Πρωτοποριακά, αισθαντικά, Ιωνικά, μας…μαθήτευσε μουσικά με τις νωχελικές μελωδίες της η…Σμύρνη, η…γιαγιά μας!.
Και ενώ για τις «διασκεδαστικές ανάγκες» του περισσότερου κόσμου ηχούσαν στην «παινεμένη πόλη!» τα πάντα,ακόμα και κοντσέρτα με καββαλαρίες και βάλς με χορούς του Μπράμς και σερενάτες, κάποιοι …έστριψαν και…αγκάλιασαν την αλήθεια, την παράδοση.Μια αλήθεια ενός άλλου κόσμου, του απλού, τη λαϊκή αλήθεια. Και την αποτύπωσαν μουσικά-συνθετικά βασισμένοι σε ακούσματα μέσω-καπαδοκκικά, αραβικά, βαθειά ανατολίτικα, βυζαντινά, πατήματα που υστερότερα κάποιοι στο ρεμπέτικο, τα ονόμασαν …δρόμους.
Γύρω στου 40 (;), λένε οι ειδήμονες. Βασικοί, γύρω στους 12-13, λένε οι ρεμπετοπαίχτες. Χιντζάζ («Παραπονιάρικό μου», «Μπουζούκι μου διπλόχορδο»), κιουρντί η Καρντζιγιάρ («Τούτοι οι μπάτσοι..», «Όπου Δερβίσης χασικλής..»), νιαβέντ («Μινόρε της Αυγής», «Η Κλωστηρού»), νισαμπιρέκ, νιγκρίζ, ιρακσί, ουσάκ («Η Σεράχ», «Το βουνό-Μπιρ Αλλάχ», «Η Ελένη η ζωντοχήρα»), σαμπάχ «Στην ξενιτειά απελπισμένος»), ισπαχάν, ράστ («Σαν πεθάνω στο καράβι», «Τη ζούλα μου ανακάλυψαν»), χισάρ, χουσεινί, μπαγιατί, χουζάμ («Μη μου ξαναφύγεις πια», «Ο Λουλάς», «Η γάτα) κ.α.
Στη σμυρνέικη μελωδική συνθετική μαγιά οφείλει σχεδόν τα πάντα το Ρεμπέτικο. Εκεί πάτησαν οι γηγενείς αυτοσχέδιοι εμπειρικοί μουσικοί και ανέδειξαν εκπληκτικές δημιουργίες. Χωρίς …δρόμους δεν θα υπήρχε και δεν υπάρχει ρεμπέτικο.
Η Σμύρνη για το ρεμπέτικο ήταν…βυζομάνα! Στα 1919 η σπουδαία Μαρίκα Παπαγκίκα, ηχογραφεί στην Αμερική «ΤΑ ΟΥΛΑ ΣΟΥ!». Η μελωδία εξαιρετική. Τα όργανα βιολί και ούτι. Το τραγούδι…γυροφέρνει την…ελληνικούρα του Νέου Κόσμου και σύντομα τραγουδιέται από τους πάντες. Όπως στις περισσότερες περιπτώσεις,μετά την κυκλοφορία του στην Αμερική σε ενάμιση χρόνο έρχεται και στην Ελλάδα.
Μεσολαβούν τα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής και με την έλευση των Σμυρνιών μουσικών, από τα τέλη του ’24 αρχίζει να παίζεται και στη χώρα μας. Ο ρυθμός,η μελωδία και οι στίχοι του συναρπάζουν. Στη χώρα δυνατότητα ηχογράφησης δεν υπάρχει. Παρά ταύτα ο κόσμος το τραγουδά στα Μουσικά Καφενεία και τα ταβερνεία. Έπρεπε να περάσουν δέκα ολόκληρα ώστε να γραμμοφωνηθεί στην Ελλάδα με τίτλο «ΜΙΑ ΧΗΡΑ ΜΕΣ’ΤΗΝ ΚΟΚΚΙΝΙΑ».
Στην ερμηνεία η Μ.Καναροπούλου (Μπρουσαλιά). Η σύνθεση είναι του σπουδαίου Κώστα Τζόβενου που στην ηχογράφηση παίζει κιθάρα ο ίδιος. Οι στίχοι αλλαγμένοι, αλλά η μελωδία η ίδια. Ο Σωτήρης Γαβαλάς η Μεμέτης γουστάρει τους στίχους, ενθουσιάζεται απ’τη μελωδία και φτιάχνει πάνω της στα ‘34-‘35 την «ΓΙΑΝΟΥΣΑΙΝΑ». Στο τραγούδι η Ρόζα.
«Ζηλεύουν» ο Ι.Μοντανάρης και ο Γ. Πετροπουλέας, βλέποντας την απήχηση που έχει στον κόσμο, στα 1936 φωνάζουν τον Στελλάκη, πατούν πάνω στην ίδια μελωδία και ηχογραφούν το «ΜΕ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΑ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ.».
Είναι η χρονιά που οι γραμμοφωνήσεις είναι στο φόρτε. Ο Μάρκος στα πολύ δυνατά του. Έχει στ’αυτιά του τη μελωδία, ψιλοακούγεται κάτι για δικτατοριλίκια, κάθεται και συνταιριάζει καταπάνω της το «ΑΝΤΙΛΑΛΟΥΝΕ ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ!». Χαμός!. Καλοί οι προηγούμενοι αλλά ο Μάρκος ήτονε …Μάρκος!.
Και τότε άρχισαν τα γνωστά περί…δανεισμών, περί κλοπής στίχων και μουσικών μελωδιών και τα τοιαύτα και «όσοι τα κάνουν αυτά είναι…κλέφτες και μουσικά ανέντιμοι!».
-Τι έκανε δηλαδή ο Μάρκος; Τού’ρθε στο μυαλό μια μελωδία, τη…γουστάριζε, πάτησε απάνω της και συνέθεσε ένα τραγούδι …μύθο!. Γιατί ήξερε, γνώριζε όσο κανείς άλλος τους «δρόμους», τις παραδοσιακές κλίμακες και τα τρίχορδα κουρτίσματα, Ήξερε τα «βυζαντινά», και της «φυλακής», τα «ντουζενάτα», όχι τα…ευρωπαικά, καραντουζένι, συριανό, αραμπιέν…ανοιχτά από…σόλ!.
Δεν είναι αδιαπέραστα τα όρια της μουσικής δημιουργίας.
Τα παραδείγματα…χιλιάδες.
Εδώ ένας Σκαλκώτας «πάτησε» στη «Μαγεμένη Αραπιά» του Τσιτσάνη και την έκανε…κοντσέρτο. Ήταν δηλαδή μουσικά…κλέφτης και … ανέντιμος ο Σκαλκώτας;.-
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου