Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΙΟΥΣΗ από: www.presspublica.gr
…Πόλεμος, λοιπόν («Alors, c’ est la guerre»), ήταν η απάντηση στο τελεσίγραφο του Μουσολίνι που επέδωσε ο πρεσβευτής της Ιταλίας, Emanuele Grazzi, στον Ελληνα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά στις 28 Οκτωβρίου 1940. Με το τελεσίγραφο αυτό η φασιστική κυβέρνηση του Μπενίτο Μουσολίνι ζητούσε ουσιαστικά να της επιτραπεί να καταλάβει στρατιωτικά αδιευκρίνιστο αριθμό ελληνικών περιοχών ως «εγγύηση ουδετερότητας της Ελλάδας». «Τα ρεμπέτικα του πολέμου και της κατοχής», το Σάββατο ώρα 9 μμ στον Πολυχώρο πολιτισμού «διέλευσις» Λέσβου 15 και Πόρου, Κυψέλη, τηλ 2108613739 / 6977986185.
-Είναι γνωστό ότι η ομάδα σας ασχολείται, κυρίως, με το ρεμπέτικο. Τι θα παρουσιάσετε στη νέα σας εκδήλωση;
(ΣΓ) Θα παρουσιάσουμε ένα μικρό μέρος από τον μουσικό θησαυρό των επώνυμων και ανώνυμων λαϊκών καλλιτεχνών που εκφράζει τον πατριωτισμό τους με την έναρξη του Β’ παγκόσμιου πόλεμου. Θα παρουσιάσουμε ρεμπέτικα τραγούδια τα οποία δισκογραφήθηκαν μέχρι τις αρχές του 1941 και άλλα τα οποία για ευνόητους λόγους μετά το τέλος του πολέμου. Θα υπάρχει παράλληλος σχολιασμός σημαντικών ιστορικών γεγονότων με την βοήθεια οπτικοακουστικών μέσων.
–Σε τι θα βοηθήσουν τα οπτικοακουστικά μέσα στην παρουσίαση:
(ΓΜ) Με το οπτικοακουστικό υλικό θα προσπαθήσουμε να
ρίξουμε λίγο φως παραπάνω στην πολιτικο-κοινωνική περίοδο μέσα στην
οποία διαδραματίστηκαν τα κρίσιμα γεγονότα της κήρυξης του πολέμου από
τον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Θα παρουσιαστούν ιστορικά στοιχεία, τα
οποία δυστυχώς ποτέ δεν διδαχτήκαμε μέσα από την εκπαιδευτική μας
διαδικασία, αλλά έχουν ιστορικά αποτυπωθεί μέσα από ιστορικές μελέτες
και προσωπικές μαρτυρίες.
-Άλλοι μουσικοί καλλιτέχνες δεν δραστηριοποιήθηκαν αυτή την κρίσιμη περίοδο;
(ΣΓ) Βέβαια, και οι καλλιτέχνες του ελαφρού τραγουδιού και της επιθεώρησης άφησαν σημαντικό αποτύπωμα της δουλειάς τους συμβάλλοντας και αυτοί στην ενίσχυση του πατριωτισμού των Ελλήνων.
(ΓΜ) Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το ρεμπέτικο τραγούδι εκείνη την περίοδο ήταν απαξιωμένο, όχι μόνο από την «καθεστηκυία τάξη», αλλά και από τον επίσημο συνδικαλιστικό φορέα των μουσικών με αποτέλεσμα να μην προβληθεί όπως θα έπρεπε η πατριωτική προσφορά του.
(ΣΓ) Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ρεμπέτικο τραγούδι είναι ένα μοναδικό είδος μουσικής τέχνης το οποίο δοκιμάστηκε διαχρονικά για την πολιτιστική του προσφορά περνώντας μέσα από λογοκρισία, ποινικές διώξεις των συντελεστών του και κοινωνικούς αποκλεισμούς. Με την έναρξη του πολέμου, τον Οκτώβριο του 1940, οι πένες και τα μπουζούκια των λαϊκών συνθετών, όσων δεν επιστρατεύτηκαν, πήραν φωτιά… προβάλλοντας τις νίκες του στρατού μας και διακωμωδώντας τους αντιπάλους συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην ενίσχυση του ηθικού των Ελλήνων.
–Υπάρχει όμως μια πρόσφατη διεθνής αναγνώριση της προσφοράς του από την UNESCO
(ΓΜ) Το ρεμπέτικο τραγούδι σαν ένα πολιτιστικό στοιχείο που στροβιλίζεται και παράγεται μέσα στην κοινωνία και για την κοινωνία δεν έμεινε αμέτοχο από τις κοινωνικές εξελίξεις. Τις αφουγκράστηκε, τις επεξεργάστηκε και τις παρουσίασε με τον δικό του λιτό και προσιτό τρόπο σε κρίσιμες στιγμές. Η πρόσφατη εγγραφή του ρεμπέτικου, τον Δεκέμβριο του 2017, στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, αν και καθυστερημένη, αποτελεί ένα στοιχείο της ευρύτερης αναγνώρισης της πολιτιστικής προσφοράς του.
–Ποιοι είναι οι συντελεστές του μουσικού αφιερώματος «Τα ρεμπέτικά του πολέμου και της κατοχής» ;
(ΣΓ) Παρουσίαση οπτικο-ακουστικού υλικού: Γιώργος Μακρής
Μουσική επιμέλεια : Σπύρος Γκούμας
Παίζουν οι «Παραπεταμένοι»:
Σπύρος Γκούμας: μπουζούκι- -τραγούδι
Σοφία Κονταράτου: τραγούδι
Γιώργος Χαρατσής: μπουζούκι-τραγούδι
Δημήτρης Γκούμας : κιθάρα-τραγούδι
Γιώργος Μακρής : κιθάρα-τραγούδι
Φωτεινή Καράμπαμπα: μπαγλαμά
«η Νέα τάξις πραγμάτων» στην κατεύθυνση βέβαια των φασιστικών και ναζιστικών συμφερόντων θα έπρεπε, για να αποφύγουμε τov πόλεμο, να γίνουμε εθελοντικά δούλοι και να πληρώσουμε αυτή την τιμή… με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμό από την Ιταλία και του αριστερού προς ακρωτηριασμό από την Βουλγαρία. Φυσικά δεν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί με την σειρά τους τα πόδια της Ελλάδος με την κατάληψη της Κρήτης και άλλων νήσων… με την βοήθεια του στόλου τους, ο οποίος ήταν ικανότατος, όπως γνωρίζουμε.
-Άλλοι μουσικοί καλλιτέχνες δεν δραστηριοποιήθηκαν αυτή την κρίσιμη περίοδο;
(ΣΓ) Βέβαια, και οι καλλιτέχνες του ελαφρού τραγουδιού και της επιθεώρησης άφησαν σημαντικό αποτύπωμα της δουλειάς τους συμβάλλοντας και αυτοί στην ενίσχυση του πατριωτισμού των Ελλήνων.
(ΓΜ) Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το ρεμπέτικο τραγούδι εκείνη την περίοδο ήταν απαξιωμένο, όχι μόνο από την «καθεστηκυία τάξη», αλλά και από τον επίσημο συνδικαλιστικό φορέα των μουσικών με αποτέλεσμα να μην προβληθεί όπως θα έπρεπε η πατριωτική προσφορά του.
(ΣΓ) Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ρεμπέτικο τραγούδι είναι ένα μοναδικό είδος μουσικής τέχνης το οποίο δοκιμάστηκε διαχρονικά για την πολιτιστική του προσφορά περνώντας μέσα από λογοκρισία, ποινικές διώξεις των συντελεστών του και κοινωνικούς αποκλεισμούς. Με την έναρξη του πολέμου, τον Οκτώβριο του 1940, οι πένες και τα μπουζούκια των λαϊκών συνθετών, όσων δεν επιστρατεύτηκαν, πήραν φωτιά… προβάλλοντας τις νίκες του στρατού μας και διακωμωδώντας τους αντιπάλους συμβάλλοντας με τον τρόπο τους στην ενίσχυση του ηθικού των Ελλήνων.
–Υπάρχει όμως μια πρόσφατη διεθνής αναγνώριση της προσφοράς του από την UNESCO
(ΓΜ) Το ρεμπέτικο τραγούδι σαν ένα πολιτιστικό στοιχείο που στροβιλίζεται και παράγεται μέσα στην κοινωνία και για την κοινωνία δεν έμεινε αμέτοχο από τις κοινωνικές εξελίξεις. Τις αφουγκράστηκε, τις επεξεργάστηκε και τις παρουσίασε με τον δικό του λιτό και προσιτό τρόπο σε κρίσιμες στιγμές. Η πρόσφατη εγγραφή του ρεμπέτικου, τον Δεκέμβριο του 2017, στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO, αν και καθυστερημένη, αποτελεί ένα στοιχείο της ευρύτερης αναγνώρισης της πολιτιστικής προσφοράς του.
–Ποιοι είναι οι συντελεστές του μουσικού αφιερώματος «Τα ρεμπέτικά του πολέμου και της κατοχής» ;
(ΣΓ) Παρουσίαση οπτικο-ακουστικού υλικού: Γιώργος Μακρής
Μουσική επιμέλεια : Σπύρος Γκούμας
Παίζουν οι «Παραπεταμένοι»:
Σπύρος Γκούμας: μπουζούκι- -τραγούδι
Σοφία Κονταράτου: τραγούδι
Γιώργος Χαρατσής: μπουζούκι-τραγούδι
Δημήτρης Γκούμας : κιθάρα-τραγούδι
Γιώργος Μακρής : κιθάρα-τραγούδι
Φωτεινή Καράμπαμπα: μπαγλαμά
«η Νέα τάξις πραγμάτων» στην κατεύθυνση βέβαια των φασιστικών και ναζιστικών συμφερόντων θα έπρεπε, για να αποφύγουμε τov πόλεμο, να γίνουμε εθελοντικά δούλοι και να πληρώσουμε αυτή την τιμή… με το άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδος προς ακρωτηριασμό από την Ιταλία και του αριστερού προς ακρωτηριασμό από την Βουλγαρία. Φυσικά δεν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι σε μια τέτοια περίπτωση οι Άγγλοι θα έκοβαν και αυτοί με την σειρά τους τα πόδια της Ελλάδος με την κατάληψη της Κρήτης και άλλων νήσων… με την βοήθεια του στόλου τους, ο οποίος ήταν ικανότατος, όπως γνωρίζουμε.
Το ΟΧΙ του ρεμπέτικου τραγουδιού
…και ξαφνικά με την κήρυξη του ολέθριου πολέμου κάποιοι περιθωριακοί και αμφιλεγόμενοι τύποι, από το μουσικό κατεστημένο, οι ρεμπέτες, έθεσαν το δικό τους μελωδικό στίγμα, με αφορμή τις κοσμοϊστορικές στιγμές για το έθνος και μάλιστα με τρόπο εντυπωσιακό.Η άμεση σύνθεση και ηχογράφηση επίκαιρων τραγουδιών, μετά την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων – ως τα τέλη του 1940 και τους πρώτους μήνες του 1941 –απέδειξε πόσο άδικες υπήρξαν οι διώξεις των εκφραστών του «ρεμπέτικου» είδους με προπηλακισμούς, φοβέρες, εξορίες κλπ., αφενός από το καθεστώς του Μεταξά και αφετέρου με την απαξίωσή του από την λεγόμενη «καθωσπρέπει κοινωνία». Ποια να είναι αυτή η «καθωσπρέπει κοινωνία», αναρωτιέμαι ακόμα !!!
Το ρεμπέτικο τραγούδι δεν υπήρξε ποτέ αντεθνικό, ούτε ενίσχυσε ή συντήρησε την προτροπή σε περιθωριακές και κατακριτέες συμπεριφορές. Με έμμεσο τρόπο το ρεμπέτικο τραγούδι ήταν και είναι ένα τραγούδι κοινωνικής διαμαρτυρίας και ίσως γι’ αυτό τον λόγο ενοχλούσε το κυρίαρχο σύστημα και εμπνέει ακόμα τους νέους ανθρώπους και στις ημέρες μας.
Οι δημιουργοί του, όμως, απέδειξαν το 1940 ότι διέθεταν φιλοπατρία, καθώς και κρίση, ώστε να αντιλαμβάνονται την σοβαρότητα των ημερών και να συμβάλλουν
με το δικό τους τρόπο στην τόνωση του εθνικού φρονήματος,
Ο Μάρκος Βαμβακάρης, που αγνοείται συστηματικά από τις εφημερίδες της εποχής εκείνης, επειδή είχε γράψει «χασικλίδικα» τραγούδια και θεωρείται περιθωριακός, είναι από τους πρώτους που δίνουν το «παρών» με επίκαιρα πατριωτικά τραγούδια, όπως το γνωστό «Καραντουζένι» του, που διασκευάζεται :
στο «Γεια σας φανταράκια μας» …Γεια σας φανταράκια μας πέρα στην Αλβανία, που πολεμάτε με καρδιά, με μπέσα και μ’ ανδρεία…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου