Οι πρώιμες Ελληνίδες φεμινίστριες, μέσα από τα ρεμπέτικα του ‘30

Περισσότερα από 80 είναι τα ρεμπέτικα τραγούδια της δεκαετίας του ’30 που αναφέρονται σε ένα διαφορετικό τύπο γυναικών, τις πρώιμες φεμινίστριες. 

Μιλούν για γυναίκες ομοφυλόφιλες που δεν διστάζουν να μπουν μεταμφιεσμένες ως άνδρες σε τεκέδες, για γυναίκες που διεκδικούν ακόμα και επιθετικά τους άνδρες και δεν δείχνουν φόβο στη θέα ενός μάγκα της εποχής.

Οι δημιουργοί των ρεμπέτικων είναι άνδρες συντηρητικοί, το ίδιο και οι γυναίκες ερμηνεύτριες τους. Αν και γράφτηκαν τη δεκαετία του ‘30 μπορεί να θεωρούνται προκλητικά ακόμα και για τη σύγχρονη πραγματικότητα. Βασικό στοιχείο των ρεμπέτικων τα υπαρκτά χαρακτηριστικά αυτού του τύπου γυναίκας, που σήμερα ίσως φαντάζει εξωτική.

Πάνος Σαββόπουλος

Ο Πάνος Σαββόπουλος, ερευνητής του ρεμπέτικου τραγουδιού περιγράφει στα «ΝΕΑ» αυτές τις γυναίκες σε αντιδιαστολή με το σύγχρονο μοντέλο «αυτές οι γυναίκες ήταν ελεύθερες χωρίς να χρειάζονται νόμους, ποσοστώσεις και πλακάτ για τη διεκδίκηση μιας πέτσινης ισότητας. Ήταν ελεύθερες με την μαγκιά τους και ζούσαν ισότιμα με τους άνδρες». Με αφορμή την μουσική παράσταση «Οι ελεύθερες ρεμπέτισσες του ‘30» που επιμελήθηκε ο κ. Σαββόπουλος αναδεικνύεται η ανεπιτήδευτη αλήθεια του μουσικού είδους, η σεμνοτυφία που διακρίνει το σύγχρονο κοινό αλλά και η ρηξικέλευθη σκέψη των δημιουργών του ’30, ακόμα και αυτών που χαρακτηρίστηκαν ως οι πιο συντηρητικοί όπως ο Παναγιώτης Τούντας ή ο Κώστας Σκαρβέλης.
Αναφορικά με την παράσταση ο κ. Σαββόπουλος δήλωσε ότι «έχω εντοπίσει 80 ρεμπέτικα που περιγράφουν τις πρώιμες Ελληνίδες φεμινίστριες. Αυτές που άδικα κατηγορήθηκαν ως πόρνες. Πως αλήθεια θα χαρακτηριζόταν μία γυναίκα των αρχών της δεκαετίας του ’30 που τραγουδούσε «ούζο πίνω και μεθάω κι όλα τα ποτήρια σπάω». Ενώ και ο Μίμης Ανδρουλάκης, ο οποίος έχει παρέμβαση στην παράσταση, ανέφερε στα «ΝΕΑ» ότι «οι ρεμπέτισσες του ’30 συγκρούστηκαν με το στερεότυπο της εποχής για τις γυναίκες, που τις ήθελε να υποδύονται ένα συγκεκριμένο ρόλο. Στην περίπτωσή τους έχουμε μία επώδυνη χειραφέτηση –αν και ημιτελής και αντεστραμμένη- που όμως υπάρχει και στα παραδείγματα γυναικών του ταγκό και των μπλουζ».

Ενδεικτικό τραγούδι που αποτυπώνει την απελευθέρωση της εποχής είναι οι «Δύο χήρες» των Κώστα Μακρή, Στρογγυλού και Κώστα Καρίπη. Χαρακτηριστικά αναφέρει «μια χήρα από την Κοκκινιά μια χήρα παιχνιδιάρα μάλωσε με μια Σμυρνιά τσαχπίνα και ναζιάρα. Το φίλο της τής πείραξε και έχασε τα μυαλά της κι από τη χήρα η Σμυρνιά εβρήκε τον μπελά της. Σμυρνιά τον καψουρεύτηκες τον όμορφό μου φίλο, μα αν σε δω να του μιλάς θα σου πατήσω ξύλο. Κι έτσι μαλώσανε οι δυο, οι όμορφες οι χήρες, όχι σου πήρα τον μικρό, όχι εσύ το πήρες. Μα έπειτ΄αγαπήσανε και τον ομορφονιό τους, όπως συμφωνήσανε τον είχανε κι οι δυο τους».

ΠΗΓΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ

tvxs.gr

photo:www.vlioras.gr