Οι πάμπολλοι, αναρίθμητοι τεκέδες στην Οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα δεν είχαν την απαξιωτική και δυσφημιστική σημασία που έχουν σήμερα κάποιοι χώροι που ο πολύς κόσμος αποκαλεί αφοριστικά τεκέδες.
Κατά σημασιολογική παραφθορά,αργότερα, με το πέρασμα του χρόνου, κοινή κοινωνική παραδοχή, εννοιολογικά, αβασάνιστα, απόλυτα, στο άκουσμα του όρου-της λέξης τεκές, το νεοελληνικό συνειδητό, παραπάνω από ένα αιώνα και ως τα σήμερα στη χώρα, την έχει ταυτίσει με χώρο συνάθροισης-συγχρωτισμού περιθωριακού και όχι μόνο χαρακτήρα ατόμων για χρήση πρόδρομων ουσιών και μόνο.
Δεδομένο πάντως, πως η κατανόηση και χρησιμοποίηση του όρου τεκές στην χώρα μας είναι κάτι παραπάνω από σύγχυση και …φουσκωμένη με …παραβολικότητα αφού άλλο ιερός πνευματικός χώρος και άλλο κάτι χαμόσπιτα, κάτι παραγκούλες, κάτι άθλια ερειπωμένα παλιόσπιτα όπου σύχναζαν οι κάθε είδους εθισμένοι με ουσίες. Πέραν αυτών βέβαια, κρυμμένοι, προφυλαγμένοι…κρυφοί ..καμουφλαρισμένοι… τεκέδες υπήρχαν αρκετοί σε λαϊκά καφενεία η…πονηρά μικρομάγαζα, ιδιαίτερα στον Πειραιά από το 1925 έως και το 1952, όπου και σύχναζαν και πολλοί ρεμπετοπαίχτες.
Άλλο όμως λατρευτικός ιερός χώρος και άλλο …αμαρτωλός! Άλλο …μαγκιά και άλλο…Σουφισμός!. Αυτή ήταν και η διαφορά ανάμεσα στους παλιούς ισλαμικούς τεκέδες και τους τεκέδες κατά πως τους ονομάτισαν οι κάθε λογής…ερμόδουλοι στη νεότερη Ελλάδα.
Πάντως κατά αιτιολόγηση, κατά την εξέταση δομικότητας του όρου, την προέλευση, την σκοπιμότητα του χαρακτηρισμού, μπορεί κανείς να προσθέσει η να διερωτηθεί και να διευκρινίσει τα παρακάτω,όπως:
Τι ήταν ο τεκές; Ποια η σημασία του; Πώς, από ποιους και γιατί πρωτοδημιουργήθηκε, τι σχέση, ποια σημασία, τι σκοπό είχε η χρηστικότητά του και βέβαια, ποια πρωταρχικά ιδιαίτερη δογματική θρησκευτικότητα υπηρετούσε η ύπαρξη και λειτουργία του;
Αν λοιπόν κανείς εντρυφήσει σε στοιχεία ισλαμικής λατρευτικής εθιμικότητας κύρια του μεσογειακού τόξου, αλλά και της Ανατολίας, θα διαπιστώσει και, όχι μόνον, υπερβάλλουσα εννοιολογική-λεκτική παρέλκυση χαρακτηρισμού του όρου τεκές από τον νεώτερο νεοελληνισμό και δή από τις αρχές του 18ου αιώνα. Έτσι, διευκρινιστικά, απαιτείται σαφής κατανόηση και διαχωρισμός του καθ’αυτό τεκέ που ήταν απόλυτα συνεδεμένος κατά προορισμό ως λατρευτικός χώρος και υπηρετούσε ανάγκες πιστών του ισλάμ και όχι όπως σαν άποψη υιοθετήθηκε από τους νεοέλληνες σαν χώρος …«ντουμανιού», καπνίσματος και εν γένει χρήσης ουσιών και μόνον.
Εντοπίζεται λοιπόν εδώ ιδιαίτερη παρασημαντότητα χαρακτηρισμού του τεκέ από την ελληνική κοινωνία έως και … δαιμονοποίησής του. Άλλος κατά συνέπεια ο τεκές των Μουσουλμάνων, άλλος…ο τεκές όπως βέβαια υιοθετήθηκε σαν χώρος …«δράσης» από… κάποιους εθισμένους η…παρακατιανούς νεοέλληνες, από το 1850 και δώθε.
Απόλυτα λατρευτικός ιδιαίτερος χώρος μυστικισμού και γνωστικισμού ήταν λοιπόν ο τεκές,όπως πρωτοδημιουργήθηκε. Χώρος ιδιόμορφης λατρευτικής λειτουργίας, πνευματικής τελετουργίας, ενάντια στην ορθοπραξία του ισλαμικού νόμου.
Όχι πεδίο εκτόνωσης ταπεινών ορμών και ψυχισμού. Αποκλειστικά απόλυτος χώρος προσευχής και …ιδιόμορφου ισλαμικού, κυρίως αλεβίτικου και ιδιαίτερα Μπεχτακτσίδικου Σουφικού λατρευτισμού.
Ποιος π.χ.σήμερα γνωρίζει πώς ο μεγαλύτερος και πλέον…σπόνσορας των τεκέδων στην οθωμανοκρατούμενη Ελλάδα ήταν ο Αλί Πασάς, που είχε γεμίσει την Ήπειρο με τεκέδες, τους συντηρούσε και τους…φρόντιζε απλόχερα, εξυπηρετώντας πολιτικές του σκοπιμότητες. Και βέβαια δεν…μάζευε τους ανθρώπους εκεί για να… φουμάρουν! Μάλιστα ήταν που ο ίδιος διόριζε εκεί τους αλβανούς ανώτερους ιερείς, τους «Μπάμπα», σαν έχοντες την πρωτοκαθεδρία και το εκεί πρόσταγμα. (Πολλοί τεκέδες της Ηπείρου ήταν τότε ευχερές καταφύγιο των Αλβανών- Σκεπιτάρ).
Εμβριθείς και τεράστιες είναι οι αναφορές ερευνητών,σχετικές με ονοματολογία και αφιερωματικά προσωνύμια δημιουργών των τεκέδων, σε χώρους και χώρες από το Ιράκ, Ιράν, Αραβικό Κόσμο, βαθειά ανατολία, Τουρκία αλλά και την βαλκανική, με επίκεντρο την Αλβανία και την τότε
Οθωμανοκρατούμενη υπόδουλη Ελλάδα.
Στοιχεία ιστορικά,αναφερόμενα στους Τεκέδες, μιλούν για απόμερα μέρη – χώρους που κατά την παράδοση πρωτοδημιούργησαν οι Πυθαγόρειοι και αργότερα οι Ινδοί των ταγμάτων Σούφι, όπου αναλίσκονταν σε προσευχές και θρησκευτικές τελετές ύψιστα πνευματικές, έως έκστασιασμού!.
Οι τεκέδες δημιουργήθηκαν από τους Μεχλεβί, μία από τις 35 αιρέσεις της Μουσουλμανικής θρησκείας. Οι περισσότεροι από το τάγμα των Μπετακτσήδων. Σημαντικό να αναφερθεί πως οι περισσότεροι αποτελούσαν κοινοβιακή ομάδα,με αυτονομία σε προσπορισμό αγαθών αναγκαίων
για την διατροφή και την επιβίωση. (Λαχανικά,μπαχτσέδες,ζωικό κεφάλαιο, ιδιοπαρασκευασμένα θυμιάματα βασισμένα στην πατροπαράδοτη αραβική εθιμικότητα και…συνταγές κ.α). Είχαν δε στην εκμετάλλευσή τους τεράστιες εκτάσεις καλλιεργειών που φορές-φορές τους νοίκιαζαν σε χριστιανούς ορθόδοξους.
Ο όρος Τεκές προέρχεται από την αραβική λέξη «Τακίγια» μέρος για προφύλαξη, ιδιόμορφη λατρευτική λειτουργία,ανάπαυση,ξεκούραση πνευματική εξύψωση και χαλάρωση». Στην ευρύτερη περιοχή της μέσω Ανατολίας (Τουρκία κ.λ.π.) σχηματοποιείται - συναντάται η λέξη «Tekke», που αναφέρεται σε μέρη όπου σύχναζαν οι Δερβίσηδες. Αυτοί οι χώροι ήταν απαραίτητα συνυφασμένοι με την λατρεία προς το θείο,κοντά στα τζαμιά και στους «τουρμπέδες «(ταφικά μνημεία) και εκεί, κατά υπέρτατο θρησκευτικό καθήκον περνούσαν πολλές ώρες της ημέρας. (Άλλωστε,ως τα σήμερα, ο πιστός ισλαμιστής οφείλει να προσεύχεται …πέντε (5) φορές την ημέρα!).
Η προσέλευση και παραμονή στους τεκέδες ήταν υποχρεωτική. Ανάμεσα σε θυμιάματα, λιβάνια και εξωτικά αρώματα,μέσα από την μυρωδιά της νταμίρας (χασίς σε κύβους) και παρασκευάσματα από όπιο, μέσα σε «ντουμάνι» από τους καπνούς, συχνότατα οι Δερβίσηδες περιέπεφταν σε έκσταση, την σαν πρόδρομη κατάσταση επικοινωνίας με το θείο,είχαν δε μεγάλη αφοσίωση έως αδελφοποίησης ο ένας προς τον άλλο.
Στα τέλη του 18ου αιώνα συναντώνται πολυάρθμοι τεκέδες στην υπόδουλη τότε Ελλάδα,στην περιοχή της Αττικής, στην Κρήτη στην Θεσσαλία,την Ήπειρο,την Μακεδονία και βέβαια στην Θράκη.
Κατά την παράδοση ο αρχαιότερος τεκές – ο ονομαστότερος τότε ήταν ο Ιρενί Τεκές η Μπουρμπαλού (προς τιμήν του Δερβίση Μπουρμπαλού) και σήμερα Τεκές των Ασπρογείων (αλβανικός τεκές που σήμερα βρίσκεται σχεδόν ερειπωμένος,κοντά στα Φάρσαλα στο χωριό Ιρενί). Η ανέγερσή του τοποθετείται γύρω στα 1770, από Έλληνα μοναχό. Η δε λειτουργία του σταμάτησε μόλις το 1973!
Οθωμανοκρατούμενη υπόδουλη Ελλάδα.
Στοιχεία ιστορικά,αναφερόμενα στους Τεκέδες, μιλούν για απόμερα μέρη – χώρους που κατά την παράδοση πρωτοδημιούργησαν οι Πυθαγόρειοι και αργότερα οι Ινδοί των ταγμάτων Σούφι, όπου αναλίσκονταν σε προσευχές και θρησκευτικές τελετές ύψιστα πνευματικές, έως έκστασιασμού!.
Οι τεκέδες δημιουργήθηκαν από τους Μεχλεβί, μία από τις 35 αιρέσεις της Μουσουλμανικής θρησκείας. Οι περισσότεροι από το τάγμα των Μπετακτσήδων. Σημαντικό να αναφερθεί πως οι περισσότεροι αποτελούσαν κοινοβιακή ομάδα,με αυτονομία σε προσπορισμό αγαθών αναγκαίων
για την διατροφή και την επιβίωση. (Λαχανικά,μπαχτσέδες,ζωικό κεφάλαιο, ιδιοπαρασκευασμένα θυμιάματα βασισμένα στην πατροπαράδοτη αραβική εθιμικότητα και…συνταγές κ.α). Είχαν δε στην εκμετάλλευσή τους τεράστιες εκτάσεις καλλιεργειών που φορές-φορές τους νοίκιαζαν σε χριστιανούς ορθόδοξους.
Ο όρος Τεκές προέρχεται από την αραβική λέξη «Τακίγια» μέρος για προφύλαξη, ιδιόμορφη λατρευτική λειτουργία,ανάπαυση,ξεκούραση πνευματική εξύψωση και χαλάρωση». Στην ευρύτερη περιοχή της μέσω Ανατολίας (Τουρκία κ.λ.π.) σχηματοποιείται - συναντάται η λέξη «Tekke», που αναφέρεται σε μέρη όπου σύχναζαν οι Δερβίσηδες. Αυτοί οι χώροι ήταν απαραίτητα συνυφασμένοι με την λατρεία προς το θείο,κοντά στα τζαμιά και στους «τουρμπέδες «(ταφικά μνημεία) και εκεί, κατά υπέρτατο θρησκευτικό καθήκον περνούσαν πολλές ώρες της ημέρας. (Άλλωστε,ως τα σήμερα, ο πιστός ισλαμιστής οφείλει να προσεύχεται …πέντε (5) φορές την ημέρα!).
Η προσέλευση και παραμονή στους τεκέδες ήταν υποχρεωτική. Ανάμεσα σε θυμιάματα, λιβάνια και εξωτικά αρώματα,μέσα από την μυρωδιά της νταμίρας (χασίς σε κύβους) και παρασκευάσματα από όπιο, μέσα σε «ντουμάνι» από τους καπνούς, συχνότατα οι Δερβίσηδες περιέπεφταν σε έκσταση, την σαν πρόδρομη κατάσταση επικοινωνίας με το θείο,είχαν δε μεγάλη αφοσίωση έως αδελφοποίησης ο ένας προς τον άλλο.
Στα τέλη του 18ου αιώνα συναντώνται πολυάρθμοι τεκέδες στην υπόδουλη τότε Ελλάδα,στην περιοχή της Αττικής, στην Κρήτη στην Θεσσαλία,την Ήπειρο,την Μακεδονία και βέβαια στην Θράκη.
Κατά την παράδοση ο αρχαιότερος τεκές – ο ονομαστότερος τότε ήταν ο Ιρενί Τεκές η Μπουρμπαλού (προς τιμήν του Δερβίση Μπουρμπαλού) και σήμερα Τεκές των Ασπρογείων (αλβανικός τεκές που σήμερα βρίσκεται σχεδόν ερειπωμένος,κοντά στα Φάρσαλα στο χωριό Ιρενί). Η ανέγερσή του τοποθετείται γύρω στα 1770, από Έλληνα μοναχό. Η δε λειτουργία του σταμάτησε μόλις το 1973!
Ήταν ο τεκές των Μεβλεβήδων-Μπετακτσήδων (αρχικά μουσουλμανικό μοναστήρι) δημιουργημένος από Αλεβίτες. Η Μπεκτατσίδικη λατρεία ήταν το κυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα των… γενίτσαρων! Το δε μπετακτσίδικο τάγμα είχε κοινά έθιμα και κοινή γιορτή με τους εκεί ντόπιους χριστιανούς, του Αγίου Γεωργίου στις 6 Μαΐου. Γι’αυτό και στο «Κουρμπάνι» (μουσουλμανικό θρησκευτικό έθιμο) έψηναν και συνέτρωγαν την ημέρα εκείνη μόνο ψητό αρνί. Άλλωστε δίπλα από το μουσουλμανικό κτίσμα υπήρχε και κτισμένο ξωκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. (Με τους ντόπιους Χριστιανούς υπήρχε διακριτή αρμονική συμβίωση,αλληλοεκτίμηση και αλληλοσεβασμός!).
2.-Τεκές του Αμπντάλ Μουσά στην Αντάλια - χωριό Ελμαλί - Τουρκία.-
3.-Τεκές του Κερμπελά - Ιράκ
και
4.-Τεκές Καιγκουσούς Αμπντάλ - Κάιρο - Αίγυπτος.-
Η παράδοση αναφέρει επίσης σαν ονομαστούς τεκέδες τους:
1.-Τεκές του Σεγήτ Αλή Σουλτάν στη Ρούσσα (Διδυμότειχο).2.-Τεκές του Αμπντάλ Μουσά στην Αντάλια - χωριό Ελμαλί - Τουρκία.-
3.-Τεκές του Κερμπελά - Ιράκ
και
4.-Τεκές Καιγκουσούς Αμπντάλ - Κάιρο - Αίγυπτος.-
Άλλοι ονομαστοί τεκέδες στην Ελλάδα ήταν:
1.-Μπουνταλά Χόντζα τεκές(Budala Hoca Tekkes), Χωριό Θέρμες - Ξάνθη.2.-Κουτσουκλού Μπαμπά τεκές (Kutcuklu Baba Tekkes). Δυτική όχθη Βιστωνίδας. Σέλινο. Ξάνθη
3.-Γαλή Εβρενός Τεκές.Πλατεία Μαβίλη.Αθήνα.(κατεδαφίστηκε).
4.-Μαχλεβί Χανές Τεκέ.Δυτικά τείχη της σημερινής Αγίου Δημητρίου. Θεσσαλονίκη.(Κατεδαφίστηκε).
5.-Χουσείν Εφέντη Τεκές η Καράμπαμπα η της κοπριάς. Κοντά στην είσοδο της Ακρόπολης. (Κατεδαφίστηκε).
6.-Τζισταράκι Τεκές.Δίπλα στην είσοδο της Βιβλιοθήκης Αδριανού - Αθήνα.
7.-Χασάν Μπαμπά Τεκές.Τέμπη. (Ερειπωμένος).
8.-Δεξαμενή Τεκές. Χαλκίδα.
9.-Εβρενόζ Πασά Τεκές.Ρέθυμνο Κρήτης.(Ερειπωμένος).
10.-Μεντρεσέ Τεκές.Δίπλα στους Αέρηδες της Πλάκας. Αθήνα.
11.-Τεκές των Μεβλεβήδων στα Χανιά.
«ΤΕΚΕΝΤΖΗΔΕΣ και ΤΕΚΕΔΕΣ του ΠΕΙΡΑΙΑ»
(Η σχέση με τα ρεμπέτικα τραγούδια)
Τελείως, παντελώς διάφορα ορίζονται και ο χαρακτηρισμός αλλά και η χρηστικότητα του τεκέ για τους νεοέλληνες και ιδιαίτερα το ρεμπέτικο σινάφι. Όταν ο ρεμπέτης μιλούσε για τεκέ,εννοούσε χώρο αποκλειστικά και μόνο πρόσφορο για χρήση ουσιών.
Ηλίας Ποτοσίδης, Γιάννης Λελάκης, Χαρίλαος Κερομύτης, Μακαρόνας, Μιχάλης Γενίτσαρης, Καρυδάκης, Μάρκος, Μπάτης,Στράτος κ.α. πολλοί, σχεδόν όλοι, αναφέρονται σε τραγούδια τους στους τεκεντζήδες και τεκέδες του Πειραιά και της Αθήνας. Λεπτομέρειες αναφέρουν επίσης οι Νίκος Μάθεσης, Γιάννης Πολυκανδριώτης κ.α.
Πρώτος ο Ν. Μάθεσης διηγείται στον Τάσο Καραντή: Βιβλίο Τάσου Καραντή. «Ν. Μάθεσης». Εκδ. Στοχαστής. 1999.-:
«Τότες ο Πειραιάς ήταν πολύ άγριος. Παράγκες, τεκέδες, εμπόριο ναρκωτικών στο φόρτε. Μπουρδέλα, αγαπητικοί, κακοποιοί, λαθρεμπόροι,μάγκες, νταήδες, μπαρμπάντηδες, πρεζάκηδες, χασικλήδες, μαχαιροβγάλτες, σκυλόμαγκες, ντερβισόπαιδα, αποφάγια μάγκες…».
Όσο για τους ντεκέδες από την Πειραική, την Παναγίτσα, τον Άγιο Νείλο, Γύφτικα, Χαντζηκυριάκειο, στην Τρούμπα κι’όσο πιο πέρα πήγαινες, Άγιο Διονύση, εκεί φουμάρανε στο δρόμο. Σε κάθε καταγώγιο και σε κάθε καφενείο έπρεπε να είναι κρεμασμένα 3-4 μπουζούκια και μπαγλαμάδες για το σκυλολόι (πελάτες) που εσύχναζαν μέσα, όχι όμως στα κεντρικά μόνον στα συνοικιακά.
Διότι για να έχεις τότε καφενείο, έπρεπε να ήσουν μούτρο, δηλαδή να ήσουν του κουρμπετιού και να είχες εγκληματίσει απαραιτήτως. Σε αυτά τα καφενεία, δεν σταματούσε μέρα-νύχτα το μπουζούκι από τους κοπρόμαγκες και τους γνήσιους μάγκες.
Επίσης στου Καραισκάκη, στα υπόστεγα στον Πειραιά, στου Τσελέπη, το μπουζούκι ήταν στην ημερησία διάταξη, πενιές της φυλακής από ανέκδοτους συνθέτες. Μέρα και βράδυ, όπου και να πέρναγες δηλαδή από καφενείο άκουγες το κελάιδισμα του μπουζουκιού η του μπαγλαμά και τη μυρωδιά της νταλμίρας (χασίς) η από αργιλέ η απο τσιγαρλίκι. Κι’ αυτός που έπαιζε δεν ήταν κα’να παιδάκι, ήταν άνθρωπος της τούφας και το είχε μάθει στο σχολείο-φυλακή. Δεν υπήρχανε τότες μπουζουκντζήδες επαγγελματίες. Μόνον παλιοί μάγκες έπαιζαν μπουζούκι, παλιοί κατάδικοι , γεροντόμαγκες, παλιοί τεκεντζήδες, μόρτηδες και άλλοι της πιάτσας…».
Ηλίας Ποτοσίδης, Γιάννης Λελάκης, Χαρίλαος Κερομύτης, Μακαρόνας, Μιχάλης Γενίτσαρης, Καρυδάκης, Μάρκος, Μπάτης,Στράτος κ.α. πολλοί, σχεδόν όλοι, αναφέρονται σε τραγούδια τους στους τεκεντζήδες και τεκέδες του Πειραιά και της Αθήνας. Λεπτομέρειες αναφέρουν επίσης οι Νίκος Μάθεσης, Γιάννης Πολυκανδριώτης κ.α.
Πρώτος ο Ν. Μάθεσης διηγείται στον Τάσο Καραντή: Βιβλίο Τάσου Καραντή. «Ν. Μάθεσης». Εκδ. Στοχαστής. 1999.-:
«Τότες ο Πειραιάς ήταν πολύ άγριος. Παράγκες, τεκέδες, εμπόριο ναρκωτικών στο φόρτε. Μπουρδέλα, αγαπητικοί, κακοποιοί, λαθρεμπόροι,μάγκες, νταήδες, μπαρμπάντηδες, πρεζάκηδες, χασικλήδες, μαχαιροβγάλτες, σκυλόμαγκες, ντερβισόπαιδα, αποφάγια μάγκες…».
Όσο για τους ντεκέδες από την Πειραική, την Παναγίτσα, τον Άγιο Νείλο, Γύφτικα, Χαντζηκυριάκειο, στην Τρούμπα κι’όσο πιο πέρα πήγαινες, Άγιο Διονύση, εκεί φουμάρανε στο δρόμο. Σε κάθε καταγώγιο και σε κάθε καφενείο έπρεπε να είναι κρεμασμένα 3-4 μπουζούκια και μπαγλαμάδες για το σκυλολόι (πελάτες) που εσύχναζαν μέσα, όχι όμως στα κεντρικά μόνον στα συνοικιακά.
Διότι για να έχεις τότε καφενείο, έπρεπε να ήσουν μούτρο, δηλαδή να ήσουν του κουρμπετιού και να είχες εγκληματίσει απαραιτήτως. Σε αυτά τα καφενεία, δεν σταματούσε μέρα-νύχτα το μπουζούκι από τους κοπρόμαγκες και τους γνήσιους μάγκες.
Επίσης στου Καραισκάκη, στα υπόστεγα στον Πειραιά, στου Τσελέπη, το μπουζούκι ήταν στην ημερησία διάταξη, πενιές της φυλακής από ανέκδοτους συνθέτες. Μέρα και βράδυ, όπου και να πέρναγες δηλαδή από καφενείο άκουγες το κελάιδισμα του μπουζουκιού η του μπαγλαμά και τη μυρωδιά της νταλμίρας (χασίς) η από αργιλέ η απο τσιγαρλίκι. Κι’ αυτός που έπαιζε δεν ήταν κα’να παιδάκι, ήταν άνθρωπος της τούφας και το είχε μάθει στο σχολείο-φυλακή. Δεν υπήρχανε τότες μπουζουκντζήδες επαγγελματίες. Μόνον παλιοί μάγκες έπαιζαν μπουζούκι, παλιοί κατάδικοι , γεροντόμαγκες, παλιοί τεκεντζήδες, μόρτηδες και άλλοι της πιάτσας…».
Στον Πειραιά, τεκέδες ονομαστοί που συνδέθηκαν με τραγούδια, ρεμπέτικα αναφέρονται:
1.-Του Καρίπη. Δίπλα στον επιβατηγό σταθμό του Πειραιά, προς την γέφυρα της Δραπετσώνας. Αναφ.Τραγ. Γ. Κατσαρού «Χθες το βράδυ στου Καρίπη…».2.-Του Μάνθου. Ο παλιότερος και πιο ονομαστός,από το 1932 .Το τραγούδι «Μεσ’ στου Μάνθου τον τεκέ…»., όπως ο Κ.Τζόβενος διηγείται, γράφτηκε για τον τεκέ ενός άλλου Μάνθου-του Γκραβαρά στους Αγίους Αναργύρους. Τούτος εδώ ο Πειραιώτικος και ο παλιότερος δεν είχε καμιά σχέση.Ο Μητσάκης αναφέρει πως ο Γκραβαράς είχε και άλλον τεκέ Ζήνωνος και Μενάνδρου στην Αθήνα, δίπλα στον Αγιο Κωνσταντίνο.
3.-Του Ζαμπίκου. Στου Βρυώνη, οδός Κανθάρου,πίσω από το Τζάννειο. Όπως ο Ν.Μάθεσης διηγείται στον Λευτέρη Παπαδόπουλο, ο Ζαμπικος διέθετε κι’ άλλον τεκέ στην Τερψιθέα. Αναφ. Τραγ. «Μεσ’ στου Ζαμπίκου τον τεκέ».
4.-Του Μίχαλου. Αναφέρεται στο τραγούδι του Μάρκου « Ο Χαρμάνης». Στην Κρεμμυδαρού (Καστράκι), κοντά στη Δραπετσώνα.
5.-Του Σάλωνα. Αναφέρεται σε πάμπολλα τραγούδια. Όπου πήγαιναν κατά τον Ν.Μάθεση «οι πιο φίνοι μάγκες». Στα σκαλάκια, δίπλα από τον Άγιο Διονύση, στο Καστράκι και στα Βουρλα.
6.-Του Σταύρου. Στα Σίδερα-Καμίνια, προς την Παλιά Κοκκινιά. Απ’ αυτόν εμπνεύστηκε ο Μάρκος το τραγούδι «Φτιάχτονε Σταύρο, φτιάχτονε…».
7.-Του Περδικάκη. Στην ίδια περιοχή. Αναφ. στα τραγούδια «Απ’ την Πόλη ενας μόρτης…» (Νταλγκάς-1931) «Ένας μάγκας στο Βοτανικό», του Περιστέρη -1933 και «Στον τεκέ του Περδικάκη»(Κ.Τζόβενος-1935).
8.-Του Φώτη. Αναφ. τραγούδι του Καρίπη «Κατινάκι μου για σένα» (Ρίτα, Ρόζα, Νταλκάς).
9.-Του Νώντα,Αναφ.Τραγ. «Ενας μάγκας χασικλής» (Νταλγκάς 1931) και «Ο Πιτσιρίκος» του Ι.Δραγάτση-Ογδοντάκη (Ρούκουνας 1934). «Γειά σου Λόλα μερακλού» του Δ. Μπαρούση η Λορέντζου με τον Κ.Ρούκουνα. 1934.
10.-Του Γάκη. Αναφ.Τραγ. «Ο κουμπούρας απ’ τη βάθη» (Μ.Παπαγκίκα-Νίκος Στάμος).
11.- Του Ροδίτη.Αναφ.Τραγ.Σωτήρη Γαβαλά «Ο Ροιδίτης», με την Ρίτα Αμπαντζή.
12.- Της Μαριγώς. Αναφ.Τραγ. «Μεσ’ στον τεκέ της Μαριγώς» του Περιστέρη και «Ο Σερέτης» του Ι.Μοντανάρη με τον Γ.Κάβουρα.
13.- Του μπάρμπα Γιάννη. Στο Πασαλιμάνι. Αναφ.Τραγ. «Τα χανουμάκια» (Καρίπης).
14.- Του Νταλαβέρη. Αναφορά από τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στο εργο του «Το τάμα της Ανθούλας».
15.- Του Νικήτα. Αναφ.Τραγ. «Μεσ’ στου Νικήτα τον τεκέ..». (Γιάννης Δραγάτσης 1931).
16.- Του Νότη. Συχνή αναφορά στα τραγούδια του Ζαχ.Κασιμάτη.
17.- Του Μπαχούρου.Αναφ.Τραγ. «Με πιάνουνε ζαλάδες» (Κωστής).
18.- Του Πέτρου. Αναφ.Τραγ. «Το Μπουζουκάκι» του Σκαρβέλη.
19.- Του Ζουάνου (Μπεζεστέν).Κατά τον Μάρκο, ο «πρώτος» τεκές. Του Καλοκαιρινού. Στα λουτρά.Αναφ.Τραγ. «Στου Μπεζεστένη την αυλή» του Σωτήρη Γαβαλά και «Στου μπάρμπα Γιώργου την αυλή» με τον Αντώνη Νταλκά.
20.-Του Γιάννη Πολυκανδριώτη. Στα Βούρλα, στο Γκάζι, οδός Ταπητουργείου. Πολυκοσμία (Μάρκος, Στράτος, Μπαγιαντέρας, Μπάτης, Κερομύτης, Ζουριδάκης κ.α.).
21.-Του Θανάση του Γκότση. Στη Φρεαττύδα, πλάι στου Καλαμπάκα. Ο Κεφάλας και ο Γκότσης η «νταής» ησαν από τα μεγαλύτερα κουτσαβάκια του Πειραιά.
22.-Του Μπλέτσα. Στην Πειραική. Αυτός ο Μπλέτσας, με το προσωνύμιο «Θείος Λάμπης», ήταν παλιός ισοβίτης.
23.-Του Σειρηνάκη. Στη Δραπετσώνα-καρβουνιάρικα και στον Άγιο Νικόλαο.
24.-Του Ντανάκουλη. Ζήνωνος και Δεληγιώργη στο Μεταξουργείο. Κατά τον Μιχάλη Γενίτσαρη εκεί πέθανε από ηρωίνη ο Ανέστος Δελιάς, το καλοκαίρι του 1944.
25.-Του Μαουνιέρη. Αναφ.Τραγ. του Παν.Τούντα «Κουβέντες στη φυλακή». Οι στίχοι ήταν αρχικά του Ν.Ρούτσου (1918).Ο Τούντας τους μετέτρεψε.
26.-Του Νικήτα. Αναφ.Τραγ. «Μεσ’ στου Νικήτα τον τεκέ»,των Νίκου Μάθεση - Ι. Δραγάτση (Ογδοντάκη). 1931.
27.-Των Μπότακα και Μαρκεζίνη.Στην Κρεμμυδαρού (Πειραιά), από τους πιο παλιούς (1920). Εδώ ο Μάρκος εμπνεύστηκε το τραγούδι «Είμαι αλανιάρης».
28.-Του Γιάννη του Γυαλιά. Στον Αη-Νικόλα, στα καρβουνιάρικα (Πειραιάς). Ο Γυαλιάς υπήρξε σπουδαίος μουζουκοπαίχτης.
29.-Του Φίλιππα. Στην οδό Πειραιώς, κοντά στα σημερινά ψυγεία.
30.-Του Μπουρδούση. Αναφ.Τραγ. «Οπου δεις δυο κυπαρίσσια» με την Γεωργία Μηττάκη. «Μπουρδούσαινα-Μπουρδούσαινα.πού’ σουν και δεν φαινόσουνα»…(Η Μπουρδούσαινα ήταν περιβόητη «κρυφοπουτάνα» γύρω απ’ το Καστράκι και την Κρεμμυδαρού.
31.- Του Αβίγλη. Ο πολυαγαπημένος τεκές του Μάρκου. Ο Αβίγλης ήταν παλιός βουτηχτής, σχεδόν τυφλός και από τα δυο του μάτια. Στα Λιπάσματα κάτω από τη γέφυρα της Δραπετσώνας.
32.- Του Λαμπράκη (Πειραιάς).
33.- Του Λυκαδιώτη. Μικρομάγαζο (καφενείο)-Πειραιάς.
34.- Του Γεράσιμου. Στο Γκαζοχώρι.κ. α.
35.- Του Κυριάκου.Κοντά στην Ανάσταση.
36.-Του Σωτηράκη. Στην οδό Ρετσίνα (Πειραιάς).
37.-Του Κολομπότση. Στα Βούρλα (Καστράκι).
38.-Του Μιμίκου του μπογιαντζή. Στου Σαβό (Σαββούρα). Ο Μιμίκος ήτανε από τους καλύτερους μπουζουκοπαίχτες.
39.-Του Μπάρμπα Σπύρου. Μια παραγκούλα. Στην Παναγίτσα (Περιβολάκι του Μπεναρδή).
40.-Του Κουλού. Αναφ.τραγ.Μάρκου «Μόρτισσα χασικλού». Στη Σπηλιά, κοντά στους αλευρόμυλους, στον Αη-Γιώργη (Κερατσίνι).-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου