Μαρίκα Νίνου - Ευαγγελία Αταμιάν, «Σαν άστρο εβασίλεψα»: Το βιβλίο - λεύκωμα των Κατερίνας Τσιρίδου και Τάσου Κακλαμάνη με άγνωστα στοιχεία και σπάνιο φωτογραφικό υλικό για τη ζωή της ρεμπέτισας
Αν και ποτέ δεν το υπηρέτησα ιδιαίτερα, αγαπώ το λαϊκό τραγούδι. Νιώθω να έχουμε τις ίδιες ρίζες κι όταν αφήνομαι στις πενιές του, αυτό μεταμορφώνεται σ’ έναν απέραντο κόσμο που με συνεπαίρνει. Αν και θα ήταν πιο κοντά στον τρόπο που ορίζω τον εαυτό μου να τελειώσω το βιβλίο για τον Nick Drake που έχω αφήσει στη μέση ή εκείνο που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό ο Brett Anderson, το βιβλίο που αναφέρεται στη Μαρίκα Νίνου μπήκε στη μέση κι έτσι όπως διάβασα τς πρώτες γραμμές του, με συνεπήρε.
Έμαθα πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή της. Μα πάνω απ’ όλα, ξανάκουσα αρκετές από τις ηχογραφήσεις της Νίνου, ιδίως αυτές με τον Τσιτσάνη., περισσότερο για να τις νιώσω παρά για να τις κρίνω. Όπως γράφει στην Εισαγωγή του βιβλίου, ο καλός μου φίλος Γιώργος Τσάμπρας, «Σημασία έχει το πόσα μπορούμε να βιώσουμε. Τις πληροφορίες τις μαθαίνουμε και τις ξεχνάμε. Σημασία έχει η γνώση και η εσωτερικότητα μιας εμπειρίας».Ένας από τους βασικούς λόγους που δεν άφησα αυτό το βιβλίο από τα χέρια μου, ήταν μια φράση Τάσου Κακλαμάνη, ενός από τους δύο συγγραφείς του, στην Εισαγωγή: «Οι ιστορίες των ανθρώπων και των πολιτισμών είναι Οδύσσειες και Ιλιάδες αντίστοιχα. Τυχαίνει όμως οι ζωές κάποιων ανθρώπων να είναι και τα δύο. Η Ευαγγελία Αταμιάν ή Μαρίνα Νίνου είναι τέτοια περίπτωση». Αντίστοιχα, η άλλη από τους δύο συγγραφείς, η Κατερίνα Τσιρίδου, όχι μόνο γράφει τη ζωή της Νίνου σε πρώτο πρόσωπο αλλά και με τη φωνή της, στη δική της ζωή, στη δική της καριέρα, υπηρετεί το λαϊκό τραγούδι με τις ίδιες αξίες που είχε η Νίνου.
Η Μαρίκα Νίνου μοιράζει τη χαρτούρα σε συναδέλφους |
Η Μαρίκα Νίνου στις 25 Ιουνίου του 1939, στα 17 της, παντρεύεται τον Χάικο Μεσροπιάν, αποκτούν έναν γιο μα χωρίζουν γρήγορα. Το 1944 ερωτεύεται τον δεύτερο σύζυγό της, ακροβάτη και ζογκλέρ Νίνο Νικολαΐδη. Εμφανίζονται σε νυχτερινά κέντρα, κάνοντας φτηνά ακροβατικά και το σχήμα παίρνει το όνομα «Ντούο Νίνο και μισό», ακολουθούν τα μπουλούκια ανά την Ελλάδα και τα καταφέρνουν αρκετά καλά. Όμως η Μαρίκα Νίνου -πλέον- προσπαθεί να κάνει πραγματικότητα το μεγάλο της όνειρο: να γίνει τραγουδίστρια.
Το θρυλικό δίδυμο Μαρίνα Νίνου – Βασίλης Τσιτσάνης στου Τζίμη του Χοντρού © Αρχείο Λευτέρη Τσαγκάρη |
Κι ύστερα, συναντά τον Τσιτσάνη. Κι αρχίζει η μεγάλη συνεργασία που φέρνει μερικά από τα σημαντικότερα λαϊκά τραγούδια που ξέρουμε: «Καβουράκια», «Ξημερώνει και Βραδιάζει», «Γεννήθηκα Για Να Πονώ», «Ζαΐρα», «Τα Μάτια Π’ Αγαπώ» και τόσα άλλα. Όμως ξεκινά κι ένας μεγάλος παράνομος έρωτας. Ο Τσιτσάνης, παντρεμένος και με ένα παιδί -το δεύτερο έρχεται αργότερα- γοητεύεται από τη φωνή, τις ερμηνείες και την προσωπικότητα της Νίνου και μένουν μαζί για τέσσερα χρόνια. Εκείνη, μπορεί να είναι η αποκλειστική του τραγουδίστρια στο πάλκο, μα δεν είναι η μοναδική γυναίκα της ζωής του. Αν και οι λεπτομέρειες αυτής της σχέσης έχουν πολύ μικρή σημασία ως προς το καλλιτεχνικό κομμάτι, η ίδια η σχέση γεννά δύο πολύ μεγάλα τραγούδια. Το «Τι Σήμερα, Τι Αύριο, Τι Τώρα» είναι το τραγούδι του χωρισμού τους:
Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα;
Ας καθαρίσουμε μια ώρα αρχύτερα.
Του χωρισμού μας έφτασε η ώρα,
μπορεί και για τους δυο να 'ναι καλύτερα.
Ας καθαρίσουμε μια ώρα αρχύτερα.
Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα;
Κι αν περιμένουμε τι θα κερδίσουμε;
Αφού η γκρίνια ξέσπασε σαν μπόρα,
στο δρόμο αυτόν κι οι δυο θα δυστυχήσουμε.
Κι αν περιμένουμε τι θα κερδίσουμε;
Τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα;
Αφού δε γίνεται μαζί να ζήσουμε
κι αφού μας πήρε πια η κατηφόρα,
καλύτερα από τώρα να χωρίσουμε.
Αφού δε γίνεται μαζί να ζήσουμε.
Ο Τσιτσάνης το γράφει και της το δίνει να το τραγουδήσει στο στούντιο. Κι εκείνη το κάνει. Το ηχογραφεί λένε μία και μοναδική φορά μα η φωνή της προδίδει τη συγκίνηση. Κι ύστερα φεύγει.
Πορτρέτο της Μαρίκας Νίνου |
Η Νίνου προσπαθεί να πολεμήσει τον καρκίνο, πηγαίνει στην Αμερική, επιστρέφει και αφήνει την τελευταία της πνοή στις 23 Φεβρουαρίου του 1957. Ο Τσιτσάνης δεν πηγαίνει στην κηδεία της, δεν το αντέχει. Γράφει όμως ένα τραγούδι, που βασίζεται στα πρώτα λόγια που του είπε όταν συναντήθηκαν αρκετά χρόνια μετά τον χωρισμό τους: «Σαν άστρο εβασίλεψα…».
Κυριακή σε γνώρισα
Κυριακή σε χάνω
θέλω να είναι Κυριακή
κι αυτή που θα πεθάνω.
Σαν άστρο εβασίλεψες
και χάθηκες χαρά μου
κι απ’ τον καημό μου το βαρύ
έγινε μαύρη η Κυριακή
και σπάραξε η καρδιά μου.
Κυριακή σε γνώρισα
Κυριακή σε χάνω
θέλω να είναι Κυριακή
κι αυτή που θα πεθάνω.
Είναι βαριά κι αβάσταχτη
του χωρισμού η ώρα
στο βίο μου τον σκοτεινό
έχω τον μαύρο ουρανό
για συντροφιά μου τώρα.
Κυριακή σε γνώρισα
Κυριακή σε χάνω
θέλω να είναι Κυριακή
κι αυτή που θα πεθάνω.
Ας πέθαινα μια Κυριακή
για να χαρεί κι ο χάρος
να τελειώσει μια ζωή
που `ναι για μένα φυλακή
που `ναι για μένα βάρος.
Κυριακή σε γνώρισα
Κυριακή σε χάνω
θέλω να είναι Κυριακή
κι αυτή που θα πεθάνω.
Αυτός είναι ο αποχαιρετισμός του Τσιτσάνη σ’ έναν μεγάλο έρωτα. Σε μια γυναίκα με την οποία συμπορεύτηκε στο πάλκο για πολλά χρόνια.
Βασίλης Τσιτσάνης και Μαρίκα Νίνου (όπως ήταν το ψευδώνυμο της αρμένιας ρεμπέτισσας Ευαγγελίας Αταμιάν) |
Το βιβλίο των Κατερίνας Τσιρίδου και του Τάσου Κακλαμάνη, δεν έχει στην προβληματική του τη σχέση της Νίνου με τον Τσιτσάνη. Και καλύτερα καθώς στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει ποια ακριβώς είναι η αλήθεια. Στο πρώτο μέρος η Κατερίνα Τσιρίδου αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τη ζωή της Νίνου και στο δεύτερο, ο Τάσος Κακλαμάνης ανασυγκροτεί τη ζωή της με βάση μαρτυρίες, φωτογραφίες, έγγραφα και άλλα ντοκουμέντα.
Υπάρχουν μάλιστα απαντήσεις σε ζητήματα που ποτέ δεν έχουν ξεκαθαριστεί: Ποιος είναι ο ακριβής τόπος καταγωγής και γέννησής της. Τι συνέβη στην οικογένειά της μέχρι να εγκατασταθούν πρόσφυγες στην Κοκκινιά. Ποιος ήταν οπραγματικός λόγος που βαφτίστηκε Ευαγγελία. Ποιες ήταν οι μουσικές επιρροές και ο μουσικός περίγυρος της νεαρής Ευαγγελίας στην Κοκκινιά. Πώς ήταν ο πρώτος γάμος της και γιατί χώρισε. Ποιος ήταν ο Νίκος-Νίνο-Νικολαίδης, δεύτερος σύζυγός της Mαρίκας. Πού έμενε και πώς ήταν η καθημερινή ζωή της Νίνου στην Κοκκινιά και στο Αιγάλεω όπου έζησε τα πρώτα 20 και τα τελευταία της 10 χρόνια αντίστοιχα. Πώς έζησε στην Αμερική. Τι συνέβη στην οικογένειά της μέχρι να εγκατασταθούν πρόσφυγες στην Κοκκινιά.Ποιος ήταν οπραγματικός λόγος που βαφτίστηκε Ευαγγελία. Ποιες ήταν οι μουσικές επιρροές και ο μουσικός περίγυρος της νεαρής Ευαγγελίας στην Κοκκινιά. Πώς ήταν ο πρώτος γάμος της και γιατί χώρισε. Ποιος ήταν ο Νίκος-Νίνο-Νικολαίδης, δεύτερος σύζυγός της Mαρίκας. Πού έμενε και πώς ήταν η καθημερινή ζωή της Νίνου στην Κοκκινιά και στο Αιγάλεω όπου έζησε τα πρώτα 20 και τα τελευταία της 10 χρόνια αντίστοιχα. Πώς έζησε στην Αμερική.
Μαρίκα Νίνου, Βασίλης Τσιτσάνης κι άλλοι ρεμπέτες του ντουνιά |
Η έκδοση περιλαμβάνει πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό και παρουσιάζει το σύνολο της δισκογραφίας της Νίνου μαζί με τις ετικέτες των δίσκων της. Το «Σαν Άστρο Εβασίλεψα» κυκλοφορεί από την Ελληνοεκδοτική.
Source: www.athensvoice.gr |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου