ΜΗΤΣΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Στο χώρο του ρεμπέτικου και λαϊκού τραγουδιού, λίγοι είναι εκείνοι που ασχολήθηκαν με όλες τις πτυχές της καλλιτεχνικής έκφρασης και κυμάνθηκαν ταυτόχρονα σε υψηλές στάθμες δημιουργίας.

 Ο Γιώργος Μητσάκης, στην πρώτη μεταπολεμική περίοδο, όπου έκανε το ντεμπούτο του στην δισκογραφία ξεχώρισε αμέσως για την δύναμη των στίχων του, την πολυποίκιλη μουσική του φλέβα, την σωστή ερμηνεία του και την μαστοριά του στο μπουζούκι. 

Άλλοτε στιβαρός και δωρικός κι άλλοτε αρχοντορεμπέτης και περιπαικτικός, ο Μητσάκης είχε το χάρισμα να διαφοροποιείται από τους ομότεχνους του.

Ακόμα και σαν προσωπικότητα αλλά και σαν φιγούρα πάνω στο πάλκο «πέρασε» το δικό του ύφος και στυλ. Χωρίς υπερβολή πέρα από τον κοινότοπη αλλά εύστοχη ετικέτα «Δάσκαλος» που του απένειμαν πολλοί, ο Μητσάκης θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ένας πηγαίος εστέτ του λαϊκού πενταγράμμου.

Ένα βιβλίο για τη Πόλη...

Ο Θωμάς Κοροβίνης επιστρέφει με το νέο βιβλίο του, με τον υπαινικτικό αλλά τόσο σαφή τίτλο «’55», σε μια πόλη που γνωρίζει καλά.

Του Κώστα Μαρίνου

marinos@makthes.gr

Άλλωστε πέρασε στην Κωνσταντινούπολη πολλά χρόνια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, χρόνια πλούσια σε εμπειρίες, που του έδωσαν τη δυνατότητα να γνωρίσει καλά και τους λίγους Έλληνες που, παρά τις τόσες αντιξοότητες, ζουν εκεί. Άκουσε τους καημούς τους, έζησε μαζί τους στιγμές χαράς και συγκέντρωσε ένα υλικό πολύτιμο, το οποίο τώρα μετέπλασε, δημιουργώντας, με φόντο τη μεγάλη ιστορία και τα δεινά που έφερε στους ανθρώπους, την ιστορία της Μαρίκας της Ταταυλιανής.
«Οι ομογενείς δεν καταθέτουν εύκολα τα σώψυχά τους. Μάλιστα, μια προσωπική μαρτυρία που τους έχει πληγώσει φοβούνται και να την εκδηλώσουν, επειδή είναι και τούρκοι πολίτες. Υπάρχει και το ταμπού της εθνικής πληγής και δεν πολυμιλούσαν.

Σαριπανίδης Ναπολέων - Κρύα Βρύση - Αθήνα ¨του έθνους η κομπίνα¨

Κρύα Βρύση - Αθήνα ¨του έθνους η κομπίνα¨ 

 Έπαιξαν οι μουσικοί:
Τζουρά,μπαγλαμά,μπουζούκι Σαριπανίδης Ναπολέων
Κιθάρα Σιώπης Χρήστος
Κοντραμπάσο Μαγουλάς Στέφανος
Κρουστά & τραγούδι Κονδυλίδης Μάνος
φωνητικά Δεναξά Μαίρη
μουσική, ενορχήστρωση Σαριπανίδης Ναπολέων
στίχοι Σαριπανίδης Ναπολέων ,Κοψίδη Τίνα.
Η ηχογράφηση έγινε στο στούντιο Πολυφωνική στο Χαλάνδρι.

Η ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

24grammata.com
Το ρεμπέτικο τραγούδι σαν έκφραση του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού είναι είδος του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού. Αναπτύσσεται πρώτα σε περιθωριακές ομάδες. Μετά τη μικρασιατική καταστροφή παραλαμβάνεται και αναπτύσσεται από τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, των προσφύγων αρχικά, με την πληθώρα των προβλημάτων που τους απασχολούσαν. Τα προβλήματα αυτά αποτέλεσαν υλικό για το ρεμπέτικο.

Γ. Εμ. Δρακωνάκης
Πνευμονολογικό τμήμα, ΚΥ Νοσοκομείο Σητείας Κρήτη Ιατρική 2004, 85(5) 
 απόσπασμα
 

…Φυματίωση και ρεμπέτικο τραγούδι

Η φυματίωση είναι μια λοιμώδης νόσος που προσβάλλει όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Ιδιαίτερα προσβάλλει τα άτομα των χαμηλότερων εισοδηματικά στρωμάτων και αυτά με κακές συνθήκες διαβίωσης, παράγοντες που επηρεάζουν δυσμενώς και την πρόγνωση της νόσου.

Οι πρώτοι μπουζουξήδες…

Ο Γιάννης Παπαϊωάννου μιλά στον Λευτέρη Παπαδόπουλο.

 

Λ. Π.: Πώς μπήκες στο ρεμπέτικο τραγούδι και πώς έμαθες το μπουζούκι;

Γ.Π.  Άκουσα το «Μινόρε του τεκέ». Έτσι το λέγανε. Το ’χε γράψει ένας από την Αμερική, Ελληνοαμερικάνος, ο Χαλκιάς. Από κει και πέρα, γράψανε κι άλλα μινόρε, πολλά. Πάντως αυτό το πρώτο ήτανε που μ’ έκανε και έπιασα το μπουζούκι. Έπαιζα κιθάρα εγώ τότε… Το «Μινόρε» το άκουσα εδώ, σε μια ταβέρνα. Γύριζαν τότε με τα γραμμόφωνα οι γραμμοφωνατζήδες γύρω-γύρω στα μαγαζιά και βάζανε δίσκους. Κι ερχόντουσαν εκεί που τρώγαμε τα μεσημέρια, στην εργατιά, και βάζανε πλάκες.

 Εργάτες ήμασταν όλοι… Τ’ άκουσα, λοιπόν, και είπα, αυτό το όργανο, το μπουζούκι, είναι πιο γλυκό απ’ την κιθάρα… Παλληκαράκι ήμουνα τότε, 16-17 χρονώ, και δούλευα σε οικοδομή, εργάτης. Κουβάλαγα λάσπη. Έτσι έγινε η αρχή. Μετά από πολύ καιρό, άκουσα πάλι μπουζούκι από τον Μάρκο. Το τραγούδι «Ήθελα να ’ρχόσουνα, ρε μάγκα, στον τεκέ μου».

Ενας Ιταλός τραγουδά τη Μισιρλού

Τα ρεμπέτικα τραγούδια ή αλλιώς τα μπλουζ της Ελλάδας και η σχέση τους με τη σημερινή ελληνική οικονομική κρίση αναδεικνύονται, όχι από έναν Ελληνα καλλιτέχνη, όπως πιθανόνατα θα περιμέναμε, αλλά από τον αξιόλογο Ιταλό τραγουδοποιό και περφόρμερ Vinicio Capossela, τον οποίο θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε ζωντανά στη συναυλία που θα δώσει μεθαύριο (Πέμπτη), στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, έχοντας στο πλευρό του τους δικούς μας Δήμητρα Γαλάνη, Θανάση Παπακωνσταντίνου και Δημήτρη Αποστολάκη. 

O Τομ Γουέιτς της Ιταλίας, όπως συχνά τον αποκαλούν, γοητευμένος από το ρεμπέτικο και την ιστορία του, αποφάσισε να αφιερώσει ένα ολόκληρο άλμπουμ στο μουσικό αυτό είδος αλλά και να πρωτοστατήσει στη δημιουργία μιας ταινίας, η οποία διερευνά τις ρίζες του ρεμπέτικου σε συνδυασμό με τον τρόπο που βιώνουν σήμερα οι Ελληνες την οικονομική κρίση.

ΚΑΡΑΜΠΕΣΙΝΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

Ο Γιάννης Καραμπεσίνης Δεξιοτέχνης του μπουζουκιού, συνθέτης και στιχουργός.
Στην οικογένεια του υπήρχε μουσική φλέβα απ’ τον παππού του στην Κρήτη που ήταν απ’ τα πρώτα βιολιά. Ο Μαριανός με τ’ όνομα.

Ο ίδιος ξεκίνησε απ’ του Ψυρρή όπου η γειτονιά ξεχείλιζε από μουσική, αφού είχε γείτονες την εξαίρετη τραγουδίστρια Γεωργία Μηττάκη και τον Μάθεση, τον γνωστό Νίκο «Τρελλάκια» που έπαιζε και χαβάγια.

Το 1950 σε ηλικία 12 χρόνων ξεκινάει με το πρώτο του συγκρότημα, το Τρίο Σταρ όπου έπαιζε κιθάρα. Εκείνη την εποχή παίζαν σε ταβέρνες.

Την τρέλα για το μπουζούκι την κολλάει από τον Μανώλη Χιώτη που δούλευε κάτω από το Περοκέ, στου Κατελάνου (Χιώτης, Σπαγγαδώρος, Λαύκας και ένα πιάνο). «Μπαίνω κρυφά στο μαγαζί, γιατί ήμουν και μικρό παιδί, και ακούω τον Χιώτη να παίζει στην αρχή κιθάρα, ισπανικά και μεξικάνικα, και μετά πιάνει το τρίχορδο μπουζούκι και παίζει Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω. Μόλις άκουσα τον ήχο του μπουζουκιού κόλλησα, δεν είχα ξανακούσει ζωντανά μπουζούκι.

Στο Αιγάλεω, στο μαγαζί Καλή Καρδιά, απέναντι απ’ τον Κήπο του Αλλάχ έβγαλα τα πρώτα μου λεφτά σαν κιθαρίστας, και αμέσως αγόρασα ένα τρίχορδο μπουζούκι του Ζαμπέτα. Μετά από έναν μήνα άρχισα να παίζω μπουζούκι στο μαγαζί».
Πηγή rempetomania.blogspot.gr

ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΑ ΠΑΡΕΞΗΓΗΜΕΝΑ

Αν πριν απο 50 η 60 χρόνια, έλεγες σε κάποιον ότι σου αρέσουν, τα ρεμπέτικα τραγούδια, εκείνος θα σε κοίταζε με....περιφρόνηση. 

Αυτό συνέβαινε γιατί ο Όρος "ρεμπέτικο", ήταν τότε συνώνυμος του "Υποκόσμου, του Τεκέ, του χασισιού, των φόνων ,κλπ" Από τότε μέχρι και σήμερα, τα ρεμπέτικα τραγούδια είναι μονίμως "παρεξηγημένα" Κατ' αρχήν, ο Όρος "παρεξηγημένα", πηγάζει, η αν θέλετε αφορά τους δημιουργούς τους. Οι αιτίες της "παρεξήγησης"; Πολλές. Μερικές από αυτές, έχουν να κάνουν με αρθρογράφους-μουσικοκριτικούς της εποχής εκείνης (1930-1950). Κανένας δεν αμφισβητεί, ότι υπήρχαν τραγούδια του Υποκόσμου μέσα στα ρεμπέτικα. Υπήρξαν όμως και τραγούδια "διαμάντια", τα οποία τα τραγουδάμε ακόμα και σήμερα. Άλλωστε, πολλοί ιστορικοί και μελετητές του ρεμπέτικου, ίσως για να λυθεί η "παρεξήγηση" που στιγμάτισε τα ρεμπέτικα τραγούδια, τα χώρισαν σε ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ, βάσει της θεματολογίας τους.

Έχουμε λοιπόν τραγούδια του "ΤΕΚΕ", της "ΤΑΒΕΡΝΑΣ", "ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ", "ΤΟΥ ΧΑΡΟΥ", "ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ", "ΤΗΣ ΜΑΓΚΙΑΣ", κ.α. Σύμφωνα με τις ποιο πάνω κατηγορίες, διακρίνουμε κάποιες ομοιότητες ανάμεσα στα ρεμπέτικα, και τα δημοτικά τραγούδια, και θα 'λεγα ότι είναι κάτι φυσιολογικό αυτό, μιας και το ρεμπέτικο τραγούδι δέχτηκε "επήρειες" από το δημοτικό τραγούδι.

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ ΡΕΜΠΕΤΗΣ

Είναι πολύ σημαντικό κανείς όταν ασχολείται με ένα θέμα να ξεκινάει την ανάλυσή του πρώτα με την βασική έννοια  την ετυμολογία και ερμηνεία μια λέξης για την βαθύτερη κατανόηση της.

Κατά το κορυφαίο εξάτομο λεξικό των Liddell και Scott, τα συγγενικά ρήματα της αρχαίας, μεσαιωνικής και νέας ελληνικής γλώσσας: ρέμβω, ρομβέω, ρυμβέω, ρέμβομαι  ρεμβεύω, ρεμβάζω και ρέμπομαι. έχουν την ίδια ρίζα και το ίδιο νόημα.

 
Σημαίνουν περιστρέφομαι, περιφέρομαι, περιδιαβάζω, περιπλανιέμαι, τριγυρίζω και ρέμβος, ρεμβόμενος, ρεμβάζων, ρεμβέτης ή ρεμπέτης είναι αυτός που τριγυρίζει, που περιπλανιέται.
Ειδικότερα η λέξη ρεμβέτης ή ρεμπέτης παράγεται ολόκληρη, με τρόπο φυσικό κι αβίαστο, από τη ρίζα: ρέμβ- και την παραγωγική κατάληξη  έτης
Επομένως, ρεμπέτης είναι αυτός που σχετίζεται με την ρέμβη, την περιπλάνηση.

Σαν σήμερα «έφυγε» ο μεγάλος Νίκος Ξυλούρης

Θυμάμαι τη μέρα που πέθανε ο Νίκος Ξυλούρης. Ήμουν 7 χρονών, αλλά η φωνή του είχε προλάβει να ζυμωθεί με τα υπόλοιπα αριστερά ακούσματα που είχα μέσα στο σπίτι. Ατμόσφαιρα Μεταπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ δεν είχε έρθει στην εξουσία, αν και το σύνθημα για την Αλλαγή είχε αρχίσει να ωριμάζει. Η καμπάνα παντελόνι, το εφαρμοστό πουκάμισο και η φαβορίτα «φοριόντουσαν» ακόμη.

Του Αρίστου Αναγνώστου
Θυμάμαι τη μέρα που πέθανε ο Ξυλούρης, το είχε πει και στην τηλεόραση που ήταν ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ και που όσο ο «Ψαρονίκος» ήταν εν ζωή, τον απέφευγαν. Το «Πότε θα κάμει ξαστεριά» ήταν από τα πρώτα τραγούδια που μας έμαθε η δασκάλα, όταν άλλαξε η χρονιά και η κυβέρνηση. Το ’μαθα με την πρώτη. Φαίνεται τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο Ξυλούρης το είχε κάνει σημαία της αντίστασης, μεσούσης της Χούντας, και οι φοιτητές ύμνο τους την μέρα της εξέγερσης της Νομικής, στις 21 Φεβρουαρίου του 1973, που ήταν και η μέρα που γεννήθηκα… Όταν πέρασε ένας χρόνος από το θάνατό του, η τηλεόρασης της Αλλαγής είχε φροντίσει να του κάνει ένα αφιέρωμα. Θυμάμαι και εκείνο το βράδυ. Έχω την εικόνα του Ξυλούρη με την καμπάνα, την φαβορίτα και το στενό εφαρμοστό πουκάμισο, να τραγουδά το «Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί». Ήταν από τα «Τραγούδια της Φωτιάς» το 1975.
ΠΗΓΗ tvxs.gr/news

Οι μπάτσοι και οι αστυνόμοι στα ρεμπέτικα του 1930

Από το "κυρ αστυνόμε μη βαράς..." στο "τούτοι οι μπάτσοι που ήρθαν τώρα..." και από τους "μαύρους" του Βαμβακάρη στους κατάμαυρους της αντιτρομοκρατικής.

γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Η μαγεία της ελληνικής γλώσσας δεν κρύβεται μόνο στη γλώσσα της Διανόησης αλλά και στη γλώσσα των απλών ανθρώπων (αλλά μεγάλων ποιητών), όπως καταγράφονται στη λαϊκή τραγουδοποιία, είτε είναι ανώνυμη (δημοτικά τραγούδια), είτε επώνυμη (λαϊκά τραγούδια)

Τι σημαίνει η λέξη "μπάτσος";

Σπύρος Ζαγοραίος - Βιογραφία

 
Γεννήθηκε στον Άγιο Αρτέμιο (Γούβα) του Παγκρατίου στις 23 Ιουνίου 1928. Σε ηλικία 15 ετών έχασε σε ατύχημα το ένα του χέρι, όταν έσκασε μια χειροβομβίδα την ώρα που έπαιζε με συμμαθητές του στην Αγία Παρασκευή της Αττικής.

 
Με ατσάλινη θέληση, που βγήκε από τη δύναμη της ψυχής του, ξεπέρασε το πρόβλημα που του δημιούργησε το ατύχημα αυτό και από νέος μπήκε δυναμικά στο χώρο του λαϊκού τραγουδιού. Με την ξεχωριστή φωνή του, τη γεμάτη συναισθήματα και καημό, δόνησε τις καρδιές των απλών ανθρώπων του λαού και τα τραγούδια του με τα ερτζιανά κύματα έφτασαν σε κάθε άκρη της χώρας. Ξεκίνησε την καριέρα του το 1952 από την Αθήνα και μετά τη Θεσσαλονίκη, όπου συνέχισε τη θριαμβευτική του πορεία.

Μαρίκα Παπαγκίκα (1890-1943)

Η Μαρίκα Παπαγκίκα γεννήθηκε στην Κω την 1η Σεπτεμβρίου του 1890. Μετά από λίγα χρόνια η οικογένεια της μετανάστευσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και η Μαρίκα τραγουδά σε νυχτερινά κέντρα των ελληνικών αποικιών.

Το 1915 ξαναβρίσκουμε τα στοιχεία της στην Νέα Υόρκη όπου διαμένει μαζί με τον άντρα της Κώστα Παπαγκίκα (σαντούρι) και εργάζονται σε νυχτερινά κέντρα. Το 1918 ιδρύουν την Victor Record Company, όπου και ηχογραφούν έναν μεγάλο αριθμό τραγουδιών. Από τα χρήματα των πωλήσεων, αλλά και από τις περιοδίες που έκαναν ανοίγουν το 1925 το πρώτο καφέ αμαν της Νέας Υόρκης με την ονομασία “Της Μαρίκας”.
Την εποχή αυτή ίσχυε και η ποτοαπαγόρευση, και το μαγαζί τους ήταν και παράνομο ποτοπωλείο. Με την οικονομική κρίση του 1929 έχασαν τα πάντα, και εκεί σταμάτησε και η δισκογραφική καριέρα της. Πεθαίνει το 1943.

Κώστας Ρούκουνας (1903-1984)

sansimera.gr

Ο Κώστας Ρούκουνας (Σάμος, 1903 - Αθήνα, 11 Μαρτίου 1984), γνωστός και ως «Σαμιωτάκι», υπήρξε καταξιωμένος τραγουδιστής του ρεμπέτικου και δημοτικού τραγουδιού, καθώς και τραγουδοποιός.
Ο Κώστας Ρούκουνας ανήκει στη μεγάλη γενιά των λαϊκών ερμηνευτών και δημιουργών του μεσοπολέμου, που διαμόρφωσαν το νεώτερο ύφος στο λαϊκό τραγούδι των πόλεων. Επί πλέον υπήρξε, για δεκάδες χρόνια, συνεχιστής της παράδοσης του δημοτικού τραγουδιού, όπως αυτό μετεξελίχθηκε, μετά τις μεγάλες πληθυσμιακές ανακατατάξεις στον Ελλαδικό χώρο και τη δημιουργία των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων.

Γεννήθηκε στο Νέο Καρλόβασι της νήσου Σάμου το 1904, από τον Απόστολο Ρούκουνα και την Ευτυχία Ντηνιακού. Πριν κλείσει τα δυο του χρόνια, ο πατέρας του έφυγε για τις Η.Π.Α.- αν και δεν υπήρχαν πιεστικοί οικονομικοί λόγοι-και στη συνέχεια χώρισαν με τη μητέρα του, που έμεινε στη Σάμο και ξαναπαντρεύτηκε τον Νίκο Δεμερτζίδη, με τον οποίο έκανε άλλα τρία παιδιά-ετεροθαλή αδέλφια του Κώστα Ρούκουνα-τον Γιάννη, την Μαρία και την Ελένη.

Σχολείο-όταν ήρθε ο καιρός- πήγε μόνο δέκα μέρες και στη συνέχεια στα 8 του χρόνια-έπιασε δουλειά σ’ ένα τσιγαράδικο, όπου για να πάρει μεροκάματο, έπρεπε να ετοιμάζει 3.000 τσιγάρα την ημέρα. Εκεί έμεινε 7 χρόνια και γύρω στο 1919-1920, όταν ήρθαν μηχανές, απελύθη, για να δουλέψει κοντά στον πατριό του, που ήταν εξαίρετος άνθρωπος και είχε εργαστήριο ξυλουργικό που έφτιαχναν καρέκλες, κουφώματα κ.λ.π.

Η Συνέχεια εδώ: rebetiko.sealabs.net
 

Ο Τάκης Μπίνης, το ρεμπέτικο και οι σαμουράι

Αναστασοπουλος Νικος (okeboss)

Το ρεμπέτικο ανήκει στο ευρύτερο λαϊκό τραγούδι. Δεν είναι από μόνο του είδος μουσικής, αλλά είδος και φιλοσοφία ζωής πλαισιωμένα από μουσική. Σίγουρα αυτό το είδος ζωής δεν είναι αρμοστό στην σύγχρονη κοινωνία αλλά το διέπουν αρχές που σήμερα έχουν εκλείψει, όπως η μπέσα, η τιμή και η υπόληψη. Κάτι σαν την κοινωνία των Σαμουράι.

Ο Τάκης Μπίνης ήταν η ενσάρκωση αυτού του είδους ζωής και φιλοσοφίας. Με τον θάνατό του έσβησε και ο τελευταίος μεγάλος του αυθεντικού ρεμπέτικου. Πολλοί των παρομοίαζαν με τον τελευταίο των Μοϊκανών. Εγώ πάλι θα έλεγα πως μάλλον ήταν ο τελευταίος Σαμουράι...

Με τον Μανώλη παίζουμε μαζί ρεμπέτικα και κλασικά λα'ι'κά, εδώ στο Παρίσι, σχεδόν 4 χρόνια τώρα. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο, στο μαγαζί γίνεται το αδιαχώρητο, όχι μόνο από Έλληνες αλλά και από Γάλλους, Αμερικάνους μέχρι και Τούρκους. Και το κυριώτερο, πολλοί απ'αυτούς είναι γνώστες! Δεν είναι και λίγο πράγμα να έρχεται ο Γάλλος και να σου ζητάει τους ''δυό σερέτες'' του Νταλγκά, όταν οι 9.9 στους 10 Έλληνες δεν ξέρουν καν ποιος είναι!