Ζαμπετας

του Χρήστου Δεμέτη

Τον είπαν μάγκα, τον είπαν αισθηματία, τον είπαν τεράστιο δημιουργό. Μα πάνω απ' όλα, τον είπαν άνθρωπο. Ο Γιώργος Ζαμπέτας πέθανε 24 χρόνια πριν, στις 10 Μαρτίου του 1992, αλλά η μουσική και το έργο του, δεν θα πεθάνουν ποτέ. Βάφτισε "Σίτι" το Αιγάλεω και στιγμάτισε με το μπουζούκι του το νεότερο ελληνικό, λαϊκό τραγούδι.

Αν υπάρχουν Έλληνες καλλιτέχνες για τους οποίους μπορείς να πει κανείς "τέτοιοι συνθέτες και ερμηνευτές δεν βγαίνουν πια", ναι, ο Γιώργος Ζαμπέτας είναι ανάμεσα τους.

Πηγαίος, χιουμορίστας, αυθόρμητος, λαϊκός και πάνω απ' όλα εργάτης. Ατελείωτες πρόβες και ώρες παιξίματος μέχρι να υιοθετήσει το δικό του στυλ και να το αφήσει στην ιστορία, παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές. Δεν ήταν λίγες οι φορές που ακόμα και ο Μάνος Χατζιδάκις ζήτησε τη συνδρομή του για την ολοκλήρωση των έργων του. "Ωραίος ο Μανόλης, την καταλάβαινε τη φάρα μας. Και δεν πέρασε δίσκος ή τραγούδι που να μη βάλει τ’ όνομά μου. Σολίστ Γιώργος Ζαμπέτας", έλεγε ο ίδιος.

"Ως συνθέτης χωράει μέσα στην πρώτη δεκάδα των μεγάλων μορφών του ρεμπέτικου και λαϊκού μας τραγουδιού", είχε πει για τον Ζαμπέτα ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. "Ως μπουζουξής ήταν ο καλύτερος από την άποψη του προσωπικού ήχου, αλλά σαν σόουμαν ήταν μοναδικός. Ένας καλλιτέχνης που αν είχε γεννηθεί στην Αμερική θα πρωταγωνιστούσε, πιθανότατα, στην παγκόσμια σκηνή".

Διασώζοντας το αρχείο του μεγάλου Ζαμπέτα:

Πριν λίγες ημέρες, η ζωή του Ζαμπέτα και οι άγνωστες πτυχές της πέρασαν στη σφαίρα των κόμικ μέσα από το "πενάκι" και τη "ματιά" του Νικόλα Στεφαδούρου (Stef) και αναρτώνται στο socomic.gr. Πίσω από τα καρέ της "Ανωτάτης Ζαμπετικής" είναι ο εγγονός του Ζαμπέτα, ο Γιώργος ο νεότερος, μουσικός και εκείνος. Εμείς μιλήσαμε μαζί του και μας είπε:
"Από πολύ μικρός μου έλεγαν ιστορίες, φίλοι γνωστοί και άγνωστοι για τον παππού. Με τα χρόνια κάποιες από αυτές τις άκουγα, άλλες δεν τις άκουγα πάλι. Μιλάμε για πολύ όμορφα πράγματα που τα παρακολουθούσα πάντα με μεγάλο ενδιαφέρον. Έτσι, αποφάσισα να τις κρατήσω αυτές τις αφηγήσεις, να τις σημειώσω όλες μαζί και να τις κάνω μια ωραία συλλογή για να μη χαθούν και να τις μάθει ο κόσμος. Σκέφτηκα να τυπωθούν σε ένα κόμικ για να διατηρηθεί αυτό το αρχείο. Πρόκειται για ιστορίες που μάθαινα για τον παππού μου, για αποσπάσματα δημοσιευμένων συνεντεύξεων, για ακυκλοφόρητες ραδιοφωνικές συνεντεύξεις και κομμάτια από την Αμερική, τότε που είχε πάει εκεί και έγραφε σε κασέτες στο σπίτι του. Με βοήθησε πολύ ο Σωκράτης ο Μιχαηλίδης που κατέγραφε τις ιστορίες που του έλεγα και πρόσθεσε και τις δικές του, μιας και έχει ιδιαίτερη αγάπη για τη μουσική του Ζαμπέτα".

Η συνάντηση εγγονού-σκιτσογράφου:

"Με τον Νικόλα μας σύστησε η Χαρά η Τσιώλη. Είδα το έργο του και μου άρεσε", λέει ο εγγονός του Γ. Ζαμπέτα. "Υπήρχε και ο χορηγός της ΙΟΝ και προχώρησε το πράγμα. Το τελικό αποτέλεσμα θέλω να το τυπώσω. Συνολικά έχω 300 ιστορίες που σταδιακά θα κυκλοφορούν. Θα βγαίνουν τρία σκίτσα κάθε εβδομάδα".
Πώς θα χαρακτήριζε τον παππού του; "Άνθρωπο θα τον χαρακτήριζα. Απλό άνθρωπο. Τον έχω ζήσει και τον ζω ακόμα. Τον θυμάμαι να παίζει στο σαλόνι μουσική μαζί με φίλους, θυμάμαι που πηγαίναμε στο στούντιο στην Ελευσίνα όταν ηχογραφούσε και έπαιζε τα τραγούδια του. Μας άφησε επίσης 500 ακυκλοφόρητα κομμάτια από κασέτες που ο πατέρας μου τα πέρασε σε ψηφιακή μορφή".
Ο εγγονός του Γ. Ζαμπέτα μας λέει πως έχει ήδη κυκλοφορήσει κάποια από τα αδημοσίευτα τραγούδια του παππού του στο διαδίκτυο, σε στίχους δικούς του και μουσική του Ζαμπέτα. Μελλοντικά θα υπάρξει και επίσημη κυκλοφορία. Ένα δείγμα μπορείτε να ακούσετε παρακάτω.
"Πότε μαστούρια" λοιπόν. Οι στίχοι είναι από το "Θεέ μου Μεγαλοδύναμε" και το ρεφρέν είναι σε στίχους του Γιώργου Ζαμπέτα:

Ατάκες, ανέκδοτες ιστορίες και διάφορα άλλα από τη ζωή του Γιώργου Ζαμπέτα παρακάτω. Κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη ο Stef σε συνεργασία με το Γιώργο Ζαμπέτα (εγγονό) και Σωκράτη Μιχαηλίδη (σενάριο), παρουσιάζουν μοναδικά στιγμιότυπα. Τα σκίτσα δημοσιεύονται στο NEWS 247 κατόπιν σχετικής άδειας από τους δημιουργούς.

Από συνέντευξη του Γ. Ζαμπέτα στη Λιάνα Κανέλλη στο Mega Channel το 1990:

Το σχετικό βίντεο-ντοκουμέντο:

Από διάλογο του με τον Φίλιππο Νικολάου:

Όταν παρήγγειλε νέο μπουζούκι. "Να κελαηδάει":

Με τον Νιόνιο:

Ο Γιώργος Ζαμπέτας στην εκπομπή του Διονύση Σαββόπουλου "Ζήτω το ελληνικό τραγούδι" στην ΕΡΤ, το Δεκέμβρη του 1986. Συμμετέχουν η Άννα Φωτίου, ο Τάσος και ο Γρηγόρης Φαληρέας. Ακούγονται τα τραγούδια:
"O πενηντάρης" (Γ.Ζαμπέτα-Ν.Ελευθερίου)
"Πού'σαι Θανάση" (Γ.Ζαμπέτα-Χ.Βασιλειάδη)
(Αρχείο Θανάση Γιώγλου)

Με τον διοικητή:

Όπως γράφει η Κατερίνα Ζαμπέτα, κόρη του μεγάλου δημιουργού, στο βιβλίο της "Γιώργος Ζαμπέτας - Βαθειά στη θάλασσα θα πέσω":
"Κάποια στιγμή, βγήκε ο πατέρας με άδεια. Και είχε κανονίσει να πάει σε γλέντι με τον διοικητή του.
Μόλις μπήκε στο σπίτι, τον περίμενε ο παππούς μου, με όψη φουρτουνιασμένη.
-Πανάθεμά σε, είπε μόλις τον είδε. Τι παρτίδες έχεις εσύ με την Αργυρώ;
-Δεν έχω κάνει τίποτα. Πρέπει να φύγω τώρα. Με περιμένει απ’ έξω ο διοικητής με το τζιπ. Παίρνω κάτι και φεύγω.
Άνοιξε ένα κομοδίνο, που το κλείδωνε πάντα, πήρε κάτι κι έφυγε.
Μες στη βιασύνη του όμως, ξέχασε ξεκλείδωτο το κομοδίνο. Ο παππούς, που τον έζωναν τα φίδια, το αντιλήφθηκε. Πλησίασε το κομοδίνο και το άνοιξε. Και βρίσκει μέσα φυλαγμένο το εσώρουχο της Αργυρώς. Έγινε έξαλλος. Άρχισε πάλι να ωρύεται. Μάταια η καημένη η γιαγιά Μαρίκα αγωνιζόταν να τον ηρεμήσει.
Και η γιαγιά Κατίνα, όμως, δεν περιορίστηκε στον παππού. Πήγε στο στρατόπεδο, στην αεροπορία και εκεί επιτέθηκε στον πατέρα.
-Εγώ για γαμπρό μου δε σε ήθελα ποτέ! Αλλά έτσι που τα ‘κανες, ή θα την πάρεις τώρα, ή θα σε αναφέρω.
-Θα την πάρω, αλλά όχι τώρα. Να τελειώσω πρώτα.
-Τώρα. Αλλιώς σε έκαψα.
-Και πως θα τη ζήσω κυρά Κατίνα;
-Δε με νοιάζει. Αν θες να γλιτώσεις τη φυλακή, θα την παντρευτείς αμέσως.
-Δε γίνεται.
-Καλά, θα σε κανονίσω εγώ, είπε η Κατίνα.
Και δεν έμεινε στις απειλές. Το ‘πε και το ‘κανε. Έκανε καταγγελία. Ο διοικητής κάλεσε τον πατέρα μου και του ζήτησε εξηγήσεις.
-Τη Ρούλα την αγαπώ και θα την παντρευτώ, υποσχέθηκε ο πατέρας. Μόλις όμως τελειώσω τον στρατό. Τώρα πώς να την πάρω; Που να την πάω;".
Διαβάστε όλο το περιστατικό εδώ

Με τον Μάνο Χατζηδάκι:

Στο παρακάτω ηχητικό, ο Μάνος Χατζιδάκις συναντά τον Γιώργο Ζαμπέτα στην ραδιοφωνική εκπομπή του "Τρίτο Πρόγραμμα" και αυτοσχεδιάζουν:
Τα τραγούδια που ακούγονται είναι:
1. Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι ( Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις / Στίχοι: Νότης Περγιάλης )
2. Είμαι αϊτός χωρίς φτερά ( Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις / Στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου )

Ο Ζαμπέτας για τον έρωτα:

"Ο άνθρωπος χωρίς έρωτα είναι σαν το λουλούδι που δεν μυρίζει"

Η ιστορία ενός μεγάλου κομματιού:

Στίχοι: Κώστας Βίρβος - Μουσική: Γιώργος Ζαμπέτας - Ερμηνεία: Στέλιος Καζαντζίδης
"Αφήνω γεια και στους εχθρούς
Που τόσο με μισούνε
Μα όσο κι αν με πίκραναν
Τους συγχωρώ κι απ' άλλους να το βρούνε"

"Άμα αποτύχω":

Ο μεγάλος Γιώργος Ζαμπέτας, μας είχε χαρίσει μια υπέροχη ορχηστρική εκτέλεση του κομματιού "κάτω στα λεμονάδικα" του Μικρασιάτη Βαγγέλη Παπάζογλου. Το κομμάτι μπήκε στον δίσκο του, "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι" (1964).

Στους στίχους του κομματιού, που τους έγραψε ο Μικρασιάτης δημιουργός, συναντάμε το απόσπασμα:
"Κάτω στα λε , βρε κάτω στα λε , κάτω στα λεμονάδικα
κάτω στα λεμονάδικα γίνηκε φασαρία
δυο λαχανάδες πιάσανε
και κάναν την κυρία
Τα σίδερα, βρε τα σίδερα, τα σίδερα τους φόρεσαν
τα σίδερα τους φόρεσαν και στη στενή τους πάνε
κι αν δε βρεθούν τα λάχανα
το ξύλο που θα φάνε"

Με τον Ζάχο Χατζηφωτίου στο Παρίσι:

Από συνέντευξη του Ζάχου Χατζηφωτίου στο στο RetroManiaX:
"Είχα γράψει στίχους για 5-6 δίσκους στον Ξαρχάκο και στον Ζαμπέτα. Σε ένα δίσκο που τον έβγαλε ο Ζαμπέτας και είχε κάνει μεγάλη επιτυχία μας κάλεσαν στην λογοκρισία, που ήταν στα παλιά ανάκτορα εκεί που είναι η βουλή σήμερα. Πάμε οι δυό μας εκεί όπου ήταν ένας βλάχος ταγματάρχης ο οποίος άρχισε να μας φωνάζει για έναν από τους στίχους του δίσκου και απειλούσε ότι θα τον απαγορεύσει. Ο Ζαμπέτας εκεί έλεγε διάφορα, έλεγε ότι ήθελε, φώναζε, πως την γλυτώσαμε εκείνη την φορά και δεν μας βάλαν μέσα και εγώ δεν ξέρω. Αρχίζει ο ταγματάρχης να διαβάζει τον στίχο ο οποίος έλεγε ''Τα μάτια της τον ήλιο φέρναν στην Δραπετσώνα, και η αναπνοή της ζέσταινε τις νύχτες του χειμώνα'', ένας στίχος ερωτικός όσο δεν γίνεται, απορούσα τι ήταν αυτό που τους ενόχλησε τόσο πολύ.
''Η Ελλάς έχει απόθεμα πετρελαίου για 40 χρόνια, μπορούμε να ζεστάνουμε όλη την Ευρώπη'', όχι η αναπνοή της να ζεστάνει... Το πήγε εκεί, αυτό τους ενόχλησε το οτι δηλαδή είμαστε φτωχοί και ότι με την αναπνοή μας ζεσταινόμαστε. Ήταν αδύνατον να συνεννοηθούμε ήταν βλάχος ο άνθρωπος. Τελικά μας έδιωξε με τις κλωτσιές από το γραφείο του εμένα και τον Γιώργο".

Κύριος με "Κ" κεφαλαίο:

Ο Ζαμπέτας στις Κάννες:

Το 1959 είναι η χρονιά που ο Μάνος Χατζηδάκις κάνει τον Γιώργο Ζαμπέτα σολίστ στα έργα του και ταξιδεύουν μαζί, καθώς και με την Μελίνα Μερκούρη και τον Ζιλ Ντασέν, στις Κάννες για το "Ποτέ την Κυριακή" - το πάρτι υπό τους ήχους του Ζαμπέτα άφησε ιστορία στο φεστιβάλ.

"Σαράντα βαγόνια":

Σε δεξίωση της Νέας Δημοκρατίας:

Ο Γιώργος Ζαμπέτας είχε γράψει τραγούδι για τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Αφορμή για το τραγούδι στάθηκε ένα διάταγμα που ο Ζαμπέτας "χρέωσε" στον Καραμανλή, σύμφωνα με το οποίο τα μαγαζιά έπρεπε να κλείνουν στις δύο τα ξημερώματα κάτι που εξόργισε τον μεγάλο δημιουργό. Το τραγούδι έκανε "πάταγο" στη "Φαντασία" όπου εμφανιζόταν τότε ο Γιώργος Ζαμπέτας ενώ και ο ίδιος ο Μητσοτάκης επισκέφθηκε το μαγαζί για να ακούσει το τραγούδι που είχε γραφτεί προς... τιμήν του.

Ο ίδιος ο Ζαμπέτας μιλάει για το περιστατικό. Το τραγούδι, παρακάτω:

Παρασκευή 13 Μαΐου 2016

15 ιστορίες του Γιώργου Ζαμπέτα για αληθινούς μάγκες!! (videos-pics)