδιος τους στίχους των περισσότερων τραγουδιών του, συνεργάστηκε όμως και με τους περισσότερο γνωστούς στιχουργούς του ρεμπέτικου, όπως ο Γιάννης Λελάκης (που του έδωσε τα καλύτερά του τραγούδια), ο Τσάντας (Μπάμπης Βασιλειάδης), ο Κώστας Μάνεσης, ο Γιώργος Φωτίδας, κ.α.
Κατά μια ανεπιβεβαίωτη πληροφορία, το πρώτο όργανο που έπιασε στα χέρια του ο Α.Χ. ήταν το μαντολίνο και μετά το πιάνο και το ακορντεόν. Αν δεχτούμε πως η πληροφορία αυτή είναι αληθής, τότε έπαιζε συνολικά 6 όργανα! Σπάνια μουσική κατάρτιση για την εποχή του.
Και σίγουρα κάτι τέτοιο δεν είναι παράξενο ή υπερβολικό, αν σημειώσουμε πως ο πολύς και μεγάλος μαέστρος Σπύρος Περιστέρης έπαιζε …..10 όργανα!! (Γιʼ αυτόν θα τα πούμε στη δική του βιογραφία).
Μια άλλη πληροφορία μας λέει πως ο Α.Χ. όταν δραπέτευσε από τους Τούρκους, πέρασε πρώτα στη Σάμο και από ʽκει στον Πειραιά.
Το έτος 1929 παντρεύεται με την πιστή σύντροφο της ζωής του Γαρυφαλιά και αποκτούν τέσσερα παιδιά, δύο αγόρια και δύο κορίτσια. Δυστυχώς το ζεύγος Χατζηχρήστου έχασαν σε μικρή ηλικία και τα δυο τους τα αγόρια από αρρώστιες, ενώ οι κόρες τους επέζησαν παρόλο που ακολούθησαν δύσκολα χρόνια (κατοχή, πείνα, φτώχεια, δυστυχία, στέρηση).
Ο Αποστόλης ήδη από τον Μικρασιατικό πόλεμο απέδειξε πως ήταν γνήσιος και καλός πατριώτης. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τους Γερμανούς, το 1941 – 42 εντάσσεται στην Εθνική Αντίσταση κατά των κατακτητών και γίνεται ενεργό μέλος αντιστασιακών οργανώσεων. Την ίδια περίοδο της σκλαβιάς και της πείνας προσπαθεί κι αυτός, όπως και οι υπόλοιποι του ρεμπέτικου μουσικού σιναφιού, με μικρά συγκροτήματα και για μικρά χρονικά διαστήματα να κερδίσει το ψωμί της οικογένειας παίζοντας σε κυρίως σε μικρομάγαζα και σε γνωστά στέκια. Είναι η απέλπιδα προσπάθεια να επιβιώσει –όπως όλοι– κάνοντας προσπάθειες μέσα από πιο οργανωμένες μορφές πάλης.
Μετά την απελευθέρωση δούλεψε μαζί με τα πρώτα ονόματα του ρεμπέτικου (Βαμβακάρης, Τσιτσάνης, Παπαϊωάννου, Παγιουμζής, κ.α.) σε διάφορα κέντρα της εποχής, όπως στο Πίγκαλς, στου Τζίμη του Χοντρού, στη Φλώριδα, στη Νίκαια, στη Ν. Φιλαδέλφεια, στου Κατελάνου, κ.α. Όντας μεγάλος ανάμεσα στους μεγάλους!
Με το τέλος της κλασσικής περιόδου του ρεμπέτικου (το 1955), ο Α.Χ. πέρασε στο περιθώριο ακολουθώντας κι αυτός τη μοίρα όλων των μεγάλων του χώρου. Σε κάποια επαρχιακά κέντρα (Θεσσαλονίκη, Βόλος, Πάτρα, κ.α.) ευτυχώς επιβίωνε ακόμη το ρεμπέτικο. Ο Αποστόλης για να επιζήσει καλλιτεχνικά και για να επιβιώσει αυτός και η οικογένειά του έκανε διάφορες περιοδείες με ρεμπέτικες κομπανίες στην επαρχία, μέχρι που ο καρκίνος τον χτύπησε στους πνεύμονές του, τον έριξε κάτω και τον αποτελείωσε τον Ιούνιο του 1959.
- Ο Απόστολος Χατζηχρήστος με το συνολικό μουσικό του έργο, με τη συμμετοχή του στις ρεμπέτικες δημιουργίες συναδέλφων του και τη λοιπή σκηνική του παρουσία στο ρεμπέτικο μουσικό στερέωμα, είναι αναμφίβολα μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της Ιστορίας του Ρεμπέτικου και –ταυτόχρονα, δυστυχώς– από τις πιο τραγικές μορφές (παρέα με τους Δελιά, Σκαρβέλη, Τούντα, Παπάζογλου, Γ. Τσαούς, Παγιουμτζή, Δραγάτση, Πετροπουλέα, Λορέντζο, Καρίπη, Μεμέτη, Καπετανάκη, Μπάτη, Παντελίδη, Μιχαηλίδη, Φλώρο, Γρυπάρη, Λελάκη, Μοντανάρη, Μάνεση, Φωτίδα και πολλούς άλλους).
Ο Α.Χ. σχεδόν άγνωστος στο ευρύ κοινό, μʼ ένα έργο χιλιοτραγουδισμένο από τον κόσμο (σε πόλεις και χωριά, σʼ όλα τα κοινωνικά στρώματα) και τεράστιας μελωδικής αξίας, έμεινε σκόπιμα τοποθετημένος κι αυτός μια ολόκληρη ζωή στο περιθώριο. Αδικημένος, ριγμένος, ξεχασμένος, θύμα κι αυτός της βουλιμίας των γνωστών-αγνώστων όρνεων του χώρου. Κάθε βράδυ παίζονται χρόνια τώρα πολλά τραγούδια του στα ρεμπέτικα πάλκα και ο πολύς κόσμος αγνοεί πως είναι δικά του. Νομίζει πως είναι άλλων συνθετών (του Τσιτσάνη, του Καπλάνη, κλπ, χωρίς –τις περισσότερες φορές– να ευθύνονται οι ίδιοι οι συνθέτες).
Σκεπασμένος από τη λήθη που σκόπιμα και ξετσίπωτα δημιούργησαν οι νεκροθάφτες του τραγουδιού του λαού, οι άρπαγες, τα σινάφια, οι κλίκες, τα συμφέροντα, οι σκοπιμότητες και τα όργανα της διαβόητης «αστικοποίησής» του! Που σκόπιμα δημιούργησαν τα όργανα της ανέντιμης και τόσο μεθοδικά προετοιμασμένης εκστρατείας εναντίον του ρεμπέτικου τραγουδιού.
Της ίδιας εκείνης εκστρατείας που (σωστά επισήμανε εδώ και χρόνια ο Κ. Χατζηδουλής) κατέβασε από το πάλκο το Μάρκο Βαμβακάρη, που έκανε τον Γιάννη Παπαϊωάννου να πάρει τα μάτια του και να φύγει πικραμένος για την Αμερική, που ανάγκασε τον τυφλό Μπαγιαντέρα να γυρίζει τις ταβέρνες βγάζοντας πιατάκι (το γνωστό σφουγγάρι), που δημιούργησε τόσα και τόσα εναντίον του Βασίλη Τσιτσάνη.
Της ίδιας εκστρατείας που εκείνης, που -όπως προείπαμε- είχε σαν ξεκίνημα την ….αστικοποίηση του τραγουδιού, με τα ανεκδιήγητα «προϊόντα» της, τα λεγόμενα –στη γλώσσα τους- «Αρχοντορεμπέτικα» (πανέξυπνα, στʼ αλήθεια ευρήματα, για τη δολοφονία και το θάψιμο μιας ολόκληρης μουσικής ιστορίας, τα οποία –ας μη γελιόμαστε πια- απεδείχθησαν τόσο πετυχημένα), που είχαν σαν επακόλουθο την ινδοκρατία στη δεκαετία του ʼ60, η οποία αποτέλεσε και τη χαριστική βολή, στο οριστικό θάψιμο του ανόθευτου λαϊκού τραγουδιού.
Γνωστό βέβαια το «έργο». Η περίπτωση του Αποστόλη Χατζηχρήστου δεν είναι σίγουρα μοναδική. Είναι στʼ αλήθεια μια από τις πολλές αδικίες που συνοδεύουν στο διάβα της τη Ρεμπέτικη Ιστορία.
(Σημείωση: Είναι καιρός να προσπαθήσουμε από το βήμα αυτό φίλοι συνφορουμιστές να εμφανίσουμε τουλάχιστον γυμνή την αλήθεια. Να δώσουμε φως, να αποκαταστήσουμε τη μνήμη αδικημένων δημιουργών.
Να τιμήσουμε και να εξυψώσουμε το έργο τους, να το βάλουμε στις πραγματικές του διαστάσεις. Έτσι, για την ψυχούλα τους. Για να γραφεί η πραγματική αλήθεια! Για να μπει ο κάθε κατεργάρης στο πάγκο του. Για να τιμήσουμε την πραγματική αξία των αληθινών δημιουργών. Για να μάθουμε όλοι μας το πραγματικό και υπέροχο έργο του καθενός. Να μοιράσουμε και να συνενώσουμε τις γνώσεις μας. Για να κάνουμε πραγματικό αρχείο της Ρεμπέτικης Ιστορίας).
ΠΗΓΗ : www.rembetiko.gr
Hatzihristos_Apostolos_-_Maro.mp3 Hatzihristos_Apostolos_-_Amaxas.mp3 Απόστολου Χατζηχρήστου «Η πεντάμορφη» - νεότερη εκτέλεση από τον Γιώργο Νταλάρα
Μπραβο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΌντως αδικημένος γνήσιος λαϊκός και ορισμένα τραγούδια του εγώ τα θεωρώ αριστουργήματα(καιξης).Αλλά σε μια εποχή που ζούμε που ο Κάρας ο Αντύπας ο Κοντολάζος θεωρουνται λαϊκοί πως θα ξεχωρίσει ο πολύς κοσμος το γνήσιο λαϊκό τραγούδι.
ΑπάντησηΔιαγραφή