Ξένοι και ρεμπέτικο.

του Πάνου Σαββόπουλου
Η ασχολία ξένων με τα ρεμπέτικα ξεκίνησε γύρω στο 1980. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, που ήμουν τότε, υπήρχε το σουηδικό συγκρότημα με το όνομα Αθηνάς. 
Όμως μετά το 1990 άρχισαν τα ρεμπέτικα να ταξιδεύουν εκτός Ελλάδας και σχεδόν σ' όλον τον κόσμο, πρωτίστως στην Ευρώπη. Το "ταξίδι" αυτό των ρεμπέτικων, μοιάζει με το αντίστοιχο των blues και tango, στις αρχές του περασμένου αιώνα, όταν και έγιναν παγκόσμια γνωστά και απόκτησαν φανατικούς οπαδούς παντού. 
Στις μέρες μας πολλοί ξένοι αγαπούν τα ρεμπέτικα κι όχι μόνο αυτό, αλλά μαθαίνουν να τα παίζουν και να τα τραγουδάνε, τις περισσότερες φορές στα ελληνικά, αλλά μερικές φορές και στη γλώσσα τους. Το επίσημο κράτος, φυσικά, "φυσικότατα" θα 'λεγα, περί άλλα πολιτιστικά τυρβάζει κι ούτε σκέφτηκε ποτέ τι -γενικότερο- κέρδος θα είχε η χώρα από αυτό. (Αλλά, θα μού πείτε, τι να περιμένει κανείς από το ...επίσημο ελληνικό κράτος; Σωστό...).

Σήμερα, από ελληνική μουσική, μόνο ρεμπέτικα παίζονται από ξένους. Στη διάρκεια της Χούντας παιζόταν ο Μίκης. Τώρα παίζονται σχεδόν μόνο ρεμπέτικα. Και θέλω, γι' αυτόν το λόγο, να σας παρουσιάσω σε τούτη δω τη γωνιά του ιστολογίου μου, διάφορες ενδιαφέρουσες -πάντα κατά τη δική μου άποψη- ηχογραφήσεις ρεμπέτικων από ξένους.

Θεωρώ σημαντικό να σας τονίσω δύο πράγματα. Το ένα είναι ότι οι ξένοι που αγάπησαν και ερμηνεύουν ρεμπέτικα αποδεικνύονται "πολύ ψαγμένοι" στο θέμα και ελάχιστοι καταπιάνονται με τις μεγάλες επιτυχίες. Έχω και μια μικρή ιστοριούλα, που αξίζει να σας την πω. Βρέθηκα ένα καλοκαίρι σ' ένα νησί μας για να παρουσιάσω μία εκδήλωση και όταν φτιάχναμε τον ήχο, πριν την έναρξη, συνάντησα έναν καλό μου φίλο αλλοδαπό και μέγα εραστή των ρεμπέτικων, ο οποίος τα έπαιζε και τα τραγουδούσε. 

Τον παρακάλεσα, να ανεβεί στο πάλκο, μετά το τέλος του προκαθορισμένου προγράμματος, για να μας παίξει και να τραγουδήσει. Χάρηκε και συμφώνησε αμέσως.  Όταν όμως το ανακοίνωσα στον μπουζουκτσή της ορχήστρας, έναν ντόπιο μετριότατο μουσικό (που πάλαιψα για να μην παίξει σε τετράχορδο...) είχε αντιρρήσεις του τύπου "και τι ξέρει αυτός...". Του δήλωσα ευγενικά (για να μην επηρεαστεί η εκδήλωση) ότι "αυτός σίγουρα ξέρει περισσότερα από σένα..." και τον άφησα εμβρόντητο. 

Πήγα μετά στον φίλο μου και του ζήτησα να μου γράψει σ' ένα χαρτάκι δέκα ρεμπέτικα τα οποία θα μπορούσε να παίξει. Το έκανε και μάλιστα στα ελληνικά. Όταν το έδειξα στον μπουζουκτσή μου είπε "Τι 'ν' αυτά! Δεν ξέρω κανένα...". Του δήλωσα ότι ο ξένος θα ανέβει οπωσδήποτε στο πάλκο, στο τέλος της παράστασης και η ορχήστρα ας μην παίξει. Έτσι έγινε κι επειδή το κοινό χειροκροτούσε πολύ θερμά τον ξένο (με πειράζει που τον λέω "ξένο", αλλά δε θέλω να τον κατονομάσω), η ορχήστρα άρχισε να "ψελλίζει" κάτι..., τι να σας λέω! Αν έχετε την περιέργεια να μάθετε τι ρεμπέτικα πρότεινε ο ξένος, να μερικά από όσο θυμάμαι (πάντως κάπου έχω το χαρτάκι του...): "Λόντος και Κβαριάνι", "Στου Μπεζεστένη την αυλή", "Ο φιγουρατζής", "Στον τεκέ του Περδικάκη", "Αδυνάτισα ο καημένος" κ.α. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, γιατί είπα -για τους ξένους των ρεμπέτικων- ότι είναι "πολύ ψαγμένοι".

Το δεύτερο που θέλω να σας πω είναι ότι, επειδή πολλοί απ' αυτούς που παίζουν ρεμπέτικα σε μπουζούκι είναι κιθαρίστες με δεκαετίες θητεία στο μπλουζ και επειδή έμαθαν τα ρεμπέτικα ακούγοντας τα 78-ρια και όχι πηγαίνοντας σε ωδεία (πού να τα βρούνε, άλλωστε, στις χώρες τους;), έχουν ήχο πολύ κοντά στον αυθεντικό του 1930-40, αλλά και ιδιαίτερα ξεχωριστό, αφού πέρασαν κατευθείαν από τη μπλουζίστικη κιθάρα στο τρίχορδο μπουζούκι. Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα είναι ο Ολλανδός Loek Schrievers, ο Σουηδός Robert Fölsch και ο Ισπανός Felix Slim. Θα τους απολαύσετε στη συνέχεια.

A! A! οι περισσότερες ηχογραφήσεις που έπονται είναι ζωντανές (λάϊβ επί το αρχαιοελληνι-κότερον), ό εστί μεθερμηνευόμενον, αυτοί που παίζουν και τραγουδάνε τα έχουν ...απλωμένα όλα στη φόρα και στην ...κριτική κακόψυχων! Και το κοινό συμμετέχει και φαίνεται "κάτι" να ξέρει. Για προσέξτε το κι εσείς. 

Να ξεκινήσουμε με τον ρεμπέτικο "εθνικό ύμνο", την "Φραγκοσυριανή", του Μάρκου Βαμβακάρη, από το 1935.

"Φραγκοσυριανή" - Felix Slim (Ισπανία)

"Φραγκοσυριανή" - Tito Mateo-Nino Flores (Ισπανία)

"Φραγκοσυριανή" - Vinicio Capossela (Ιταλία)

Και η ιστορία των ξένων με τα ρεμπέτικα δεν έχει τέλος...

Τα ματόκλαδά σου λάμπουν (Μάρκου) - Alex Kapranos (Λονδίνο)

Μη με πεισματώνεις (οργανικό, Μάρκου) - Felix Slim (Ισπανία)

Εργάτης (Τούντα) - Robert Fölsch (Σουηδός, στα ελληνικά)

Τα ωραία του Τσιτσάνη (Τσιτσάνη) - Emmy Storms (Ρότερνταμ)

Αλανιάρης (Μάρκου) - Robert Fölsch (Στα ελληνικά)

Σούρα και μαστούρα (Δελιά) - Felix Slim (Στα ελληνικά)

Η ξενιτιά (Τσιτσάνη) - The Apollo Chamber Players

Δε με θέλεις πια (Α. Ραυτόπουλου-Σέμση) - Margot Schenk (Ολλανδία, στα ελληνικά)

Η κλωστηρού (Μάρκου) - Felix Slim (Στα ελληνικά)

Οι μπαγλαμάδες (Στράτου Παγιουμτζή) - Robert Fölsch-Κατερίνα Τσιρίδου-Σπύρος Παπαδόπουλος-Lena Svensson

Καϊξής (Γ. Φωτίδα-Α. Χατζηχρήστου) - Ano Kato (Ολλανδοί, στα ελληνικά)

How dry I am και Μπουφετζής του Μπάτη (Στα αγγλικά και ελληνικά)

Λοιπόν, η "Μισιρλού" είναι το πρώτο ελληνικό τραγούδι που έκανε διεθνή καριέρα και το πιο πολυηχογραφημένο από ξένους, αλλά και Έλληνες. Το τραγούδι όμως που -στις μέρες μας, ε;- έχει ηχογραφηθεί περισσότερο από ξένους, είναι (αναπάντεχα) το "Είμαι πρεζάκιας" των Ν. Δέλτα-Ψυριώτη (δηλαδή Αιμίλιου Σαββίδη και Σώσου Ιωαννίδη), από το 1935 που το είπε η Ρόζα Εσκενάζη. ΄Ενα τραγούδι με πολύ σοβαρά "εθνικά" υπονοούμενα. Κι είπα πιο πριν "αναπάντεχα", γιατί δε μπορώ να εξηγήσω πού ή πώς το ξετρύπωσαν οι ξένοι που το αγάπησαν (θα το διαπιστώσετε από τα βίντεο), το έμαθαν και το παίζουν. Πάμε! "Είμαι πρεζάκιας", σε ...σίριαλ, καρντάσια.

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - The Apollo Chmaber Players

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Dead Can Dance (Βαρσοβία) με πρόλογο

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Dead Can Dance (Μόντρεαλ, 2012)

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Dead Can Dance (Αθήνα, 2012)

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Dead Can dance (Παρίσι)

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Hallac Rustem για 7 Kocali Hurmuz

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Funda Gullou, μπουζούκι ο Orhan Osman

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Από την ταινία 7 Kocali Hurmuz

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα - Ψυριώτη) - Dirty Fuse

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Lakocha (Ρώσσοι)

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Multak Sessizlik

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα- Ψυριώτη) - SERKAN CAGRI MUZIGIN CAGRISI

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Kosmokrators (Ολλανδικά;)

Δεν έχω αμφιβολίες ότι υπάρχουν κι άλλες ηχογραφήσεις και  είμαι βέβαιος ότι θα συνεχιστούν. (Ρε τον άτιμο τον "Πρεζάκια"...). Και μια και στα στιχάκια του "Πρεζάκια" υπάρχει η λέξη "κοσμοκράτορας", ας πάμε σε μια ξένη κομπανία μ' αυτό το όνομα.

Η ιδιαίτερη περίπτωση της ρεμπέτικης κομπανίας "Kosmokrators"

Το μουσικό σύνολο  «Kosmokrators», είναι μία ξεχωριστή περίπτωση ρεμπέτικης κομπανίας και για διάφορους λόγους. Ο σημαντικότερος είναι ότι  παρουσιάζει ρεμπέτικα σε τέσσερις γλώσσες: γαλλικά, ολλανδικά, αγγλικά και ελληνικά. Σημειωτέον, ότι οι μεταφράσεις που κάνουν στα ρεμπέτικα που ερμηνεύουν, είναι -εννοιολογικά- πολύ κοντά στον πρωτότυπο ελληνικό στίχο και έτσι ο ακροατής έχει άμεση γνώση -και χωρίς επεξηγηματικά σχόλια- για το περιεχόμενο κάθε τραγουδιού. Αντιλαμβάνεσθε, ότι αυτή η εργασία (μετάφραση στίχων, με μέτρο και …τραγουδιστά) είναι εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα εργασία, αφού πρέπει να συνδυάζονται και άλλοι παράγοντες, όπως ο διαφορετικός «ρυθμός» της ελληνικής γλώσσας σε σχέση με το «ρυθμό» των άλλων γλωσσών, αλλά και το ότι τα τραγούδια τα παίζουν «σήμερα» και μάλιστα σε κοινό που δεν γνωρίζει από χρόνια το ρεμπέτικο, όπως π.χ. γνωρίζει το blues, το tango και το flamenco.
Έξω απ’ όλ’ αυτά οι «Kosmokrators» αγαπούν πολύ τα ρεμπέτικα, τα σέβονται απεριόριστα, γνωρίζουν καλά την ιστορία τους και τις περιόδους εξέλιξής τους, τα παίζουν με μεράκι, είναι ικανοί μουσικοί και ερμηνευτές και ποτέ δε λείπει το χαμόγελο και το χιούμορ από τις εμφανίσεις τους, καθώς και (πολύ σημαντικό!) μια προσωπική ερμηνευτική πινελιά σε κάθε τραγούδι. Για το λόγο αυτό, όπου εμφανίζονται, γίνεται ένα ωραίο πανηγύρι με άφατο κέφι, κάτι που μπορείτε να διαπιστώσετε και μόνοι σας βλέποντας τα βίντεο που σας παραθέτω. Μάλιστα το κέφι που γίνεται, μου φαίνεται (χε, …μεσοσταθμικά) περισσότερο από ότι στα καθ’ ημάς ρεμπετάδικα. Άλλως τε τα μέλη ΔΕΝ προσπορίζονται εκ του ρεμπετίζειν! Αν προσθέσω ότι η κομπανία «Kosmokrators» έχει ιδέες και (άμεσα) σχέδια σε σχέση με τα ρεμπέτικα, το …γλυκό έχει δέσει.
Και να ένα σχέδιό τους που ήδη πραγματοποιήθηκε. Ο πρώτος δίσκος τους! Να τος!

Αυτό είναι το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του δίσκου "FRENETIKA" των KOSΜOKRATORS. Ο ευφυής τίτλος "Frenetika", είναι μια κομψή ...συρραφή των λέξεων France,  Nederland's και English, που σημαίνουν τις τρεις γλώσσες -γαλλικά, ολλανδικά και αγγλικά-, στις οποίες τραγουδάνε τα ρεμπέτικα. Όμως το frenetic, στα αγγλικά, σημαίνει και "ξέφρενος", αφήστε που το "φρενίτιδα" σημαίνει -μεταφορικά- υπέρμετρη χαρά, δηλαδή κάτι ...ξέφρενο κι έτσι ...έκλεισε ο κύκλος!

Ο δίσκος περιέχει 19 ρεμπέτικα σε τέσσερις γλώσσες, μάλιστα συμμετέχει ο Αγάθων στο τραγούδι και η Κατερίνα Τσιρίδου με τα ζίλια της!

Τα ...έξαλλα "FRENETIKA" κοστίζουν μόνο 9.99 Ευρώ... Περάστε κόσμε, περάστε κόσμε και μάλιστα περάστε ...παγκοσμίως! (Να μη βάλει το συγκρότημα κι απ' την τσέπη του...! Το λέω περισσότερο για σάς, "υπναλέοι" ...πελάτες του "Πολιτισμού" -σ' ότι αφορά τον σημαντικότατο λαϊκό μας πολιτισμό- ...και ντροπή σας!). 

Στις 21-7-2016, έγινε η επίσημη παρουσίαση του δίσκου "FRENETIKA", στην αυλή του Polis Art-Café (πάνω από τη "Στοά του βιβλίου"). Εγώ έκανα μία εισαγωγή-παρουσίαση (δείτε το βίντεο) και μετά άρχισε το μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια του δίσκου, και όχι μόνο! παρών και ο Μπάμπης Τσέρτος που τραγούδησε συνοδεία των KOSMOKRATORS (έχει βίντεο).

Ο Πάνος Σαββόπουλος παρουσιάζει τον δίσκο "FRENETIKA" των KOSMOKRATORS (κλικ)

Μπάμπης Τσέρτος-KOSMOKRATORS, "Πού να βρω γυναίκα να σου μοιάζει" (κλικ)

Στιγμιότυπα από την παρουσίαση, παρών και ο Γιώργος Μαργαρίτης

Για πάρτε, τώρα, μερικές μικρές γεύσεις του δίσκου, ...τζουρίτσες επί το ρεμπετικότερον!
Δε θα σας έκανε, λ.χ., εντύπωση αν ακούγατε το "Σούρα και μαστούρα", του Α. Δελιά, στα γαλλικά από τον Αγάθωνα και νωγή  τον συνοδεύουν -σε απίστευτη ερμηνευτική ευδαιμονία- οι  «Kosmokrators»; Μάλλον... Ε, να το! (Και στο δίσκο στα ολλανδικά και στα αγγλικά).

Σούρα και μαστούρα (Α. Δελιά, 1936), Αγάθων (στα γαλλικά)-"Kosmokrators",2015  

Η μάνα σου θα τα πληρώσει (Κ. Σκαρβέλη, 1936), "Kosmokrators", 2015 (στα γαλλικά)


Πού με βρήκες πού σε βρήκα (Γ. Παπαϊωάννου, 1950), "Kosmokrators", 2015 (στα ολλανδικά)


Χτες το βράδυ στο σκοτάδι (Μ. Βαμβακάρη, 1935), "Kosmokrators", 2015 (στα αγγλικά)


Το προσφυγάκι (Β. Παπάζογλου, 1933-35;), Αγάθων (στα ελληνικά) - "Kosmokrators", 2015

                                                                                               

Αν κανείς περίμενε να δεχτούν οι «Kosmokrators» συγχαρητήρια, ευχαριστίες, προτάσεις κ.λ.π. από το ελληνικό (ονομαζόμενο) Υπουργείο Πολιτισμού, θα πρέπει να είναι αφελέστατος και να μη γνωρίζει σε τι  *<+%$#@?/  χώρα ζει! Προφανώς, σε προσωπικό επίπεδο, τους ευχαριστώ θερμά και τους εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου που διαδίδουν στο εξωτερικό το (μάλλον!) σημαντικότερο μουσικό δημιούργημα της πατρίδας μου. Κάποιες φορές, μάλιστα, με συγκινούν ιδιαίτερα, όπως βέβαια και τα άλλα ξένα συγκροτήματα που παίζουν ρεμπέτικα.

Τα μέλη του συγκροτήματος είναι:

Frans De Clercq (τραγούδι, μπουζούκι)

Michel Karakatsanis (τραγούδι, μπουζούκι)

Ioannis Perisoratis (τραγούδι, μπουζούκι)

Dimos Vougioukas (ακορντεόν)

Karsten de Vilder (τραγούδι, κιθάρα)

Dimi Dumo (τραγούδι, κρουστά)

Οι "Kosmokrators". Ποιος λείπει; Ο ευρών αμειφθήσεται με μία ...δωρεάν είσοδο!

Πώς θα επικοινωνήσετε μαζί τους:

https://jesuisgrecblog.wordpress.com/

www.kosmokrators.webklik.nl

Να εδώ κάποια χαρακτηριστικά τους βίντεο και ...επιφυλάσσομαι!

Από κάτω απ' τις ντομάτες - Kosmokrators (Στα γαλλικά)

Χτες το βράδυ στο σκοτάδι (Μάρκου) - Kosmokrators (γλώσσα;)

Χαρικλάκι (Τούντα) - Kosmokrators (τα γαλλικά)

Είμαι πρεζάκιας (Ν. Δέλτα-Ψυριώτη) - Kosmokrators (Ολλανδικά;)

Σούρα και μαστούρα (Δελιά) - Kosmokrators (Γαλλικά)

Σούρα και μαστούρα (Δελιά) - Kosmokrators (Ολλανδικά)

Θέλω σπίτι και λεφτά (Κ. Κανούλα) - Kosmokrators (Γαλλικά, Ολλανδία)

Η γυναίκα μου ζηλεύει (Μάρκου) - Kosmokrators (Γαλλικά, Ολλανδία;)

Η μάνα σου θα τα πληρώσει (Σκαρβέλη) - Kosmokrators (Στα γαλλικά)

Ο Αμερικάνος (Ι. Μοντανάρη) - Kosmokrators (Στα γαλλικά)


Και η βόλτα με ξένους σε ρεμπέτικα συνεχίζεται...

Νύχτωσε χωρία φεγγάρι (Καλδάρα) - The Apollo Chmaber Players

Φέρτε πρέζα να πρεζάρω (Τούντα-Παπάζογλου;) Nataly Oryon (Τελ Αβίβ, ελληνικά)

Εργάτης (Τούντα) - Hadass Pal Yarden-Στέλιος Μπερμπέρης, (Σε γλώσσα ισπανοεβραίϊκα-σεφαραδίτικα και ελληνικά)
Δημητρούλα (Τούντα) - Nataly Oryon (Τελ Αβίβ, ελληνικά)

Για τα μάτια π' αγαπώ (Τσιτσάνη) - Nataly Oryon (Στα ελληνικά)

Σας μίλησα πιο πριν για τον Ολλανδό κιθαρίστα του μπλουζ, τον Loek Schrievers, ο οποίος πέρασε ευλογημένα από την κιθάρα στο μπουζούκι. Μάλιστα, το 2004, έγραψε  κι ένα δικό του οργανικό στο ύφος του ρεμπέτικου, ένα εξαιρετικό εμπνευσμένο κομμάτι, το οποίο ονομάζει "Σιδηρόδρομος". Μην το προσπεράσετε.

Σιδηρόδρομος, σύνθεση και εκτέλεση στο μπουζούκι Loek Schrievers, 2004

Το "Μπαξέ Τσιφλίκι", του Τσιτσάνη ή "Χατζημπαξές", όπως είναι ο αυθεντικός τίτλος, είναι άσμα με πολλές διασκευές, ερμηνείες, δισκογραφήσεις, ...σκυλο-χορογραφήσεις και άλλα ενοχλητικά. Μόνο τρεις διασκευές του, ξεχωρίζω. Δεν πετάω τις λοιπές, αλλά και αν δεν είχαν γίνει, ούτε η Βενετιά θα έχανε βελόνι, ούτε και η αισθητική μας θα (ε)ταλαιπωρείτο. Τρεις, λοιπόν, οι δύο του Χατζιδάκι για τις "Έξη λαϊκές ζωγραφιές" και τις "Πασχαλιές" και η τρίτη (καλύτερη και ευφυέστερη κατά τη γνώμη μου) με τη Μελίνα και παιδική χορωδία στα γαλλικά. Κι αν δεν ήταν ο Γάλλος ενορχηστρωτής που συγκινήθηκε από το τραγούδι, σίγουρα θα εισπράτταμε μία από τις ίδιες "σούπες" που (ενορχηστρωτικά) συχνά μάς σέρβιρε το Μελινάκι μας.

Μπαξέ Τσιφλίκι (Τσιτσάνη) - Μελίνα Μερκούρη και παιδική χορωδία, στα γαλλικά

Αντιλαλούνε τα βουνά (Τσιτσάνη) - Palio-Parea (Ολλανδοί, στα ελληνικά)

Ο καλόγερος (Μάρκου Βαμβακάρη) - Ισπανική ρεμπέτικη κομπανία (Στα ελληνικά)


Εκεί Ουκρανία με ρεμπέτικο χρώμα... 

Σχετικά πρόσφατα, το ρεμπέτικο απόκτησε φίλους και στην Ουκρανία. Εκτός από την Ουκρανή ανθρωπολόγο-κοινωνιολόγο Вита Зеленская (Vita-Ζωή Zelenska) η οποία μελετάει με πάθος τα ρεμπέτικα και μάλιστα στην "εφαρμοσμένη" σημερινή τους μορφή (Έλληνας δεν το έχει κάνει ακόμα αυτό...), υπάρχει και το ουκρανικό συγκρότημα "Mashala Doza". Σας παρουσιάζω τώρα κάποια πρόχειρα βίντεο που έκαναν και ...επιφυλάσσομαι.

 Στην υπόγα (Α. Κωστή) (στα ελληνικά) 11-7-2014

 Στην υπόγα (Α. Κωστή) (στα ελληνικά) Κίεβο, 19-9-2015

 Η φωνή του αργιλέ (Β. Παπάζογλου) (Ουκρανία, στα ουκρανικά)

 Η φωνή του αργιλέ (Β. Παπάζογλου) (Ινδία στη Goa, στα ουκρανικά)

 Φέρτε πρέζα να πρεζάρω (Π. Τούντα) (στα ελληνικά)

 Το καλοκαίρι (Π. Τούντα) (σε οργανική μορφή)

 Αργιλέ μου γιατί σβήνεις (Σ.Χρυσίνη) (Ινδία στη Goa, στα ελληνικά)

Ο Leif Eriksson, είναι Σουηδός και πρώην δικαστής στην πατρίδα του. Έχει πάθος με τα ρεμπέτικα, μάλιστα τα παίζει με το ακορντεόν του και τα τραγουδάει στα ελληνικά, συχνά μαζί με άλλους μουσικούς. Αγαπάει πολύ την Ελλάδα κι έτσι έχει αγοράσει με τη γυναίκα του Lena ένα δυαράκι στα Εξάρχεια κι ένα λιλιπούτειο σπιτάκι 48 τετραγωνικών μέτρων στο Βαθύ της Σάμου, όπου και περνάνε κάποιους μήνες του χρόνου.
Τον ακούμε εδώ στο τέλος μιας παράστασης για την ιστορία του μπουζουκιού και τα ρεμπέτικα, την οποία είχα επιμεληθεί και παρουσίασα στο Ηραίον Σάμου, στις 8-1-2008.

Ο δερβίσης (Μ. Βαμβακάρη), Leif Eriksson (στα ελληνικά)

Η μόνη μου παρηγοριά (Σ. Κηρομύτη), Leif Eriksson (στα ελληνικά)

Η μοδιστρούλα (Γ. Παπαϊωάννου),  Leif Eriksson-Μανόλης Σκάρος (στα ελληνικά)

Τούρκοι και ρεμπέτικο

Οι Τούρκοι μουσικοί και ερμηνευτές, έχουν μεγάλη προτίμηση στα ρεμπέτικα. Και μόνο η τουρκική σχετική δισκογραφία που υπάρχει το βεβαιώνει. Τραγουδάνε τόσο στα τουρκικά, όσο και στα ελληνικά. Τους θαυμάζω απεριόριστα, αλλά επειδή έχουν πάρα πολύ υλικό με ρεμπέτικα, δεν έχω ακόμα βρει το χρόνο να μελετήσω, σκεφτώ και αποφασίσω τι απ' όλα -έστω αντιπροσωπευτικά- θα ανεβάσω. Γι΄αυτό είναι και ελαχιστότατη η παρουσία τους. Αναμείνετε, λοιπόν! Αλλά έρχονται κάποιες περιπτώσεις...
Όμως όταν έλαβα από τον φίλο μου Charles Howard το παρακάτω λινκ, σας το "ανέβασα" αμέσως. (Και ωραίο βίντεο, ε;).

Συννεφιασμένη Κυριακή (Β. Τσιτσάνη),  Yeni Türkü (στα τουρκικά) (1994)

Επίσης, το αυτό, όταν πήρα απ' τον Γιάννη Κουκούνη το αξεπέραστο "Γιοβάν Τσαούς" στα τουρκικά. Εδώ οι Τούρκοι έκαναν μία έξυπνη κίνηση, βάζοντας την πολίτικη λύρα σε πρώτο ρόλο, κι έτσι αναδείχτηκαν περισσότερο -και ...ευκρινέστερα- οι ρίζες του τραγουδιού που φτάνουν στην κλασική οθωμανική μουσική του 1700-1800, την οποία φαίνεται να γνώριζε ο Γιουβάν Τσαούς. Άλλως τε πώς θα έπαιζε στο παλάτι του Αβδούλ Χαμίτ; Αριστουργηματική ερμηνεία, κατά τη γνώμη μου και παρά τον κακό ήχο! Το συγκρότημα ονομάζεται "Υeni Türkü". Στοιχεία του εδώ:
https://en.wikipedia.org/wiki/Yeni_T%C3%BCrk%C3%BC

Γιοβάν Τσαούς (Ι. Εϊτζιρίδη), 2007; (στα τουρκικά)-Live

Για τους πολύ μερακλήδες, ορίστε εδώ, η ηχογράφηση του προηγούμενου βίντεο, αποθορυβοποιημένη και ...ενισχυμένη, εκ Γερμανίας!

Κι εδώ είναι το ίδιο τραγούδι από το ίδιο συγκρότημα, αλλά δισκογραφημένο!

Γιοβάν Τσαούς (Ι. Εϊτζιρίδη), (στα τουρκικά)-δίσκος

Αλλά και ο ...Εμμανουήλ ο χασίκλας, του Ογδοντάκη, δεν διέλαθεν της προσοχής των μερακλήδων "Υeni Türkü".

Μανόλης χασικλής (Ογδοντάκη), "Υeni Türkü" (στα τουρκικά)-δίσκος

Μανόλης χασικλής (Ογδοντάκη), "Υeni Türkü" (στα τουρκικά)-ζωντανό

REBETIKO KONSERI 
Για όσους βρεθούν στην Κωνσταντινούπολη, την άλλη Πέμπτη 21-4-2016

Η τραγουδίστρια Burcu Ada σε ρεμπέτικη συναυλία στην Κωνσταντινούπολη, την Πέμπτη 21 Απριλίου 2016. Ώρα 20:30. Είσοδος 35 λίρες. Πληροφορίες - κρατήσεις: 0-532 158 5242 και 0-536 879 1441. Η Burcu Ada, έχει στο ρεπερτόριό της, ρεμπέτικα και μικρασιάτικα, όπως: Γκιουλμπαχάρ, Άνοιξε γιατί δεν αντέχω, Αερόπλανο θα πάρω, Μπιρ Αλλάχ, Δημητρούλα, Ο πρεζάκιας, Τι σε μέλλει εσένανε, Μανάκι μου και άλλα αριστουργήματα. Το σύνολο "Otantik Istanbul" που τη συνοδεύει αποτελείται, συνήθως, από: μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά, κλαρίνο, βιολί, πολίτικη λύρα, ακορντεόν, μπάσο και ντραμς. 

Απολαύστε την σε μερικά βίντεο:

Δημητρούλα - Π. Τούντα Από συναυλία στο Konserthuset, στο Malmö Σουδίας, το 2012, μετάδοση από το κρατικό κανάλι P2

Γκιουλμπαχάρ - Τσιτσάνη, Burcu Ada & Otantik Istanbul

Αερόπλανο θα πάρω - Π. Τούντα,  Burcu Ada & Otantik Istanbul


H Sigdem Aslan σε ρεμπέτικα!

Çiğdem Aslan

Το προσφυγάκι - Β. Παπάζογλου (στα ελληνικά)

Μπιρ Αλλάχ - Γιάννη Σταμούλη (στα ελληνικά)

Αμάν Κατερίνα μου - Τούντα (Στο Παρίσι, στα τουρκικά και ελληνικά)

Από τα γλυκά σου μάτια - Βαρύ ζεϊμπέκικο από το Μελί Ερυθραίας 

Η Cigdem Aslan, σε χορταστική συναυλία στη Νυρεμβέργη, Γερμανίας, 31-7-2015, στα τουρκιά και ελληνικά! (διάρκεια 81΄)

Από την Σλοβενία, με αγάπη ελληνική...

Ορχήστρες από τη Σλοβενία, με κλασική "καταγωγή" παίζουν ρεμπέτικα, ασμένως!

Αργιλέ μου γιατί σβύνεις (Στ. Χρυσίνη) (στα ελληνικά)

Μαύρα μάτια μαύρα φρύδια (Μ. Βαμβακάρη) (στα ελληνικά)

Φραγκοσυριανή (Μ. Βαμβακάρη) (στα ελληνικά)

Uskudar - Από ξένο τόπο (παραδοσιακό) (σε τέσσερις γλώσσες)

***********************************************************************

Από την Αγγλία και το Λονδίνο, με ρεμπέτικη αγάπη...

Μεγάλη ρεμπέτικη διοργάνωση γίνεται και φέτος στην Αγγλία και κυρίως στο Λονδίνο. Συγκεκριμένα στο διάστημα από 4-6-2016 έως 2-7-2016, θα λάβει χώρα το φεστιβάλ "Rebetiko Carnival" με ένα μακρύ, πλούσιο, ποικίλο και ενδιαφέρον πρόγραμμα, αφιερωμένο στο ρεμπέτικο. Με 21 ζωντανές συναυλίες-παραστάσεις και άλλα πολύ ενδιαφέροντα και ξεχωριστά δρώμενα. Προέδρος της διοργάνωσης ο αναμφισβήτητος -και "ακρογωνιαίος λίθος" στη σύγχρονη λαϊκή μουσική-, ο Κυριάκος Γκουβέντας.
Με τις καλύτερες ευχές μου.

Λυπηρό το γεγονός ότι για μία ακόμα φορά είναι απόν το (...εξαπανέκαθεν) χειμαζόμενο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού -με τους άσχετους με τον λαϊκό πολιτισμό ηγέτες του. (Εκ των έργων τους, τους χαρακτηρίζω έτσι...). Πήρε το μάτι μου στους χορηγούς, την ...περιλάλητη (και το πάλαι ποτέ ...πολύ-υβρισμένη για πολλά...) Πρεσβεία "μας" στο Λονδίνο, αλλά δεν αναφέρεται τι ακριβώς ...χορηγεί!
Ποτέ δεν έχει γίνει στην Ελλάδα παρόμοια διοργάνωση για το ρεμπέτικο! Ούτε από το ΥΠΠΟ, ούτε από τις Νομαρχίες, ούτε και από τους Δήμους. Ακόμα και παλιότερα (τότε με τα λαμογιάρικα δανεικά λεφτά) που ...δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα, τίποτε δεν έπραξαν οι ...αποτέτοιοι (καταλαβαίνετε). Κι όχι ότι δε δέχτηκαν προτάσεις και μάλιστα ...πάμφθηνες. (Α! έχω πολλά "ράμματα" για τη γούνα τους).
Γράφουν οι διοργανωτές:
THE REBETIKO CARNIVAL is a celebration of Greek Rebetiko music, it`s roots and it`s evolution. The festival has an exciting ...programme of concerts, education workshops for young and old, communty work, pre-concert talks and instrument exhibitions. London based groups as well as groups from Greece will be taking part, including the great Kyriakos Gouventas, violin.

Για περισσότερα, κάντε κλικ εδώ:   http://rebetikocarnival.co.uk/


Σας έγραψα ήδη ... με ένα μακρύ, πλούσιο, ποικίλο και ενδιαφέρον πρόγραμμα!
Για δείτε τις φωτογραφίες και μπείτε στο σάιτ   http://rebetikocarnival.co.uk/

Να κι ένα βιντεάκι σχετικό, με το "Χασαπάκι" του Μάρκου. (κλικ στο "Χασαπάκι")

***********************************************************************

Rebetiko ("made" in Japan) και η Ιαπωνία στο ρεμπέτικο χορό...

Δείτε αυτά τα βίντεο χαλαρά και δεν κάνω σχόλια για να μη "βρίζω" πάλι τα εκάστοτε -άσχετα με τον λαϊκό μας πολιτισμό- ...παλικάρια του ΥΠΠΟ (=υπό τον πολιτισμόν=κάτω από τον πολιτισμό).
(Οι ''κουφάλες" οι Ιάπωνες που τα καταφέρνουν όλα -αν και ...τόσοι δα-, μέχρι που και στα ελληνικά τραγουδάνε. Και τελικά, ό,τι μπορούν κάνουν οι άνθρωποι...)
Ξεκινάμε με τον Atsushi Tookaya, που παίζει μπουζούκι και τραγουδάει στα ελληνικά. (Δείτε κι εδώ: Atsushi Tookaya).

Πριν το χάραμα (Γ. Παπαϊωάννου), 1948
https://www.youtube.com/watch?v=3z3tszbrMSM

Ήσουνα ξυπόλητη (Μπέζου), 1930 (Ο Atsushi Tookaya, σε σόλο μπαγλαμά)
https://www.youtube.com/watch?v=TC5B1PZqnD0
Να κι "Φραγκοσυριανή", με μπουζούκι (τατράχορδο!) και φωνή, στα ελληνικά
https://www.youtube.com/watch?v=SqaYiq6VZ_U
Έχει και Face Book, με πολλούς Έλληνες φίλους, καλλιτέχνες και μη.
https://www.facebook.com/profile.php?id=100004814771992

Κι ένα γλέντι ...αλά Ελληνικά
https://www.youtube.com/watch?v=yLMGiIzcW8E

Αλλά και γιαπωνέζικα μεράκια και ...γιαπωνέζικα τσιφτετέλια  με ...Γκέισσες!
https://www.youtube.com/watch?v=wJmJxRZhG6U

Σέρβικο (πολίτικο, παραδοσιακό)
https://www.youtube.com/watch?v=0svmMHWw1vk

Τα διαλεχτά παιδιά (Είμαστε αλάνια) - Β. Τσιτσάνη, 1951
https://www.youtube.com/watch?v=268DbWNmu7A

Φραγκοσυριανή - Μάρκου, 1935
https://www.youtube.com/watch?v=d2wd8zUp6U0

Συννεφιασμένη Κυριακή - Β. Τσιτσάνη, 1948
https://www.youtube.com/watch?v=qCE13h_AQjI

Θα κλέψω μια μελαχρινή (Χατζηκυριάκειο) - Δ. Γκόγκου, 1938
https://www.youtube.com/watch?v=IpyKb44DJrE

***********************************************************************
Μάλιστα! Και ιταλικό Cafe' aman συγκρότημα, με ρεμπέτικα, μικρασιάτικα κ.ά.

Πληροφορίες:
CAFE' AMAN - musica greca tradizionale, rebetika e d'Asia Minore
www.cafeaman.it
Βασικά μέλη:
Vaggelis Merkouris - bouzouki greco
Carmelo Siciliano - baglamas
Sergio Pugnalin - chitarra

Πέντε μάγκες (Ι. Εϊτζιρίδη ή Γιουβάν Τσαούς) - στα ελληνικά

Ο ξέμαγκας (Βαγγέλη Παπάζογλου) - στα ελληνικά

Καραβοτσακίσματα (Μάρκου Βαμβακάρη) - στα ελληνικά

Θα σπάσω κούπες (παραδοσιακό Μ. Ασίας) - στα ελληνικά

Αλεξανδρειανή φελάχα (παραδοσιακό Μ. Ασίας) - στα ελληνικά

***********************************************************************

του Πάνου Σαββόπουλου