Αναρτήθηκε την Πρωτομαγιά στο YOUTUBE, το 10ο κατά σειρά
τραγούδι με τίτλο «Κυρ Κωστάκη», το οποίο συμπεριλαμβάνεται στο cd που
εκδόθηκε το έτος 2000, με τίτλο «ΜΝΗΜΕΣ ΡΕΘΥΜΝΙΩΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ».
Το video
αυτό συνοδεύεται με ιστορικές και σπάνιες φωτογραφίες και καρτ ποστάλ
εποχής από τη δεκαετία του 1880, προβάλλοντας έτσι τη διαχρονικότητα της
ανάπτυξης του ελληνισμού στην λατρεμένη γη της Ιωνίας Μικράς Ασίας…
Τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το Μέγαρο
Μουσικής Θεσσαλονίκης παρουσιάζει το Σάββατο 9 Απριλίου μια μουσική
παράσταση με θέμα τον ρόλο και τη σημασία της μουσικής και του
τραγουδιού ως ταυτότητα και μνήμη για τον προσφυγικό Ελληνισμό.
Ταυτότητα και μνήμη στα τραγούδια της προσφυγιάς
Απ’ τον τόπο πού ‘ρθα εγώ ξέρουν ν’ αγαπούν ξέρουν τον καημό να κρύβουν, ξέρουν να γλεντούν!
Όλα τ’ άλλα τά ‘χαμε χάσει. Tο τραγούδι είχε γλυτώσει μέσα μας. Δεν έπρεπε να τ’ αφήσουμε να πάει χαμένο, να χαθεί κι αυτό.
Η Ανοιχτή Τέχνη συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις για την Μικρασία και τιμώντας στρατιώτες και αμάχουςπου έπεσαν στην προσπάθεια απελευθερώσεως των Ελλήνων της Μικρασίας,τους αιχμάλωτους που χάθηκαν στα τάγματα εργασίας και στις πορείες θανάτου,τους ξεριζωμένους πρόσφυγες που κατόρθωσαν να ξεφύγουν απ’ την σφαγή, αλλά και τους πρόσφυγες που αντηλλάγησαν, διοργανώνει την διαδικτυακή διημερίδα:
Η Σμύρνη δεν καίγεται στην καρδιά μας
την Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου (18:00-21:00) και την Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου (18:00-21:00) με ομιλητές,καθηγητές και φίλους της Ανοιχτής Τέχνης.
Τετάρτη 16 Φεβρουαρίου (18:00-21:00)
18:00: Αλέξανδρος Ασωνίτης: Ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια για την Μικρασία
Σειρά ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στο ελληνικό τραγούδι του 20ού αιώνα και τους δημιουργούς του. Το συγκεκριμένο επεισόδιο παρουσιάζει το πορτρέτο του τραγουδιού «ΣΜΥΡΝΗ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ».
Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται στο τραγούδι «ΣΜΥΡΝΗ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΙΧΩΡΑ» που ηχογραφήθηκε το 1935 σε στίχους και μουσική του ΣΤΑΥΡΟΥ ΠΑΝΤΕΛΙΔΗ και πρώτη εκτέλεση της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΜΗΤΤΑΚΗ. Η ΦΙΛΙΩ ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΥ, ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΕΤΡΟΧΕΙΛΟΣ και ο ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, καταθέτουν στο φακό της εκπομπής, τις δικές τους μαρτυρίες για τη Σμύρνη.
Με ιδιαίτερη προσωπική συγκίνηση από τις μνήμες και τις μεταλαμπαδεύσεις
των τριών δικών μου ανθρώπων, που επιβίωσαν από την όλη οικογένεια στο
Ρεΐζντερε Ερυθραίας –Ιωνίας Μικράς Ασίας των μαρτυρικών γεγονότων του
1922 (γιαγιά –πατέρας –θεία), προβάλω ένα από τα πλέον αγαπημένα τους
Μικρασιάτικα τραγούδια. Ένα τραγούδι που με δάκρυα στα μάτια και με τον
κόμπο στο λαιμό τους, μου το δίδαξαν…
Άλλη μια πλήρως επιτυχημένη κατά τη γνώμη μου ερμηνεία από την χορωδία
του Συλλόγου Ρεθυμνίων Μικρασιατών, που με το συνολικό αυτό πόνημά τους
τίμησαν τις μουσικές και όχι μόνον μνήμες των μαρτύρων προγόνων μας στα
ματωμένα Μικρασιάτικα Χώματα και εκτιμώ ότι αξίζουν της επιδοκιμασίας
όλων μας! Οι κρίσεις δικές σας…
Την Κυριακή στο «Μεγάλο Μας Τσίρκο» στην οδό Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου 14
Το μουσικό σχήμα με την ονομασία «Τζαρές» καταπιάνεται με την τέχνη του Ακορντεόν στο Πολίτικο, Σμυρναίικο και Ρεμπέτικο τραγούδι.
Αυτή την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2017 θα παίξει live από τις 15.00 έως τις 18.00 το απόγευμα, στο «Μεγάλο Μας Τσίρκο» στην οδό Αρχιεπισκόπου Κυρίλλου 14, λίγο πιο πάνω από τη Γ’ ΔΟΥ στην Πάτρα.
Στόχος του σχήματος είναι η αναψηλάφηση και η μελέτη του ιδιαίτερου ύφους μιας ξεχωριστής σχολής οργανοπαικτών διάφορων αερόφωνων οργάνων (π.χ. ακορντεόν, αρμόνικα), όπως αυτό αποτυπώθηκε στους δίσκους των 78 στροφών την εποχή του μεσοπολέμου.
Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα η μικρασιατική μουσική, και ιδίως η σμυρναίικη, είχε αγαπηθεί στην Ελλάδα μέσω των καφέ-αμάν και του Καραγκιόζη.
Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι το 1889 εμφανιζόταν κάθε βράδυ στο κέντρο διασκέδασης «Το περιβολάκι του Γερανίου» στην Αθήνα το σμυρναίικο συγκρότημα του βιολιστή Γιοβανίκα με τραγουδίστρια την κιορ-Κατίνα, ενθουσιάζοντας τους θαμώνες του, ενώ δίπλα σε αυτό το κέντρο λειτουργούσαν με την ίδια επιτυχία και άλλα παρόμοια.
Το έδαφος της Ελλάδας του 1922, αν και δεν ήταν έτοιμο να δεχθεί τους πρόσφυγες από την Ανατολή, ήταν έτοιμο να δεχθεί τη μουσική τους. Ο ερχομός των προσφύγων στην Ελλάδα συνέπεσε με την εμφάνιση και τη διάδοση του φωνόγραφου στα Βαλκάνια. Έτσι, όσοι πρόσφυγες ήταν μουσικοί δεν δυσκολεύτηκαν να απασχοληθούν από τις δισκογραφικές εταιρείες ως εκτελεστές ή συνθέτες, αλλά και ως καλλιτεχνικοί διευθυντές τους. Η πείρα και οι γνώσεις που είχαν ήταν πολλές φορές ανώτερες από αυτές των ντόπιων μουσικών και έτσι έγιναν περιζήτητοι. Οι κατηγορίες της μουσικής που καλλιεργούσαν ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα οι Έλληνες της Σμύρνης ήταν:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ www.lifo.gr
Ο κόσμος γενικά όπως στις μικρές
κοινωνίες, παρατηρούσε, σχολίαζε, ηκουσέλεβε (κουτσουμπόλευε) και πολύ
συχνά μέσα στην κοινωνία της Κοσμοπολίτικης Σμύρνης και στα προάστεια,
άκουγες σατυρικά δίστιχα ή τετράστιχα που κυκλοφορούσαν σε κάθε κύκλο.
Ενα τέτοιο τραγούδι έκανε το γύρο στις γειτονιές σαν ένα είδος επιθεώρησης βγαλμένο από το στόμα του λαού.
Εις τον Τσαϊρλή Μπαξέ
κορίτσια σαν το Μενεξέ
μέσα στα Ταμπάχαν
κορίτσια σαν τα λάχανα
και στου Φασουλά τη βρύση
ποιος κοτά να της μιλήσει!
Και στα Σερβετάδικα
πετούνε τα μπαστάρδικα
και στου Μάμογλου το χάνι
μπαινοβγάινουν οι ρουφιάνοι.
Πρόσφατα
έπεσε στην αντίληψη μας αυτός εδώ ο "Ταμπαχανιώτικος μανές" της
Σμύρνης, τραγουδισμένος από τον Πέτρο Ζουναράκη στα 1906. Η απορία μας
στην αρχή ήταν μεγάλη, αν όντως θυμίζει τους μανέδες της περιόδου
1925-1935, όταν ηχογραφήθηκαν κατά εκατοντάδες μετά την έλευση των
προσφύγων και τη μεγάλη ζήτηση τους ασφαλώς!
Πιθανότατα
να μην έμοιαζε αυτός ο "πρωτόγονος" αμανές του 1906 αφού είναι σε μιά
περίοδο ειρηνική, περίοδο ευμάρειας, μέχρι και μπελ-εποκ, όπως την
έχουμε ξανά-ονομάσει.Οι ηχογραφήσεις της περιόδου αυτής περιλαμβάνουν
τραγούδια και σκοπούς που διαφέρουν αρκετά με αυτά που μετά το 1922 διαμορφώθηκαν από τη μίξη των πληθυσμών, στο λεκανοπέδιο της Αττικής κυρίως και τα οποία διαδόθηκαν μέσω της δισκογραφίας και των κέντρων αφού ο πρώτος ελληνικός ραδιοφωνικός σταθμός δημιουργήθηκε το '38.
Αρχικά ο μανές πάει κανονικά όπως αυτούς που ξέρουμε, του Σωφρονίου, του Νταλγκά, της Εσκενάζυ
κλπ Με τη χαρακτηριστική του μελωδία και το χαρακτηριστικό τέμπο απο το
σαντούρι. Βέβαια ο Ζουναράκης φαίνεται να προέρχεται από δυτικότροπο
ρεπερτόριο και η ερμηνεία του δεν περιέχει τις λεπτομέρειες μιας
βυζαντινότροπης εκδοχής.
Ηχογραφήθηκε το 1921 κι ερμηνεύει ο Γιώργος Βιδάλης. Η συγκεκριμένη
ηχογράφηση έχει παραπάνω στροφές από της αντίστοιχες ηχογραφήσεις
(επίσης του 1921, στη Ν. Υόρκη) με την Μαρίκα Παπαγκίκα και τη Μαρία
Σμυρναία.
Δεν υπάρχουν πιο συγκεκριμένες πληροφορίες για αυτήν την
ηχογράφηση αλλά μπορούμε να πιθανολογήσουμε πως η ηχογράφηση μάλλον
έγινε στη Σμύρνη και πως μάλλον αυτή είναι η πρώτη ηχογράφηση του
τραγουδιού πριν ηχογραφηθεί την ίδια χρονιά στη Ν. Υόρκη.
O Γιώργος
Βιδάλης aνήκει στην πρώτη γενιά των μεγάλων μουσικών και ερμηνευτών της
πρωτεύουσας της Ιωνίας και είναι από τους πρωτοπόρους που δημιούργησαν
το μουσικό ύφος στη Σμύρνη, την περίοδο που αναπτύχτηκε και εξελίχτηκε η
Σμυρνέικη Εστουδιαντίνα.
Γεννήθηκε το 1884 από ευκατάστατους
γονείς και στα παιδικά του χρόνια, παράλληλα με το σχολείο, ασχολήθηκε
με την ψαλτική και γρήγορα εξελίχτηκε σε ένα εξαίρετο ψάλτη.
Μέσα
στο αναζωογόνο μουσικό κλίμα των αρχών του αιώνα στην Σμύρνη, ο Γιώργος
Βιδάλης άρχισε να τραγουδά - ερασιτεχνικά στην αρχή - και στη συνέχεια
επαγγελματικά, μπαίνοντας και αυτός στην μεγάλη μουσική παρέα της
περίφημης εστουδιαντίνας του Σιδερή, που έμεινε γνωστή με το όνομα " Τα
Πολιτάκια ". Μέσα σ' αυτό το μουσικό εργαστήρι, απ' όπου πέρασαν όλοι οι
Σμυρνιοί μουσικοί, αλλά και οι κατοπινοί μεγάλοι συνθέτες που
διαμόρφωσαν το μουσικό ύφος στο νεώτερο Ελληνικό τραγούδι του
μεσοπολέμου, ο Γιώργος Βιδάλης γρήγορα απέκτησε ένα ιδιαίτερο ρόλο.
Ήταν 8 Σεπτεμβρίου του 1941 όταν ο Χάρι
Τζέιμς και η ορχήστρα του ηχογράφησαν τη Μισιρλού, ένα τραγούδι που
ξεκίνησε από την Ελλάδα ως ρεμπέτικο κι έγινε παγκόσμια επιτυχία…
Τραγούδι που ξεκίνησε από την Ελλάδα ως ρεμπέτικο κι έγινε παγκόσμια
επιτυχία, γνωρίζοντας διασκευές σε διαφορετικά μουσικά στυλ (τζαζ,
οριεντάλ, κλέζμερ, σερφ-ροκ, γκαράζ-ροκ κ.ά.). Μισιρλού σημαίνει
γυναίκα από το Μισίρι (Μισρ=Αίγυπτος στα αραβικά) και αναφέρεται σε
μουσουλμάνα της Αιγύπτου, καθότι τη χριστιανή της περιοχής την
ονομάζουμε Αιγυπτιώτισσα.
Η Μισιρλού είναι ένα αργό
ζεϊμπέκικο, που πρωτακούστηκε στην Αθήνα γύρω στο 1927 από την κομπανία
του Δημήτρη Πατρινού, ενός σμυρνιού μουσικού, που ήρθε στην πρωτεύουσα
με το κύμα των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής. Το τραγούδι
αναφέρεται στον έρωτα ενός χριστιανού για μια μουσουλμάνα, θέμα – ταμπού
για εκείνη την εποχή και όχι μόνο. Η μελωδία είτε προϋπήρχε και ήταν
οικείο άκουσμα στον ευρύτερο χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είτε
αποτελεί ομαδική δουλειά της κομπανίας του Πατρινού. Το μόνο σίγουρο
είναι ότι ο Πατρινός έγραψε τους στίχους.
Ο αυθεντικός συνθέτης πιθανολογείται κάπου στο 1910 στη Σμύρνη, αλλά παρέμεινε άγνωστος.
Το τραγούδι «Μισιρλού», που σημαίνει «Αιγύπτια», είναι ο τίτλος ενός ελληνικού ρεμπέτικου τραγουδιού, το οποίο ηχογραφήθηκε το 1925 στην Αμερική από τον Τίτο Δημητριάδη, σε παραγωγή Columbia, και πρωτοπαίχτηκε από τη ρεμπέτικη ορχήστρα του Μιχάλη Πατρινού το 1927.
Οι στίχοι του αναφέρονται σε μια σχέση κόντρα σε θρησκευτικά πιστεύω και φυλές, θέμα ταμπού και καθόλα απρεπές για την εποχή του. Η εκτέλεση του Τίτου Δημητριάδη:
Το προπολεμικό ρεμπέτικο, στα χέρια μουσικών του σήμερα…
Την Κυριακή 27 Μαΐου 2012, 2 με 4 το μεσημέρι, από το Δεύτερο Πρόγραμμα 103,7 και από το αρχείο της εκπομπής «ΗΣΥΧΙΑ! ΓΡΑΦΟΥΜΕ…» μεταδίδεται μια ξεχωριστή ζωντανή ηχογράφηση.
Ο Δημήτρης Μυστακίδης - κιθαρίστας με μεγάλη θητεία σε ηχογραφήσεις και χρόνια στενός συνεργάτης του Θανάση Παπακωνταντίνου – ο Ευγένιος Βούλγαρης με ούτι αλλά και με σπάνια όργανα της Ανατολής όπως το «Γιαιλί – ταμπούρ», ο Απόστολος Τσαρδάκας με το κανονάκι του και η Θεοδώρα Αθανασίου – από τις σπάνιες πολύ νέες φωνές σε τέτοια ακούσματα.