 |
| pic: greekcomics.gr |
Οι ρεμπέτες και το ρεμπέτικο τραγούδι δεν είναι πλέον θέμα ταμπού στην ελληνική κοινωνία. Εν τούτοις, ουδείς Ελληνας κομίστας σκέφτηκε να δημιουργήσει μ' αυτό το πολύχρωμο και δραματικό υλικό χάρτινους ήρωες. Μήπως επειδή ήταν πολύ δικό μας, ήταν την ίδια στιγμή και πολύ ξένο; Ποιος ξέρει.
Η ώρα της αποθέωσης του ρεμπέτη, όταν χορεύει το ζεϊμπέκικο Το θέμα «ανάστησε» με άριστο σεναριογραφικό και καλλιτεχνικό αποτέλεσμα ο 41χρονος Γάλλος κομίστας Νταβίντ Προυντόμ, δημιουργώντας το «Ρεμπέτικο», που φέρει τον εύγλωττο υπότιτλο «Το κακό βοτάνι» (πρωτότυπος τίτλος: «Rebetiko, La Mauvaise Herbe», Futuropolis).
Το άλμπουμ κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «το 9ο κύμα» της «Ελευθεροτυπίας». Η μετάφραση έγινε από τον Θανάση Πέτρου και η επιμέλεια από τον Αγγελο Μαστοράκη. Η παρουσίασή του θα γίνει μεθαύριο Σάββατο (12.30 το μεσημέρι), στο καφέ του βιβλιοπωλείου «Ιανός» (Σταδίου 24), με ελεύθερη είσοδο. Θα μιλήσουν ο μελετητής του ελληνικού τραγουδιού Παναγιώτης Κουνάδης και ο υπεύθυνος της έκδοσης Αγγελος Μαστοράκης.
Ο Αγάθωνας Ιακωβίδης θα ερμηνεύσει τα ρεμπέτικα τραγούδια που ακούγονται στο «σάουντρακ» του «Ρεμπέτικου»: «Από κάτω από τις ντομάτες» (Γιαννάκης Ιωαννίδης), «Μπουζούκι, γλέντι του ντουνιά» (Μ. Βαμβακάρης), «Αϊντε σαν πεθάνω τι θα πούνε» (Γιώργος Κατσαρός), «Πέντε Ελληνες στον Αδη» (Γ. Παπαϊωάννου), «Σαν είσαι μάγκας και νταής» (Μ. Βαμβακάρης-Ρίτα Αμπατζή), «Ο φιγουρατζής» (Α. Δελιάς), «Οσοι γενούν πρωθυπουργοί» (Μ. Βαμβακάρης), «Ο Χάρος (βγήκε ο Χάρος να ψαρέψει)» (Γ. Παπαϊωάννου), «Ο θερμαστής» (Γ. Μπάτης), «Το Χάρο τον αντάμωσαν» (Π. Τούντας-Κ. Ρούκουνας).
Τόπος: ο Πειραιάς. Χρόνος: μία μέρα και μία νύχτα του Οκτωβρίου του 1936, υπό τη σκιά της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά. Από την ξακουστή ρεμπέτικη Τετράδα του Πειραιά, ο Νταβίντ Προυντόμ έχει κρατήσει τον Γιώργο Μπάτη (ψευδώνυμο του Γιώργου Τσώρου, 1885 - 1967), τον Ανέστο Δελιά (1912 - 1944), τον Μάρκο Βαμβακάρη (1905 - 1977), ενώ για τα συμφραζόμενα της μυθοπλασίας του, έχει αντικαταστήσει το τέταρτο μέλος της κομπανίας, τον Στράτο Παγιουμτζή (1904 - 1971), με τον Γιάννη Παπαϊωάννου (1914 - 1972). Ο τελευταίος δεν συνεργάστηκε ποτέ με τους άλλους τρεις, ταίριαζε, όμως, καλύτερα στο πενάκι του Γάλλου κομίστα. Αλλη μια καλλιτεχνική «ανακρίβεια» είναι η παρουσία του πρώτου αστυνομικού διευθυντή της Αθήνας Δημητρίου Μπαϊρακτάρη (1833 - 1900), που ανήκει σε άλλο αιώνα.
Το προυντομικό «Ρεμπέτικο» εκδόθηκε το 2009 και αμέσως σάρωσε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά βραβεία της ένατης τέχνης: «Ματιές στον Κόσμο» στο Φεστιβάλ Κόμικς της Ανγκουλέμ, Διεθνές Φόρουμ Κινηματογράφου και Λογοτεχνίας του Μονακό (2010) και «Χτυποκάρδι» στο Φεστιβάλ Κόμικς τού Σεν Μαλό (2009). Εχει μεταφραστεί στα ισπανικά, γερμανικά, ολλανδικά, ιταλικά και κροατικά.
Ολα ξεκίνησαν το 2008, όταν έπεσε στα χέρια του Νταβίντ Προυντόμ η νέα γαλλική έκδοση (2001) του βιβλίου της Γκέιλ Χολστ «Ο δρόμος του ρεμπέτικου». Ο Γάλλος κομίστας είναι ένας εσωστρεφής χαρακτήρας, που σπούδασε στην Ecole de l' Image της Ανγκουλέμ, τη μητρόπολη του κόμικς. Ο αριστερόχειρας καλλιτέχνης αντιμετώπισε με ευσυνειδησία το ρεμπέτικο τραγούδι και τους δημιουργούς του, χωρίς να ξεπέσει στον εύκολο εξωτισμό. Προσπάθησε να το γνωρίσει από μέσα, χωρίς να έχει ούτε ένα «σύμμαχο»: «Ελληνας δεν είμαι, ούτε μουσικός, κι ούτε καν καπνίζω», εξομολογείται.
Τι τον οδήγησε στην απόφασή του να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα; «Το ρεμπέτικο, αυτό το σύμπαν με το αναρχικό πνεύμα, με παρέσυρε, από τότε που το ανακάλυψα. Στην αρχή μου κίνησε το ενδιαφέρον το περιβάλλον, στο οποίο αναπτύχθηκε, μέσα στις κακόφημες γειτονιές, στις φυλακές, στους τεκέδες, στα λιμάνια του Πειραιά», περιγράφει ο Νταβίντ Προυντόμ. Και επειδή, όπως λέμε, «τρώγοντας έρχεται η όρεξη», δεν άργησε να περάσει στο «κυρίως πιάτο»: «Μετά σαγηνεύτηκα από τις μορφές τού ρεμπέτικου, τους μουσικούς, τους ρεμπέτες, τους περιθωριακούς, αδέλφια στη δυστυχία και στην εξορία. Ξεριζωμένοι από τη Μικρά Ασία και τα παράλιά της, επιβίωσαν ζώντας σε παράγκες στα λιμάνια των μεγάλων πόλεων», θυμάται.
* Τιμή 16 ευρώ. *