pic: viralhub24.com |
Καλή Πρωτοχρονιά σε εσάς και την οικογένειά σας.
Εύχομαι φέτος η φλόγα της αγάπης να καίει για να ζεσταίνει και να μαλακώνει τις καρδιές όλων. Υγεία, ευτυχία, ελπίδα και Καλή Χρονιά.
Γιώργος Γυρνάς
pic: viralhub24.com |
Γιώργος Γυρνάς
© Φωτογραφία : Youtube.com/Dimitris Katsiouras Bouzouki (Official Channel) |
Υπέροχο ρεμπέτικο του 1946 ή του 1947 που φέρει την υπογραφή στη μουσική και στους στίχους της σπουδαίας και ως ερμηνεύτριας -αρχόντισσα του πάλκου ήταν ένα από τα προσωνύμιά της- Ιωάννας Γεωργακοπούλου. Το τραγούδησε σε πρώτη εκτέλεση μαζί με τον Στελλάκη Περπινιάδη.
Πολλοί ερευνητές του ρεμπέτικου ισχυρίζονται πως αρκετά από τα τραγούδια που της αποδίδονται τα έγραφαν άλλοι συνθέτες (κυρίως ο Βασίλης Τσιτσάνης) και τα παραχωρούσαν στη Γεωργακοπούλου. Για το συγκεκριμένο λέγεται ότι το έγραψε ο Τσιτσάνης στην Κατοχή και της το χάρισε.
Γιώργος Γυρνάς.
Δέκα
τραγούδια σε στίχους του Δημήτρη Καρρά και σε μουσική Νίκου Γύρα και
ένα ορχηστρικό συγκροτούν το soundtrack του ρεμπέτικου παραμυθιού, δια
χειρός του Δημήτρη Καρρά στην πρώτη συγγραφική του απόπειρα. Καθώς
διαβάζουμε την ιστορία συναντάμε τους στίχους των τραγουδιών που σε
απόλυτη αρμονία συμπληρώνουν το κυρίως κείμενο.
Ακούγοντας τα
τραγούδια μεταφερόμαστε στην εποχή που γεννήθηκε και ενηλικιώθηκε το
ρεμπέτικο τραγούδι. Οι φωνές, των σύγχρονων πρεσβευτών του είδους,
δένουν τόσο με τις μελωδίες του Νίκου Γύρα και ακούγοντας το αποτέλεσμα
δημιουργείται η αίσθηση ότι ακούς υλικό εκείνης της εποχής και όχι νέα
τραγούδια.
Ο Charles Howard γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1936 και ήταν το μοναχοπαίδι μιας οικογένειας με παράδοση στο θέατρο. Και οι δυο γονείς του ήταν πετυχημένοι ηθοποιοί, όπως και ο παππούς του, που έπαιζε σε μιούζικ-χολ και χόρευε κλακέτες. Επειδή οι γονείς του έλειπαν συχνά, ο Τσάρλι μεγάλωσε με τη γιαγιά του, που ήταν μοδίστρα και έφτιαχνε και κοστούμια για το θέατρο. Η παιδική του ηλικία ήταν αρκετά περιπετειώδης.
Μόλις ξέσπασε ο πόλεμος, μετακόμισαν οικογενειακώς στο Κεντ, αλλά δεν έμειναν για πολύ. Όταν ήταν πέντε ετών, η μητέρα του τον πήρε και πήγαν στην Αμερική, στο Hudson Valley, έξω από τη Νέα Υόρκη, σε μια φίλη της, την Helen Hayes, η οποία ήταν τότε διάσημη Αμερικάνα ηθοποιός. Φεύγοντας, η μητέρα του τον άφησε στο σπίτι της Heyes στην εξοχή, να τον φροντίσει μαζί με τον συνομήλικο γιο της.
Πέρασαν χρόνια για να μάθει ο Τσάρλι ότι στη διάρκεια του πολέμου η μητέρα του ήταν κατάσκοπος, γι’ αυτό τον πήγε στην φίλη της πριν φύγει για Σιγκαπούρη ‒ για να τον προστατέψει. Ο πατέρας του αιχμαλωτίστηκε από τους Ιάπωνες και έμεινε για χρόνια φυλακισμένος σε στρατόπεδο.
Ο Τσάρλι έμεινε στην Αμερική μέχρι τη λήξη του πολέμου και όταν επέστρεψε στο Λονδίνο βρήκε μια πόλη βομβαρδισμένη. Ο πατέρας του, από τον οποίο δεν είχε καμία ανάμνηση, ήταν ακόμα αιχμάλωτος στην Ιαπωνία και ουσιαστικά τον είδε για πρώτη φορά όταν απελευθερώθηκε. «Έπαιζε στον δρόμο και ξαφνικά σταματάει ένα ταξί και κατεβαίνει ένας ξένος άνθρωπος, ταλαιπωρημένος απ’ τον πόλεμο, που ήταν ο μπαμπάς του» λέει η κόρη του, Rachel Howard.
Όταν ήρθε στην Ελλάδα, γνώρισε την ελληνική μουσική και από την πρώτη στιγμή είχε επαφή με τα ρεμπέτικα. Τη δεκαετία του ’70 και του ’80 πηγαίναμε κάθε Κυριακή στο Μοναστηράκι με το τρένο, οικογενειακώς, κι εκείνος, με ένα συριανό ταγάρι για τσάντα, πήγαινε να ψάξει για δίσκους. Τους ήξερε όλους τους παλαιοπώλες.
«Ο πατέρας μου ήταν πανέξυπνος, αλλά παράτησε το σχολείο πολύ μικρός. Επειδή οι γονείς του έλειπαν λόγω δουλειάς, τον έβαλαν σε ένα οικοτροφείο, ένα πολύ προχωρημένο σχολείο για την εποχή, το οποίο άφησε στα δεκαπέντε του. Ήταν ένα από τα πρώτα μεικτά οικοτροφεία, αρκετά μποέμ. Στην ίδια τάξη με τον πατέρα μου ήταν η θεία μου, η αδελφή της μητέρας μου, έτσι γνώρισε τη μαμά μου και ερωτεύτηκαν, από πιτσιρίκια.
Μετά ο πατέρας μου έφυγε, πήγε στο Warwickshire, στο Royal Shakespeare’ Company, και έγινε ηθοποιός. Και επειδή ήταν μικρός, κουβαλούσε σπαθιά και έπαιζε ρόλους παιδιών. Βρέθηκε όμως στη σκηνή με τον Λόρενς Ολίβιε, με τεράστια ονόματα που σήμερα είναι θρύλοι. Συχνά έπαιρνε το τρένο για να πάει να δει τη μαμά μου στο Dartington, στο Devon, και κοιμόταν στους κήπους του σχολείου για να μην τον πάρουν είδηση οι καθηγητές. Την έβλεπε για λίγο και μετά επέστρεφε. Ήταν ένας μεγάλος έρωτας, που διήρκεσε όλη τους τη ζωή.
Η Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης και η Μάρθα Φριντζήλα μας προσκαλούν στην κεντρική σκηνή του Σταυρού του Νότου για περιορισμένες εμφανίσεις για να απολαύσουμε τα τραγούδια του κορυφαίου δημιουργού που όλοι έχουμε αγαπήσει!
Η Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης, με την καθοδήγηση του Μανώλη Πάππου, δεξιοτέχνη του μπουζουκιού και ουσιαστικού γνώστη του έργου του μεγάλου δημιουργού, μαζί με εξαίρετους μουσικούς και ερμηνευτές, παρουσιάζει τα τραγούδια του σημαντικότερου δημιουργού της ελληνικής λαϊκής μουσικής, τα οποία διατηρούν αμείωτη τη δύναμη και την απήχησή τους και εξακολουθούν να μας συναρπάζουν.
Είναι αυτό το άγνωστο στην γλωσσική καταγωγή. Καθώς το ρεμπέτικο προέρχεται από τη Μικρά Ασία, είναι γεμάτο με ανατολίτικα ιδιώματα. Κατά την παρουσία του στο ελλαδικό χώρο όμως, εξελίχθηκε σε μια νέα διάλεκτο, καθώς οι ρεμπετάδες ήθελαν να καμουφλαριστούν από τους μπάτσους και εφηύραν δικές τους λέξεις.
Στα απομνημονεύματά του ο Ζαμπέτας ανασύρει μια ιστορία από την ηρωική περίοδο του ρεμπέτικου που του την διηγήθηκε ο Στράτος Παγιουμτζής.
«Μια φορά πριν από τον πόλεμο είναι ο Μάρκος, ο Στράτος και ο Μπάτης κι έχουνε πάει στην Κρήτη. Έχουνε πάει στην Κρήτη μήπως και βρούνε να παίξουνε πουθενά. Κάτι κάνουνε αλλά ξεμένουν πάλι και σε ένα χωριό ο Μπάτης έχει αγοράσει ένα μόνιππο, αμαξάκι με άλογο, φοράει κι ένα ημίψηλο καπέλο με τα παπιγιόν και κάνει το γιατρό για να βγάλουν μεροκάματο. Γυρνάει με το αμαξάκι, εδώ ο καλός γιατρός, ελάτε εδώ ο καλός γιατρός, οδοντογιατρός.
Τραγούδι του Γιοβάν Τσαούς από τα επιφανέστερα του αυθεντικού ρεμπέτικου αναδεικνύει το φαινόμενο της μαγκιάς και της παλικαροσύνης στον προπολεμικό Πειραιά.
Είναι η εποχή που το υποπρολεταριάτο ζει και βασιλεύει στην Πειραιώτικη πραγματικότητα του μεσοπολέμου γεμάτη από τεκέδες, πορνεία, επικίνδυνους δρόμους και γειτονιές. Από τους πέντε αυτούς μάγκες (στην ουσία έξι) οι οποίοι ήταν πραγματικά πρόσωπα και όχι αποκύημα της φαντασίας του Γιοβάν Τσαούς ξέρουμε με βεβαιότητα τι απέγιναν οι τρεις.
Ο Νίκος Μάθεσης ή Τρελάκιας ήταν ένας σημαντικός στιχουργός της Ρεμπέτικης εποποιίας με γνωστότερα τραγούδια του την θρυλική "Γάτα" που τραγούδησε ο Στελάκης Περπινιάδης και τόσοι άλλοι αλλά και το "Σε διώξαν απ' την Κοκκινιά" σε μουσική Βασίλη Τσιτσάνη.
Ένα μικρό απόσπασμα από την αυτοβιογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη για τον γάμο με την Ελένη Μαυροειδή ή Ζιγκοάλα και για την ατυχή του κατάληξη.
Έχουν γραφτεί πολλά για τον πρώτο γάμο του Μάρκου με την Ελένη Μαυροειδή ή Ζιγκοάλα και για την ατυχή του κατάληξη. Καλύτερα από όλους τα γράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του:
«Η κάργια έπεσε στα όργια με εκείνον τον ελεεινό τον φίλο μου, όταν εγώ έλειπα και εξενυχτούσα στη δουλειά μου. Εγώ μεν εστενοχωριόμουν πάρα πολύ, διότι είπαμε εσύχναζα στους τεκέδες και με γνωρίζανε όλοι οι μάγκες του Πειραιώς... Καμιά φορά της έλεγα. Παράτα τον κατήφορο που έχει πάρει να ζήσουμε ευτυχισμένοι, αλλά εκείνη ενόμιζε ότι ήμουν πολύ κορόιδο επειδής ήξερε ότι την αγαπώ. Η παλιογυναίκα δεν ησύχαζε μα κι εγώ είχα ράμματα για τη γούνα της... Και μέρα με τη μέρα είχα προστριβές με τον αδερφό μου τον Φραγκίσκο, που ήθελε να την χωρίσω...
Ένα από τα διασημότερα προπολεμικά επεισόδια του ρεμπέτικου είναι κι αυτό με το μαστουρωμένο γάιδαρο. Το ιστορούσε αργότερα ο Στράτος Παγιουμτζής.
Προπολεμικά ο Μάρκος, ο Στράτος και ο Μπάτης κυνηγούσαν το μεροκάματο σε όλη την Ελλάδα. Είχαν γίνει πια γνωστοί μέσα από τους δίσκους και όπου πήγαιναν ο κόσμος τους καλοδεχόταν. Ωστόσο ο βιοπορισμός αποδεικνυόταν συχνά δύσκολη υπόθεση. Η κάθοδός τους στην Κρήτη δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και οι πρωτοπόροι του ρεμπέτικου βρέθηκαν απένταροι.
Είναι η εποχή που ο Μπάτης αγόρασε ένα μόνιππο κι ένα ημίψηλο κι έκανε τον οδοντογιατρό στα χωριά της Κρήτης.
Μια μεγάλη επιτυχία του Πρόδρομου Τσαουσάκη το 1961, τότε που ο σπουδαίος αυτός τραγουδιστής δεν είχε πια το σουξέ του παρελθόντος φαίνεται πως είναι "οικογενειακή υπόθεση".
Η μουσική γράφτηκε από τον Γιώργο Ροβερτάκη και οι στίχοι από τον Αργύρη Νικολέσκο. Η πρώτη εκτέλεση ανήκει φυσικά στον Πρόδρομο Τσαουσάκη κι έκτοτε κανείς δεν τόλμησε να αντιπαρατεθεί σε αυτή.
Παντελής και Μιχάλης Καλογεράκης στο Faust @ Αγγελής Τσότρας |
Το «πάντρεμα» των δύο αυτών κόσμων ξεκίνησε το καλοκαίρι 2016, όταν τα αδέρφια Καλογεράκη άρχισαν τη μελέτη της αλληλογραφίας του Ρεμπώ με τον Βερλαίν.
Η καλλιτεχνική τους ανησυχία για τη μελοποίηση αυτών των επιστολών τούς οδήγησε σε μία τολμηρή ιδέα: το πάντρεμά τους με ρεμπέτικα τραγούδια, δημοφιλή, αλλά και λιγότερα γνωστά στο ευρύ κοινό. Μία συνομιλία, μία περιγραφή, αλλά ταυτόχρονα και ένας σχολιασμός της θυελλώδους αυτής σχέσης μέσα από την ερωτική θεματολογία των κλασικών ρεμπέτικων.
Ο Δημήτρης Γκόγκος γνωστός και ως “Μπαγιαντέρας”, ένας από τους πιο σπουδαίους αυθεντικούς συνθέτες του ρεμπέτικου, δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και ερμηνευτής, συνέδεσε το όνομά του με μερικά από τα καλύτερα λαϊκά τραγούδια του ελληνικού πενταγράμμου.
Γεννήθηκε το 1903 στο Χατζηκυριάκειο, στον Πειραιά. Τελείωσε το (τεταρτάξιο) Γυμνάσιο και φοίτησε σε τεχνική σχολή ηλεκτρολόγων. Σε νεαρή ηλικία άρχισε να μαθαίνει μπουζούκι και μπαγλαμά. Αγαπούσε τον αθλητισμό αλλά και την κλασική μουσική. Το 1925 διασκεύασε το ομότιτλο τραγούδι της οπερέτας «Η Μπαγιαντέρα» του Έριχ Κάλμαν, για λαϊκή ορχήστρα με μπουζούκι και μαντολίνο, κι από τότε έμεινε γνωστός με το ψευδώνυμο «Μπαγιαντέρας».
Τέσσερις μουσικοί δημιουργοί, δεξιοτέχνες, με διαφορετικές καταβολές και ιδιαίτερη αγάπη στην παγκόσμια μουσική παράδοση, μας ταξιδεύουν με δικές τους συνθέσεις και αυτοσχεδιασμούς στα λιμάνια του κόσμου. Στα Καφέ Αμάν της Σμύρνης, στις μελωδίες του Αιγαίου και στα μπλουζ της Νέας Ορλεάνης, εξερευνούν τη συγγένεια και τα όρια αισθητικής συνύπαρξης των διαφορετικών ιδιωμάτων. Ήχοι της Ανατολής, ισοκράτες, μακάμια και μόρια, συνδιαλέγονται αυτοσχεδιαστικά με τα μπλουζ και τις συγκερασμένες νότες της Δύσης.
Μια όσμωση όμως, η οποία πέτυχε μόνο στο βαθμό που τα τραγούδια αυτά είχαν αυτό που θα ονομάζαμε «ρεμπέτικη εκφορά». Το είδος αυτό, που μπορεί γενικά να χαραχτηριστεί ως "εξευγενισμένο" ρεμπέτικο, καλλιεργήθηκε την εποχή του Σουγιούλ, όχι ως απάντηση ή αντιστάθμισμα στη γνήσια λαϊκή δημιουργία των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, αλλά ως ένα νέο είδος. Πρόκειται , ουσιαστικά, για την υιοθέτηση ευρωπαϊκών μελωδιών, ρυθμών και ενορχηστρωτικών μέσων, με σκοπό ν’ "ανεβαστεί" η ρεμπέτικη θεματολογία σ’ ένα πιο εξευγενισμένο ακροατήριο…».
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Πολλές απόπειρες έγιναν μέχρι τώρα, από ειδικούς και μη, να ερμηνεύσουν την προέλευση της λέξης «παξιμαδοκλέφτρα», η οποία περιλαμβανόταν στην αργκό του υπόκοσμου και διασώθηκε μέσω του ομώνυμου ρεμπέτικου τραγουδιού.
Κυρίως καταβλήθηκε προσπάθεια να ερμηνευτεί ο μηχανισμός με τον οποίο η λέξη παξιμαδοκλέφτρα έγινε συνώνυμη της ευτελούς γυναίκας ή της πόρνης που συναγελάζεται με φτωχά και τρισάθλια άτομα, τα οποία δεν έχουν ψωμί και καταναλώνουν παξιμάδια.
Εξάλλου, η λέξη «παξιμάδα» περιλήφθηκε ως λήμμα στο επίτομο εγκυκλοπαιδικό λεξικό του «ΗΛΙΟΥ» με την ερμηνεία: «η εις τας οδούς περιφερομένη ιερόδουλος, η τροττέζα».
Μία ακόμα διασκευή ελληνικού τραγουδιού
από το γνωστό πλέον και αγαπημένο στη χώρα ιαπωνικό συγκρότημα «Pyramidos».
Μετά τα «Βρε μελαχρινάκι», «Μαρία με τα κίτρινα», «Σήκω χόρεψε κουκλί μου» και τα «Καγκέλια», αυτή τη φορά ο Rodehihi, που είναι μέλος του συγκροτήματος «Pyramidos», επέλεξε ένα άλλο γνωστό ελληνικό τραγούδι από τα γνωστά ρεμπέτικα του Γρηγόρη Μπιθικώτση, και διασκευάζει το τραγούδι «Του Βοτανικού ο μάγκας».
Δείτε το σχετικό βίντεο με το τραγούδι «Βοτανικού ο μάγκας»:
Μια μουσικοχορευτική θεατρική παράσταση, με επιλεγμένα τραγούδια και θεατρικές εικόνες, στην οποία αποτυπώνεται το ύφος των «ΚΑΦΕ ΑΜΑΝ» της Σμύρνης και της Πόλης, όπως επίσης το «ρεμπέτικο» ως ιδιότυπο μουσικό είδος, θα παρουσιαστεί το Σάββατο 23/10/2021.
Η εκδήλωση θα λάβει χώρα στις 20:00 στην Πολυγωνική αίθουσα εκδηλώσεων των 7ου Γυμνασίου και 5ου Λυκείου Νέας Ιωνίας (Εμμανουήλ Παππά 6, Νέα Ιωνία 142 34) με ελεύθερη είσοδο.
* Στο χώρο της εκδήλωσης θα τηρούνται τα υποχρεωτικά μέτρα προστασίας κατά της διασποράς του κορωνοϊού Covid-19.
(Επίσης αύριο Παρασκευή 22
Οκτωβρίου και ώρα 20:00, αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη, Γρηγόρη Μπιθικώτση και Άκη Πάνου στην πολυγωνική αίθουσα του 7ου Γυμνασίου – 5ου
Λυκείου Νέας Ιωνίας (Εμμανουήλ Παππά 6 .)
Κατά σημασιολογική παραφθορά,αργότερα, με το πέρασμα του χρόνου, κοινή κοινωνική παραδοχή, εννοιολογικά, αβασάνιστα, απόλυτα, στο άκουσμα του όρου-της λέξης τεκές, το νεοελληνικό συνειδητό, παραπάνω από ένα αιώνα και ως τα σήμερα στη χώρα, την έχει ταυτίσει με χώρο συνάθροισης-συγχρωτισμού περιθωριακού και όχι μόνο χαρακτήρα ατόμων για χρήση πρόδρομων ουσιών και μόνο.
Κείμενο Αντώνης Κωνσταντάρας - φωτογραφίες Στέλιος Μισίνας |
source pic: YouTube |
Ο Βαμβακάρης παίζει το τραγούδι "Αντιλαλούν οι φυλακές" και ο Τσιτσάνης το τραγούδι "Συννεφιασμένη Κυριακή".
Και οι δύο αυτοσχεδιάζουν στην αρχή.
Γράφει η Χαραλαμπία Πνευματικού
|
Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει ακούσει, έστω μία φορά στη ζωή του, ή να μην έχει σιγοτραγουδήσει κάποιο από τα τραγούδια του Γιάννη Παπαϊωάννου, ακόμη κι αν αγνοεί ότι πρόκειται για δική του σύνθεση.
Για τους λάτρεις του ρεμπέτικου, ο Γιάννης Παπαϊωάννου είναι ένα πρόσωπο ιδιαίτερα αγαπητό, ένα πρόσωπο πλήρως ταυτισμένο με το γνήσιο ρεμπέτικο τραγούδι.
Όσοι τον γνώρισαν προσωπικά, μιλούν για έναν άνθρωπο απλό, καθημερινό, με καθαρή καρδιά και ήθος, ενώ όσοι τον γνωρίζουμε απλώς απ' τα τραγούδια του είναι αδύνατο να μη διαπιστώσουμε τα παραπάνω χαρακτηριστικά μέσα απ' τα πονήματά του. Αδύνατο να μην διακρίνουμε στις συνθέσεις του το βίωμα, το λαϊκό χαρακτήρα, την αγνή ψυχή!
Mε ένα ξεχωριστό «αφιέρωμα στο ρεμπέτικο της κατοχής», από την Ορχήστρα του Χορευτικού και το Χορευτικό Τμήμα του Πολιτιστικού Οργανισμού του Δήμου Πατρέων, συνεχίστηκαν το βράδυ της Κυριακής 3 Οκτωβρίου 2021 στο χώρο της πρώην Χαρτοποιίας του Λαδόπουλου (κτίριο ηλεκτροφωτισμού), οι εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος της Πάτρας για τη συμπλήρωση 77 χρόνων απελευθέρωσης της πόλης από τα Ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.
Ο χώρος του παλαιού βιομηχανοστάσιου πλημμύρισε από ήχους και μουσικές μέσα από τις οποίες αναδείχθηκε η «ταυτότητα» του ρεμπέτικου τα χρόνια της σκλαβιάς και της αντίστασης μέσα από τις νότες και τους στίχους.
Σύνταξη Νάσος Μπράτσος |
Όπως αναφέρουν οι διοργανωτές: «Η πόλη μας συνδέεται με την Ελληνική Επανάσταση, με τις μάχες του Χαϊδαρίου, 6 και 8 Αυγούστου 1826, τη Μάχη του Δαφνιού 21 Μαρτίου 1827 και τα ταμπούρια των Αγωνιστών του ΄21 στο Όρος Αιγάλεω – Ποικίλο.
source pic |
Στα πρώτα χρόνια εμφάνισης του ρεμπέτικου η θεματολογία περιστρέφεται γύρω από τον κόσμο των ρεμπετών, τα μέρη που συχνάζουν, κυρίως τους τεκέδες, τις συνήθειες τους, όπως για παράδειγμα τη χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ, ακόμα και γύρω από τις φυλακές όπου κρατούνται σε περίπτωση σύλληψής τους. Άλλα θέματα κοινωνικής υφής τα οποία πραγματεύεται το ρεμπέτικο είναι η ανεργία, η προσφυγιά και η αδικία.
Μετά την καταστροφή της Σμύρνης η γυναίκα αρχίζει και καταλαμβάνει ‘’χώρο’’ στο στίχο του ρεμπέτικου, μέχρις ότου μαζί με το θέμα του έρωτα να κυριαρχήσει.
Γράφει ο: ✒️ Σκίντσας Γιώργος |
Εδώ και 32 χρόνια αποδομούν με τα σόου και τα τραγούδια τους με χιούμορ – μαύρο τις περισσότερες φορές – τα κακώς κείμενα της κοινωνίας ή του κόσμου μας. Οι «νονοί του avant-garde καμπαρέ», ή αν θέλετε ένα «μπρεχτικό punk καμπαρέ», ή ένα βαριετέ επηρεασμένο από τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, τον Κουρτ Βάιλ, την τσιγγάνικη μουσική και το θέατρο του δρόμου, εμφανίζονται και πάλι στην Ελλάδα.
Ο Νίκος Μάθεσης ή Τρελάκιας –γιος ψαρά από τη Σαλαμίνα – αναφέρει σε μια αφήγησή του:
« Η Δραπετσώνα δεν ήταν όπως τώρα που τη γνώρισες εσύ Κολωνάκι. Η Δραπετσώνα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα στέκια της μαγκιάς. Στους τεκέδες της και στα Βούρλα σύχναζαν κάθε καρυδιάς καρύδι. Στους τεκέδες οι μάγκες κάπνιζαν ναργιλέ».
Στην «Κρεμμυδαρού» ήταν πολλοί τεκέδες όπως του Μίχαλου, του Σάλωνα, του Μαρκεζίνη, του Σαραντόπουλου και άλλων.
Ο Μιχάλης και ο Παντελής Καλογεράκης με τον δίσκο τους «Ρεμπώτικα», ο οποίος κυκλοφόρησε τον περασμένο Ιούνιο από τη «Μικρή Αρκτο» σε μια καλαίσθητη έκδοση (CD-βιβλίο), κατέθεσαν μια πρωτότυπη μουσική πρόταση που υλοποίησαν με εξαιρετικά ευφυή τρόπο και ιδιαίτερη αισθαντικότητα.
Ο "Ρε Ματζόρε" ξαναχτυπά με το νέο τραγούδι «Μ’ Απαγόρευσαν Ρε Μάγκες». |
Ο καλλιτέχνης του ρεμπέτικου τραγουδιού, Κωνσταντίνος Κουτσαβάκης, ο οποίος πριν λίγο καιρό έγινε viral με τη συνέντευξη που έδωσε στην ενημερωτική εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Mega», σχετικά με το «κορωνοπάρτι» που έκανε, για να παίξει παράνομα το «Ρε Ματζόρε» του, ξανά “χτυπάει” τώρα με ένα νέο τραγούδι που έχει τίτλο: “Μ’ Απαγόρευσαν Ρε Μάγκες”.
Χθες, μάλιστα, Πέμπτη 16/09, ο Κωνσταντίνος Κουτσαβάκης ήταν καλεσμένος στον ΣΚΑΪ και την εκπομπή Αταίριαστοι για να παρουσιάσει το νέο του τραγούδι «Μ’ Απαγόρευσαν Ρε Μάγκες».
Ακούστε το νέο του τραγούδι παρακάτω:
Η επίθεση με βιτριόλι που δέχθηκε πέρσι η Ιωάννα δεν είναι δυστυχώς η πρώτη τέτοιου είδους επίθεση που έχει συμβεί στη χώρα μας. Αρκετές άλλες έχουν συνταράξει το πανελλήνιο, με πιο πρόσφατη την επίθεση εναντίον της Κωνσταντίνας Κούνεβα πριν από μερικά χρόνια.
Από τις πλέον γνωστές ιστορίες επιθέσεων με βιτριόλι στα χρονικά είναι και εκείνη της Σωτηρίας Μπέλλου όταν η σπουδαία λαϊκή τραγουδίστρια είχε ρίξει βιτριόλι στον άνδρα της, όταν έμαθε ότι την απατά, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στη φυλακή.
Αυτό το χάρισμα δεν το έχει ο καθένας. Είναι κάτι μεγαλύτερο από μια καλή, από μια άριστη φωνή. Είναι αυτό που μπολιάζει την φωνή με άρωμα οικειότητας, αυτό που την κάνει άξια να εκπροσωπήσει χιλιάδες, εκατομμύρια άλλες φωνές.
Στις μέρες μας, η αποδοχή του δεν είναι όσο καθολική ήταν κάποτε. Θεωρείται τραγουδιστής της γκρίνιας και της κλάψας, με ξεπερασμένη τοποθέτηση και όχι-και-τόσο-καλό ρεπερτόριο (τουλάχιστον σε σχέση με άλλους, όπως ας πούμε τον Διονυσίου).
Ο τεκές είναι ένας όρος ο οποίος αναφέρεται στα μέρη όπου συναθροίζονταν οι δερβίσηδες. Εκεί υπήρχαν κελιά φιλοξενίας όπου τα τάγματα Σούφι μπορούσαν να ζουν και να προσεύχονται με σκοπό την ολοκλήρωση του πνευματικού τους οράματος. Ο όρος προέρχεται από την τουρκική λέξη tekke, η οποία είναι απόδοση της αραβικής λέξης τακίγια, η οποία μεταφράζεται ως «μέρος για υποστήριξη» ή «μέρος για ξεκούραση».
Στην Ελλάδα η λέξη τεκές χρησιμοποιείται και για να περιγράψει τα χασισοποτεία, αλλά και γενικά χώρους γεμάτους με καπνό από τσιγάρο. Στα ρεμπέτικα τραγούδια γίνεται συχνή αναφορά σε τεκέδες, καταγώγια που σύχναζαν χασισοπότες.
«Έπρεπε να ‘ρχόσουνα
μάγκα μέσ’ στο τεκέ μας
και ν’ άκουσες το μπαγλαμά
και τις διπλοπενιές μας»
Τραγούδαγε ο Μάρκος Βαμβακάρης, στην πρώτη του ηχογράφηση –πρώτη ιστορικά ηχογράφηση τραγουδιού με μπουζούκι στην Ελλάδα (1933) – με τον τίτλο “Καραντουζένι”. Και στο άλλο του τραγούδι, με τίτλο “Αλανιάρης”, βάζει και τον δερβίση μέσ’ στον τεκέ, ως αρμόζει άλλωστε από τους συνειρμούς που γεννά η λέξη:
Εν αναμονή του 44ου Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, γνωρίζουμε καλύτερα τις ταινίες του ελληνικού διαγωνιστικού τμήματος και τους δημιουργούς τους. |
Η ταινία
Το Στη φυλακή με βάλανε (ή αλλιώς Γιαφ-Γιουφ) είναι τραγούδι της αδέσποτης ρεμπέτικης δημιουργίας. Ως τραγούδι της φυλακής είναι σπάνιας ευαισθησίας και λυρισμού. Υπάρχει σε διάφορες εκδοχές με μικρές διαφοροποιήσεις στους στίχους. Η συγκεκριμένη εκδοχή με τη Μαρίκα Παπαγκίκα, είναι μάλλον η γνωστότερη. Είναι από τις μειοψηφικές περιπτώσεις ρεμπέτικων όπου το υποκείμενο είναι γυναίκα. Η ταινία αποπειράται να αποδώσει τη «ρεμπέτικη» ατμόσφαιρα αυτή, τονίζοντας το λυρισμό. Η φυλακή μπορεί να εκληφθεί είτε κυριολεκτικά ως χώρος, είτε μεταφορικά ως ερωτικό αδιέξοδο (ρεμπετιστί, σεβντάς).
Η σκηνοθέτης
Ένα σπάνιο οδοιπορικό στη ζωή και το έργο μεγάλων συνθετών και ερμηνευτών της ρεμπέτικης και λαϊκής μουσικής, γεμάτο χιούμορ, ζωντανή μουσική και τις ανεξίτηλες στον χρόνο ατάκες του Καραγκιόζη.
Στον φωτισμένο μπερντέ ο Καραγκιόζης συνομιλεί με τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Απόστολο Χατζηχρήστο, τη Μαρίκα Νίνου, τον Βασίλη Τσιτσάνη, τη Ρόζα Εσκενάζυ, τον Γιάννη Παπαϊωάννου, τη Σωτηρία Μπέλλου, που μας αφηγούνται σπαρταριστά στιγμιότυπα από τη ζωή και την καριέρα τους. Όλοι οι συνθέτες σε γιγαντοφιγούρες συνομιλούν όχι μόνο με τον Καραγκιόζη αλλά και με το κοινό.
«Στο Φάληρο που πλένεσαι, περιστεράκι γένεσαι» και άλλα πέντε τραγούδια για θερινά μεράκια |
Από τότε που νόμισα πως είχα ερωτευτεί έναν…»ρεμπέτη δικηγόρο» μηχανόβιο στην Άνδρο, στον οποίο είχα για κάποιο άγνωστο λόγο αφιερώσει αυτό το τραγούδι, τα Μπλε Παράθυρα μού θυμίζουν καλοκαίρι.
Μπάνια, ζέστη, κάψα, τζιτζίκια, σαγιονάρες, σκόνη, νύχτες έναστρες.
Γκουγκλάρω «Τα Ρεμπέτικα του καλοκαιριού». Ψιλοτζίφος.
Πέφτω όμως πάνω σε ένα νόστιμο, μικρό αφιέρωμα στον Ταχυδρόμο. Παραθέτω αποσπάσματα:
Κείμενο – Φωτογραφίες : Δημήτρης Καστανάρας |
Πρόκειται για μια καλλιτεχνική παρέμβαση στο χώρο της ελληνικής λαϊκής παραδοσιακής μουσικής, που παρουσιάζεται στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεις τις οποίες πραγματοποιεί η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στην ΠΕ Αχαΐας. Μια πρωτοβουλία που υλοποιείται για πρώτη φορά, καθώς η Περιφερειάρχη Αρχή δίνει έμφαση στον Πολιτισμό ως αναγκαίο συστατικό της κοινωνίας που ενδυναμώνει τα συναισθήματα ταυτότητας, συλλογικότητας, δημιουργικότητας και αισιοδοξίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το βράδυ της ερχόμενης Δευτέρας το σχήμα του του Σπύρου Πολυκανδριώτη, μαζί με την οκταμελή ορχήστρα του η οποία αποτελείται από παραδοσιακά όργανα, θα παρουσιάσουν τρία καθοριστικά ιστορικά σημεία του παραδοσιακού ρεμπέτικου & σμυρναίικου τραγουδιού.
Στην εκδήλωση θα τηρηθούν όλα τα προβλεπόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα καθώς κύριο μέλημα είναι προστασία των συμμετεχόντων αλλά και του κοινού.
Γράφει ο: Σαββόπουλος Πάνος
Κυρίαρχη είναι η θέση της γυναίκας στα ρεμπέτικα τραγούδια, αφού τα περισσότερα μιλάνε για την ομορφιά της, τη χάρη της στο χορό, τα νάζια της, τα κόλπα της, τις φωτιές που ανάβει… Υπάρχουν όμως και κάποια ρεμπέτικα (άγνωστα στο ευρύ κοινό) τα οποία περιγράφουν μιάν άλλη γυναίκα, εντελώς διαφορετική, δηλαδή την «ελεύθερη ρεμπέτισσα της δεκαετίας του ’30», που δε θα τη συναντήσετε σε κανέναν άλλο χώρο, εκτός από τον ρεμπέτικο! Το σημείωμα ετούτο, είναι μία ελάχιστη προσπάθεια αποκατάστασής της από τα μύρια όσα άκουσε, από “καθωσπρέπει” βρομιάρηδες.
Η ρεμπέτισσα του ’30, ήταν πραγματικά ελεύθερη γυναίκα και η ελευθερία της δεν είχε ανάγκη από πλακάτ, ψηφίσματα, διατάξεις, νόμους, οργανώσεις κ.λ.π. Η ελευθερία της πήγαζε από τον χαρακτήρα της, την ανεξαρτησία της, τον ερωτισμό της, τη μαγκιά της, αλλά κυρίως από το ότι κατάφερνε να είναι αποδεκτή από τους άντρες του σιναφιού της. Καμιά σημασία δεν έχει τι έλεγαν οι θεοτρέμοντες νοικοκυραίοι με την ασχετοσύνη τους, αφού μπέρδευαν τις ρεμπέτισσες με τις πουτάνες!
Τα ρεμπέτικα, λοιπόν, δείχνουν κι εδώ μιάν αφάνταστη πρωτοπορία! Σε αντίθεση με τα ελαφρά τραγουδάκια που μιλούσαν για τη γυναίκα σαν ένα παιχνιδάκι-μπιμπελό στα χέρια του άντρα, τα ρεμπέτικα μίλησαν ανοιχτά για την αδικημένη ρεμπέτισσα του ’30 και την περιέγραψαν δίκαια, έντονα και πληρέστατα. Και το σημαντικό είναι ότι αυτά τα τραγούδια τα έγραψαν άνδρες! Εντόπισα τουλάχιστον 80 τέτοια “ρεπορτάζ”, διαφόρων συνθετών, τα οποία ηχογραφήθηκαν μέσα στη δεκαετία του ’30.
Ρίζες βαθιές, λίγα λόγια και σταράτα στον στίχο, λιτή μα περίτεχνη στιχουργική λαϊκή αφήγηση, καθώς και μουσική αλλιώτικη, διαφορετική,πρωτόγνωρη. Οι συνθέσεις απλές με ουσία, έξοχες, να πιάνουν τον ανθρώπινο σφυγμό. Καμιά σχέση με την μουσική κουλτούρα της Δυτικοευρωπαικής μπουρζουαζίας.
Κτήμα της ελληνικότητας αναλλοίωτο εδώ και 100 χρόνια. Ανεξίτηλο αποτύπωμα, σφραγίδα στη συνείδηση του Ρωμέϊκου. Για τον ελληνισμό, καταφυγή και περηφάνια.
Θα πηγαίναμε στην Τήλο – μια απόφαση της τελευταίας στιγμής, αφού μας γοήτευσε η ιδέα να πάμε σε ένα άγνωστο νησί που θα ήταν χαμένο κάπου στις άκρες του αρχιπελάγους, πέρα από τα όρια των γνώριμων μας Κυκλάδων. Αυτή τη φορά βάλαμε τον στόχο μας κάπου στο περιθώριο των Δωδεκανήσων, κοντά στην Τουρκία, σε θάλασσες που δεν ξέραμε την όψη και τα χρώματά τους.
Η Τήλος, με τις απρόσμενες και θελκτικές της όψεις και ιστορίες, έμοιαζε ιδανική. Στα χέρια μας είχαμε τα εισιτήρια και αυτά μαρτυρούσαν το ποστάλι και τον πλοιοκτήτη: η «Ανθή Μαρίνα» της GA Ferries θα μας πήγαινε έως τη μακρινή Ρόδο, κι εκεί θα αλλάζαμε καράβι. Το επόμενο μεσημέρι στον Πειραιά γινόταν ένα αληθινό πανδαιμόνιο.
Θα γίνει την Κυριακή 18 Ιουλίου, στην πλατεία Κατριλιώτη, με διοργανωτές τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ν. Κίου, την Κοινωφελή Επιχείρηση Άργους-Μυκηνών και το σύλλογο “Δώσε Ζωή”.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Ρεμπώτικα: οι Μιχάλης & Παντελής Καλογεράκης προτείνουν τη δημιουργική συνύπαρξη του ρεμπέτικου κόσμου του Ρεμπώ με τον ποιητικό κόσμο του ρεμπέτικου.
Το «πάντρεμα» των δύο αυτών κόσμων ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2016 όταν τα αδέρφια Καλογεράκη άρχισαν τη μελέτη της αλληλογραφίας του Ρεμπώ με τον Βερλαίν, όπου μέσα από τις επιστολές αυτές ξεδιπλωνόταν η πορεία της ερωτικής τους σχέσης.
Η καλλιτεχνική τους ανησυχία για τη μελοποίηση αυτών των επιστολών τούς οδήγησε σε μία τολμηρή ιδέα: το πάντρεμά τους με ρεμπέτικα τραγούδια, δημοφιλή αλλά και λιγότερα γνωστά στο ευρύ κοινό. Μία συνομιλία, μια περιγραφή αλλά ταυτόχρονα και ένας σχολιασμός της θυελλώδους αυτής σχέσης μέσα από την ερωτική θεματολογία των κλασικών ρεμπέτικων.